Co ciekawe, w nowoczesnych biurowcach czy dużych przeszklonych fasadach często stosuje się okna nieotwierane – bez okuć – ale w budownictwie jednorodzinnym i mieszkaniowym dominują klasyczne rozwiązania z możliwością otwierania.
Z czego składają się okucia? Kluczowe elementy okuć okiennych
Jeśli chcesz zrozumieć, jak działają okna, warto poznać podstawowe komponenty okuć i ich funkcje:
1. Zasuwnica – serce systemu zamykania
Zasuwnica to listwa z kasetą, w którą wkładana jest klamka. To ona przenosi ruch klamki na inne części mechanizmu, umożliwiając ryglowanie i odryglowanie skrzydła. W oknach dwuskrzydłowych zasuwnica występuje również w skrzydle biernym, gdzie zamiast kasety ma zaczepy ryglujące oraz dźwignię do odblokowania.
2. Rozwórka – bezpieczeństwo przy uchylaniu
W oknach rozwierno-uchylnych górna część mechanizmu zawiera rozwórkę – element przypominający nożyczki. To ona utrzymuje skrzydło w pozycji uchylonej, a jej blokada chroni przed zatrzaśnięciem np. podczas silnego wiatru.
3. Punkt uchyłu – klucz do płynnego działania
Na dole skrzydła znajduje się punkt uchyłu – narożny element łączący zasuwnicę z dolnym ryglem. Często jest wyposażony w podnośnik skrzydła, który ułatwia jego poprawne osadzenie w ramie.
4. Zawiasy – udźwig i stabilność
Zawiasy przenoszą cały ciężar skrzydła okiennego. Mogą być widoczne lub ukryte w profilu okna. Muszą być wyjątkowo wytrzymałe – zgodnie z normą EN 13126-8 powinny wytrzymać nawet 10 000 cykli otwierania i uchylania. Ich trwałość zależy też od konserwacji i regularnego smarowania.
Jak wygląda proces okuwania okien?
Okuwanie okien to jeden z ostatnich, ale kluczowych etapów produkcji. Dla okien PVC i drewnianych najpierw przygotowuje się skrzydła i ramy, do których montuje się okucia i zaczepy. W przypadku stolarki aluminiowej elementy okuć instaluje się jeszcze przed złożeniem całej ramy.
Gdzie montuje się okucia?
Nowoczesne profile okienne mają precyzyjnie zaprojektowane miejsca montażu:
- Wrąb szybowy – dla osadzenia szyby,
- Przylgi – zapewniają szczelność między skrzydłem a ramą,
- Rowek okuciowy – służy do montażu okuć.
Okucia nie ograniczają się jedynie do widocznych metalowych listew. Kluczowe są też wewnętrzne listwy napędowe, które przenoszą ruchy zasuwnicy na pozostałe punkty ryglujące.
Luz okuciowy – niewidoczny, ale bardzo ważny
Prawidłowe działanie okna zależy od tzw. luzu okuciowego – szczeliny między skrzydłem a ramą, która powinna wynosić ok. 12 mm. Choć niewidoczna gołym okiem, to właśnie ona pozwala okuć działać płynnie i bez oporu.
Jeśli skrzydło opadnie, luz ten zmniejsza się, co może skutkować trudnościami z zamykaniem. Dlatego tak ważne jest precyzyjne osadzenie skrzydeł i regularna kontrola ich stanu technicznego.
Czy okuwanie odbywa się ręcznie czy maszynowo?
W większości dużych zakładów okuwanie okien odbywa się częściowo automatycznie – to podnosi precyzję i przyspiesza produkcję. Ręczny montaż okuć zarezerwowany jest najczęściej dla nietypowych okien – np. łukowych, trapezowych czy jednostkowych zamówień.
Dlaczego prawidłowe okuwanie okien jest tak istotne?
Dobre okucia to nie tylko komfort otwierania i zamykania, ale też:
- Szczelność – wpływa na izolacyjność termiczną i akustyczną,
- Bezpieczeństwo – nowoczesne okucia mogą mieć zabezpieczenia antywłamaniowe,
- Trwałość okien – dobrze zamontowane i wyregulowane okucia przedłużają żywotność stolarki,
- Bezawaryjność – prawidłowy montaż minimalizuje ryzyko usterek.
W zależności od materiału ramy można dobrać specjalistyczne systemy okuć:
- do okien PVC,
- do okien drewnianych,
- do okien aluminiowych.
Okuwanie to więcej niż tylko „zamki”
Okuwanie okien to proces techniczny wymagający precyzji, wiedzy i doświadczenia. Wpływa bezpośrednio na funkcjonalność, bezpieczeństwo oraz komfort użytkowania okien. Dlatego warto wybierać produkty od sprawdzonych producentów i zadbać o fachowy montaż – to inwestycja na długie lata bezproblemowego użytkowania.
źródło i zdjęcia: SIEGENIA-AUBI
opracowanie: Anna Chrystyna