Bezpieczeństwo instalacji elektrycznej w domu. Co powinno znaleźć się w rozdzielnicy elektrycznej?

Czym jest rozdzielnica elektryczna?

Rozdzielnica jest elementem instalacji elektrycznej służącym uporządkowanemu rozdziałowi energii elektrycznej oraz zabezpieczeniu przed negatywnymi skutkami przepływu prądu: przetężeniami i przepięciami. Przetężeniem jest potencjalnie groźne dla życia ludzkiego zwarcie instalacji elektrycznej lub jej przeciążenie (efektem przeciążenia może być np. pożar). Natomiast przepięcie, czyli nagły skok napięcia, szkodzi przede wszystkim delikatnej elektronice.

Każda rozdzielnica renomowanego producenta jest skonstruowana w taki sposób, żeby po prawidłowym zainstalowaniu aparatów i podłączeniu przewodów, znajdując się pod napięciem, była bezpieczna dla użytkowników oraz instalacji. Jednym z parametrów bezpieczeństwa jest stopień ochrony IP, który musi być dostosowany do warunków panujących w miejscu, w którym zostanie zamontowana skrzynka. Dla rozdzielnicy w przedsionku domu, stopień ochrony może być na poziomie IP 30 czy IP 40, natomiast dla garażu powinien być już wyższy, nawet IP 65.

Rozdzielnica modułowa - co to oznacza?

Dostępne w sprzedaży modułowe rozdzielnice elektryczne mają różną wielkość, określaną najczęściej roboczo przez ogólną liczbę modułów oraz liczbę rzędów. Na przykład rozdzielnica 36 modułowa może mieć 2 rzędy po 18 modułów, albo 3 rzędy po 12 modułów. Dobór rozdzielnicy zależy głównie od liczby obwodów, które mają zostać zabezpieczone aparatami umieszczonymi w skrzynce, a także od wymiarów dostępnego miejsca, w którym ma zostać zamocowana rozdzielnica.

Warto zaznaczyć, że rozdzielnice modułowe wyposażone są w tzw. szyny TH 35, na których montuje się dostosowaną do szyn aparaturę modułową o zestandaryzowanej szerokości jednego modułu (17,5 mm) lub jego wielokrotności. Innymi słowy, każdy aparat jednomodułowy ma szerokość 17,5 mm, dwumodułowy 2x17,5 mm, trójmodułowy 3x17,5 mm itd.

Jak wygląda typowa rozdzielnica modułowa do domu jednorodzinnego?

Modułowa rozdzielnica elektryczna stosowana w budownictwie mieszkaniowym, najczęściej przyjmuje postać białej szafki wykonanej z tworzywa sztucznego, wyposażonej w drzwiczki. W zależności od preferencji, inwestor może wybrać obudowę z drzwiczkami nieprzezroczystymi (białymi) lub dymionymi, transparentnymi. Każdy z dwóch dostępnych wariantów ma swoje zalety i wady. W przypadku nieprzezroczystych - aparatura nie jest widoczna, a na wewnętrznej stronie drzwiczek można umieścić np. schemat elektryczny wraz z opisem obwodów (zaczerpnięty z projektu instalacji elektrycznej), przydatny elektrykowi podczas ewentualnych awarii czy zmian w instalacji. Drzwiczki transparentne natomiast, ułatwiają obserwację stanu aparatury (np. czy bezpiecznik jest włączony, czy też nie), bez otwierania rozdzielnicy.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej, to, czy drzwiczki są przezroczyste, czy pełne, nie ma jednak żadnego znaczenia - jest to tylko kwestia estetyki i osobistych preferencji.

Przykład rozdzielnic Schneider Electric Easy9 EU

Rozdzielnica elektryczna - podtynkowa, natynkowa czy budowlana?

Modułowe rozdzielnice budowlane przystosowane są do trudnych warunków środowiskowych - odznaczają się wysokim stopniem ochrony (IP 65, IP 66), który pozwala na montaż skrzynki zarówno wewnątrz pomieszczeń, jak i na zewnątrz. Rozdzielnice budowlane są zwykle niewielkie, ale posiadają co najmniej jedno gniazdo trójfazowe. Dzięki temu mogą zasilać narzędzia, a także sprzęt budowlany (np. betoniarkę).

Oczywiście docelowo w domach montuje się rozdzielnice przeznaczone do tego celu - podtynkowe lub natynkowe. Obudowy podtynkowe są bardziej estetyczne - osadzone we wnęce w ścianie, licują z jej powierzchnią. Z tego powodu to właśnie one są najczęściej wybierane przez inwestorów. Rozdzielnice natynkowe znajdują zastosowanie w domach, jeśli w wybranym dla rozdzielnicy miejscu ścianka jest zbyt cienka, żeby zmieściła rozdzielnicę podtynkową. Niekiedy inwestorzy wybierają skrzynki natynkowe również wtedy, kiedy są mocowane w pomieszczeniach technicznych, ukryte przed wzrokiem domowników i gości.

Podstawowe elementy w rozdzielnicy oraz ich wpływ na bezpieczeństwo

Poza rozdziałem energii, rozdzielnica elektryczna służy bezpieczeństwu ludzi i mienia, dlatego umieszcza się w niej standardowo następujące aparaty elektryczne i inne elementy:

• wyłączniki nadprądowe jednofazowe i trójfazowe, chroniące przed zwarciami i przeciążeniami,
• wyłączniki różnicowoprądowe dwu- i czterobiegunowe, stanowiące ochronę przed porażeniem. Każdy wyłącznik różnicowoprądowy wyposażony jest w przycisk TEST. Przycisk służy sprawdzeniu prawidłowości działania wyłącznika. Powinno się go wcisnąć raz w miesiącu - jeśli różnicówka się wyłączy, oznacza to, że działa prawidłowo. Po udanym teście różnicówkę należy załączyć ponownie,
• ochronniki przepięć - przy napięciu normalnym dla sieci, przez ogranicznik nie przepływa prąd. W przypadku nadmiernego wzrostu napięcia, prąd przepływa przez urządzenie, które kieruje go do ziemi przez przewód ochronny, z pominięciem instalacji elektrycznej. To właśnie m.in. z tego powodu tak ważne jest prawidłowe uziemienie instalacji elektrycznej,
• rozłączniki izolacyjne i bezpiecznikowe,
• lampki kontrolne.

Przykłady elementów do zamontowania w rozdzielnicy

Rozdzielnica elektryczna jest elementem instalacji, którego prawidłowy montaż i działanie podlega odnotowaniu w protokole odbioru instalacji elektrycznej przed oddaniem budynku do użytkowania. Jest również sprawdzana na przy kontrolnym przeglądzie instalacji elektrycznej.

onelectro.pl
ul. Żabia 19e
42-400 Zawiercie
tel. 32 555 04 14