Koszty inwestycji w samą pompę ciepła oraz późniejszej koszty ogrzewania nią domu to dwa czynniki o zasadniczym znaczeniu w przypadku wyboru jakiegokolwiek sposobu ogrzewania. W przypadku pomp ciepła potrzebna jest pod tym względem wręcz szczególna staranność. Oczywiście, dla ogólnej orientacji można podać bardzo zgrubne dane.
Ile kosztuje pompa ciepła w 2025 roku?
Sama pompa ciepła powietrzna o mocy nominalnej 8-10 kW będzie kosztowała przynajmniej 20 000 zł. Jednak za jej montaż i wykonanie niezbędnych elementów instalacji zapłacimy mniej więcej drugie tyle. Co razem daje już ok. 40 000 zł. Orientacyjnie można przyjąć, że z kolei na pompę ciepła gruntową wraz z montażem i wykonaniem instalacji po stronie źródła dolnego (kolektory poziome lub odwierty) będziemy już musieli wydać przynajmniej 60 000 zł. Cały czas zastrzegamy, że to tylko bardzo niedokładne przybliżenie pewnego minimum. Faktycznie nawet ponad dwa razy wyższe koszty za zakup instalację pompy ciepła nie są niczym niezwykłym.
Ile kosztuje ogrzewanie domu pompą ciepła?
Z kosztami eksploatacji dotyczącymi ogrzewania pompą ciepła wcale nie jest łatwiej. Tu musimy bowiem uwzględnić nie tylko roczne zapotrzebowanie budynku na ciepło do ogrzewania, ale również specyfikę jego instalacji grzewczej. Chodzi przede wszystkim o to do jakiej temperatury pompa ciepła musi podgrzewać wodę. Ponadto, czy potrzebne jest używanie grzałek w czasie większych mrozów. W dużej mierze właśnie od temperatury wody zależy bowiem sprawność pompy ciepła. Czyli to ile ciepła ona dostarcza, zużywając 1 kWh energii elektrycznej. Wyraża to współczynnik efektywności COP. Jeżeli wynosi on np. 4, to znaczy, że na każdą 1 kWh pobranego prądu, przypadają 4 kWh ciepła przekazanego do instalacji. „Brakujące” 3 kWh to właśnie ciepło pobrane z otoczenia. W dobrze skonfigurowanej instalacji pompy ciepła z niskotemperaturowym ogrzewaniem podłogowym orientacyjnie można przyjąć, że uśredniona wartość COP w ciągu sezonu będzie wynosiła około 4. W domu z grzejnikami ta wartość będzie zwykle wyraźnie niższa i wyniesie ok. 3. Cały czas z zastrzeżeniem, że jest to tylko orientacyjna wartość, w praktyce zależna od wielu czynników. Jak się to przekłada na rachunki za ogrzewanie pompą ciepła, szczególnie względem innych sposobów ogrzewania?
W nowym domu, gdy planowane jest ogrzewanie pompą ciepła, najlepiej przewidzieć ogrzewanie podłogowe na wszystkich kondygnacjach, fot. GREE
Obecnie cena prądu dla gospodarstw domowych wynosi w najpopularniejszej taryfie ok. 1 zł/kWh (stała cena przez całą dobę). Przy COP 4 daje to więc ok. 0,25 zł/kWh ciepła. Dla COP 3 będzie to odpowiednio 0,33 zł/kWh. To znacznie mniej niż np. ogrzewanie gazem ziemnym, które obecnie kosztuje 0,45-0,50 zł/kWh. Jednak czy można powiedzieć, że jest to tanio za ogrzewanie pompą ciepła? Nie do końca, gdyż przez ostatnie lata cena prądu bardzo wzrosła. Jeszcze w 2022 roku wynosiła bowiem ok. 0,65 zł/kWh. Jednak większości osób cena za 1 kWh ciepła nie daje wyobrażenia o tym, ile będą wynosiły koszty ogrzewania domu.
Koszt ogrzewania pompą ciepła domu o pow. 150 m2
Jako przykład obliczeń kosztów ogrzewania pompą ciepła weźmy więc dwa typowe domy 150 m2 powierzchni ogrzewanej. Jeden wzniesiony zgodnie z obowiązującym obecnie standardem WT 2021 i wymagający do ogrzewania ok. 9500 kWh rocznie. Drugi zaś dom nieco starszy, spełniający wymogi WT 2017 i w związku z tym o zapotrzebowaniu na ciepło 18 000 kWh.
Koszt ogrzewania nowego i starego domu pompą ciepła wynosi około:
- 2375 zł - dom WT 2021 z pompą ciepła i ogrzewaniem podłogowym (COP 4);
- 3135 zł - dom WT 2021 z pompą ciepła i grzejnikami (COP 3);
- 4500 zł - dom WT 2017 z pompa ciepła i ogrzewaniem podłogowym (COP 4);
- 5940 zł - dom WT 2017 z pompą ciepła i grzejnikami (COP 3).
Wykres - Roczny koszt ogrzewania domu 150 m2 pompą ciepła
Cały czas podkreślamy, że jest to jedynie orientacyjne obliczenie. Jednak już na jego podstawie świetnie widać podstawowy wniosek. Dla kosztów ogrzewania pompą ciepła najważniejszy będzie standard energetyczny budynku. Jeżeli zużywa on dużo ciepła, to jego eksploatacja pompy zawsze będzie droga.
Ma się rozumieć, że rachunek ekonomiczny to nie wszystko. Bardzo ważna jest też wygoda obsługi, czysta praca, możliwość automatyzacji sterowania, to czy na zastosowanie danego źródła ciepła pozwalają zapisy planu zagospodarowania przestrzennego i lokalne uchwały antysmogowe. Na szczęście jednak, pod każdym z tych względów pompy ciepła wypadają bardzo dobrze - pracują czysto, w pełni automatycznie, lokalne przepisy nie zakazują ich montażu.
Koszty ogrzewania pompą ciepła można zmniejszyć np. dzięki wykorzystaniu własnego prądu z paneli PV, fot. TERMET
Analiza kosztów ogrzewania pompą ciepła - podsumowanie
Dom 150 m2 wybudowany zgodnie z wymogami WT 2021, wyposażony w ogrzewanie podłogowe i pompę ciepła o współczynniku COP 4, można ogrzać rocznie za niespełna 2400 zł. Ten sam dom, lecz z klasycznymi grzejnikami (COP 3), generuje już wydatek przekraczający 3100 zł. W starszym budynku, wzniesionym według standardu WT 2017, różnice stają się jeszcze bardziej dotkliwe - roczny koszt ogrzewania zbliża się do 6000 zł. Trudno o bardziej wymowny dowód na to, że sama technologia, choć kluczowa, nie stanowi remedium na wszystkie problemy. Pompa ciepła pracuje najlepiej, gdy zostanie zainstalowana w odpowiednio zaprojektowanym i dobrze zaizolowanym budynku. To właśnie standard energetyczny - na który składa się szereg czynników, jak zastosowana izolacja, osiągnięta szczelność przegród, a także niskotemperaturowy system ogrzewania - decyduje o realnych oszczędnościach. Analiza kosztów ogrzewania jasno dowodzi, że inwestycja w pompę ciepła nabiera sensu dopiero wtedy, gdy idzie w parze z energooszczędnością budynku. Powietrzna czy gruntowa - obie technologie mogą zapewnić komfort i czystość użytkowania, ale to standard energetyczny domu przesądza o tym, czy rachunki będą przyjemnie niskie, czy jedynie umiarkowane.
1
