Czy i kiedy agregat prądotwórczy trzeba zgłosić do zakładu energetycznego? Wyjaśniamy, jak połączyć agregat z domową instalacją elektryczną i jakich to wymaga formalności.
Agregat prądotwórczy to wygodne zasilanie awaryjne w przypadku przerw w dostawie energii i np. na działce budowlanej, do której jeszcze nie doprowadzono prądu. Czy taki agregat trzeba gdzieś zgłosić? Jeśli po prostu podłączamy do niego jakieś sprzęty (szlifierkę kątową, lodówkę), to nie. Ale jeśli chcemy na stałe połączyć go z domową instalacją elektryczną, to bez elektryka z uprawnieniami i załatwienia formalności się nie obejdzie. Kwestią wyboru agregatu prądotwórczego nie będziemy się tu zajmować, bo została ona omówiona m.in. w artykule Jakiej mocy agregat prądotwórczy wybrać do domu. To, co nas interesuje, to sposób korzystania z agregatu i związane z tym formalności.
Na placu budowy sprzęty, które potrzebują zasilania energią elektryczną (szlifierkę kątową, betoniarkę, zagęszczarkę do betonu) podłącza się do agregatu prądotwórczego, korzystając z gniazd, znajdujących się na jego obudowie. Podobnie w domu, w przypadku zaniku zasilania z sieci, można podłączyć do agregatu lodówkę czy kocioł z automatyką. Przy czym zwykle korzysta się z przedłużacza, ponieważ spalinowy agregat stoi na zewnątrz. W tym układzie agregat prądotwórczy nie jest połączony z domową instalacją elektryczną. Nie musimy go zatem nigdzie zgłaszać ani załatwiać żadnych formalności.
Ale jest tu jeden ważny wyjątek. Chodzi o sytuację, w której agregat jest uziemiony za pomocą uziemienia będącego częścią instalacji elektrycznej budynku. Wykorzystanie takiego wspólnego uziemienia oznacza, że agregat jest połączony z domową instalacją elektryczną, a następnie również z siecią. Stwarza to ryzyko przepływu prądu tą drogą. Wówczas wymagane jest uzgodnienie warunków przyłączenia agregatu z zakładem energetycznym (operatorem sieci). Jeżeli na potrzeby agregatu wykonano zaś odrębne uziemienie, lub takiego uziemienia nie ma, bo nie jest wymagane (w pewnych sytuacjach to dopuszczalne), to wówczas agregat i przyłączone do niego urządzenia faktycznie działają zupełnie niezależnie od sieci i uzgodnienia nie są konieczne.
Żeby połączyć agregat prądotwórczy i domową instalację elektryczną, koniecznie trzeba wystąpić do zakładu energetycznego o wydanie warunków przyłączenia. Postawione wymagania mogą być odmienne, chociażby w zależności od tego w jaki sposób wykonana jest domowa instalacja elektryczna, jak zapewnione jest uziemienie itd. Najczęściej zgodnie z nimi elektryk z uprawnieniami montuje w rozdzielnicy głównej przełącznik źródła zasilania sieć - agregat (trójpozycyjny, gdzie „I” oznacza zasilanie z sieci, „0” odłączenie prądu, „II” zasilanie z agregatu). Wykonuje też połączenie pomiędzy agregatem i instalacją elektryczną, np. jako układ wtyczka/gniazdo w pobliżu rozdzielnicy lub jako połączenie stałe, rozłączane tylko za pomocą trójpozycyjnego przełącznika sieć/agregat.
Absolutnie niedopuszczalne jest natomiast używanie do połączenia agregatu z instalacją przedłużacza elektrycznego z wtyczkami na obu końcach, z których jedna wkładana jest do gniazda agregatu, druga zaś do jednego z gniazd instalacji domowej. Używanie takiego przedłużacza może skończyć się porażeniem.
W przypadku zaniku zasilania sieciowego należy uruchomić agregat i przestawić przełącznik na pozycję „zasilanie z agregatu”. Po przywróceniu napięcia w sieci, przestawia się przełącznik na „zasilanie z sieci” i wyłącza agregat. Chodzi przede wszystkim o to, że załączenie zasilania z agregatu zawsze wymaga uprzedniego odłączenia zasilania sieciowego.
Dobrze, jeśli podczas układania instalacji elektrycznej sprzęty potrzebujące awaryjnego zasilania zostały włączone w obwody, które teraz można zasilać osobno. Jeśli tak się nie stało, to przed uruchomieniem zasilania awaryjnego wyłącza się odbiorniki prądu, które nie są niezbędne. Pozostałe urządzenia włącza się kolejno, nie wszystkie na raz.
Jeżeli instalacja domowa zostanie odpowiednio przygotowana, to możliwe jest nie tylko zasilanie jej wybranych obwodów (przyłączonych do nich urządzeń) z agregatu, ale również automatyczne uruchamianie agregatu w razie zaniku zasilania sieciowego. W tym układzie człowiek niczego nie obsługuje. W razie zaniku zasilania sieciowego, następuje automatyczny rozruch agregatu. Odpowiada za to aparat samoczynnego załączania rezerwy SZR (angielskie ATS), który umożliwia automatyczne wybieranie zasilania podstawowego lub rezerwowego. Po przywróceniu napięcia w sieci, system wyłącza agregat.
W takich układach bywają też dodatkowo stosowane akumulatory (magazyny energii), które zapewniają ciągłość zasilania (uruchomienie agregatu przecież trwa), oraz zapobiegają sytuacji w której agregat byłby uruchamiany nawet przy bardzo krótkim zaniku napięcia w sieci.
Jednak w domach jednorodzinnych zautomatyzowane układy załączające agregat (SZR) są rzadkością. Ponadto trzeba podkreślić, że podstawowa zasada pozostaje identyczna, jak w przypadku agregatów prądotwórczych uruchamianych ręcznie. Najważniejsze jest bezpieczeństwo i podanie do instalacji napięcia z agregatu zawsze wiąże się z uprzednim rozłączeniem połączenia z siecią. Tu jednak odbywa się to automatycznie.
Bywa, że zakład energetyczny nie wymaga zgłoszenia, o ile agregat prądotwórczy zostanie podłączony w sposób uniemożliwiający podanie napięcia na sieć. W innym zakładzie energetycznym zgłoszenie agregatu jest wymagane. Zależy to najpewniej od wewnętrznych regulacji Operatorów Systemu Dystrybucyjnego, bo powszechnie obowiązujące prawo sprawy nie rozstrzyga. W Internecie można przeczytać, że agregat prądotwórczy na stałe wpięty w sieć trzeba zgłosić, włączany ręcznie już nie. Jednak takie rozumowanie jest fałszywe.
Słusznym wydaje się jednak, żeby dla dobrze pojętego bezpieczeństwa własnego i naprawiających uszkodzoną sieć ekip z zakładu energetycznego, zgłaszać do dostawcy prądu każdy agregat prądotwórczy włączony do domowej instalacji. Amator nie jest bowiem w stanie ocenić, kiedy spełnione są wymogi bezpieczeństwa. Po uzgodnieniu w zakładzie energetycznym dokumentacji projektowej, agregat włącza się do sieci za licznikiem. Służby energetyczne odbierają instalację i można już legalnie uruchomić agregat. Niektóre zakłady energetyczne wymagają jeszcze „Instrukcji ruchu i eksploatacji agregatu prądotwórczego”.
Konsultacja merytoryczna: Jarosław Antkiewicz
Fot. otwierająca: Adobe Stock
Skomentuj
