Co w centrali?
Centrala wentylacyjna zawsze składa się z kilku podstawowych elementów:
- wentylatora nawiewnego oraz wyciągowego;
- wymiennika ciepła;
- filtrów powietrza nawiewanego i usuwanego;
- sterownika, umożliwiającego mniej lub bardziej zaawansowaną kontrolę.
Od charakterystyki wentylatorów zależy ilość przetłaczanego powietrza, czyli wydajność centrali, oraz to jak duże opory przepływu mogą one pokonać - to tzw. spręż. Te dwa parametry - wydajność i spręż zawsze trzeba rozpatrywać łącznie, gdyż wzrost oporów przepływu (spowodowany chociażby tym, że sieć kanałów jest bardziej rozległa), obniża nam wydajność (przepływ). Dlatego producenci central udostępniają w dokumentacji wykresy lub tabele obrazujące zależność pomiędzy wydajnością i sprężem.
Drugi zasadniczy element to wymiennik ciepła. Może on mieć nie tylko różną konstrukcję, ale także wielkość oraz być wykonany z odmiennych materiałów. To wszystko wpływa nie tylko na sprawność odzysku ciepła, ale także na inne jego cechy, takie jak chociażby łatwość utrzymania w czystości, podatność na zamarzanie skroplin, trwałość.
Obecnie najpopularniejsze są wymienniki przeciwprądowe z ułożonymi równolegle kanałami nawiewnymi i wywiewnymi. Cechuje je wysoka sprawność odzysku ciepła, ale równocześnie ich czyszczenie jest kłopotliwe i są dość podatne na zamarzanie skroplin, czyli pary wodnej wykraplającej się z usuwanego powietrza wewnętrznego.
Jedynie sporadycznie stosuje się zaś - dawniej bardzo popularne - wymienniki krzyżowe, w których kanały ustawione są prostopadle. Ich zasadniczą wadą jest bowiem niska sprawność odzysku ciepła. Jednak i one mają istotne zalety - bardzo łatwo się je czyści, są dość tanie i niezbyt podatne na zamarzanie skroplin.
Z kolei wymienniki obrotowe zbudowane są zupełnie inaczej. Taki wymiennik to obracający się walec z kanałami ułożonymi wzdłuż jego osi. W efekcie tymi samymi kanałami naprzemiennie przepływa powietrze usuwane i nawiewane, tyle że w przeciwnych kierunkach. Takie wymienniki cechuje wysoka sprawność i całkowita odporność na zamarzanie skroplin (kanały są naprzemiennie ogrzewane i ochładzane, a przy tym osuszane). Wadą takich central jest natomiast bardziej skomplikowana budowa (dodatkowe ruchome elementy) i pewna skłonność do mieszania się powietrza usuwanego i nawiewanego.
Trzeba też wspomnieć o zyskujących ostatnio popularność wymiennikach entalpicznych. Mają one porowatą strukturę, w wyniku czego para wodna z powietrza usuwanego przenika do tego nawiewanego. W efekcie powietrze nawiewane zostaje nawilżone, para wodna przenosi też z sobą pewną ilość ciepła oraz nie występuje zjawisko zamarzania skroplin. Jednak w przypadku tych wymienników szczególnego znaczenia nabiera jakość oczyszczania przez filtry powietrza usuwanego oraz odporność samego materiału wymiennika na ewentualny rozwój mikroorganizmów. Mamy tu bowiem odmienną sytuację, niż w przypadku klasycznych wymienników krzyżowych i przeciwprądowych, w których strumienie powietrza nawiewanego i usuwanego były od siebie całkowicie odseparowane.
Podsumowując trzeba stwierdzić, że nie ma jednego idealnego rozwiązania. Każdy rodzaj wymiennika ma swoje mocne i słabe strony. To samo dotyczy też central jako całości. Tym bardziej, że urządzenia o zbliżonych podstawowych parametrach mogą znacznie różnić się jakością. W praktyce dla amatora ważnym kryterium jest w związku z tym renoma i doświadczenie producenta.
Dowiedz się więcej o systemach wentylacji ➡️ Rekuperatory - idealne rozwiązanie dla każdego domu
Redakcja BD
Fot. otwierająca: VENTIA
Skomentuj
