Trzy pokolenia w 2 oddzielnych mieszkaniach - wspólne życie jest super!

Po przejściu na emeryturę, Grażyna marzyła o spożytkowaniu schedy po rodzicach i przeniesieniu się na wieś. W mieście trzymały ją jednak wnuki (trzej chłopcy), którymi często się zajmowała. Syn Piotr i synowa Joanna znali pragnienia mamy i z wdzięczności za jej oddanie i wsparcie, zaproponowali zbudowanie na rodzinnej ziemi wspólnego domu. Mieli również pomysł, komu zlecą jego zaprojektowanie.

Nie mógł tego zrobić nikt inny, jak brat Joanny, z wykształcenia architekt. Seniorka zgodziła się na wszystkie pomysły! Oni sami natomiast najbardziej byli zadowoleni z faktu, że mieszkając pod jednym dachem z seniorami, za jakiś czas pewnie będą mogli odwzajemnić im uzyskiwaną obecnie pomoc. Z radością rozpoczęli planowanie domu. Najpierw jednak przeanalizowali tryb życia członków rodziny.

Dwukondygnacyjny dom ma masywną bryłę, dlatego od strony frontu optycznie "rozbito" ją dwoma drewnianymi pergolami. Ażurowe konstrukcje zaprojektował główny architekt domu Piotr Mieszkowski, brat Joanny, a wykonał własnoręcznie jej mąż. Budynek stoi w pełnym słońcu, dlatego na lato rozciąga się pod nimi pergotendy z samochodowej plandeki. W centralnej wnęce znajdują się wejścia do mieszkań seniorów i młodych właścicieli.

PROJEKTOWANIE Z BRATEM ARCHITEKTEM I JEGO KOLEGAMI

Jakie wytyczne przekazali autorom projektu? Dwukondygnacyjny budynek musiał mieć dwie niezależne strefy mieszkalne, wyposażone w oddzielne instalacje i urządzenia. Chcieli, żeby przestrzeń dla seniorów rozciągała się na parterze i miała połączoną strefę dzienną, a przy niej – aż trzy sypialnie i dwie łazienki (minikawalerka, czyli pokój z własną łazienką i zewnętrznym wyjściem potrzebny był dla brata Grażyny, który powiększył liczbę lokatorów - po jego niedawnej śmierci pokój wykorzystują goście).

Seniorka poprosiła jeszcze o zaplanowanie przy kuchni spiżarni, bo w poprzednim mieszkaniu jej brakowało. Przestrzeń dla młodszych pokoleń mogła zajmować pozostałą część parteru oraz całe poddasze. Architekci pracowali pełną parą! Wskutek tego, zanim właściciele skierowali do realizacji obecną wersję projektu, rozważali 3 inne.

Dom otynkowano tynkiem silikonowym (na elewacjach bocznych i tylnej brakuje jeszcze między oknami okładziny z drewna). Dach, pokryty płaską blachą w kolorze grafitowym ułożoną na rąbek stojący.

W pierwszej brat architekt przewidział piwnicę. Uwadze Joanny, zawodowo zajmującej się tzw. deweloperką, nie uszedł fakt, że sąsiednie domy nie zostały podpiwniczone. Szybko zleciła wykonanie badań geotechnicznych. Jednoznacznie wskazały przyczynę - tutejszy gliniasty grunt, w który nie wsiąka woda podskórna i opadowa, nie sprzyja stawianiu kondygnacji zagłębionej w podłożu.

Dla właścicieli była to bardzo cenna ekspertyza, ponieważ uchroniła ich przed zapewne kłopotliwą budową najniższego poziomu. Jednocześnie sprawiła, że odpowiednio wcześnie mogli zabezpieczyć dom przed okresowym zalewaniem - podczas budowy zlecili podniesienie fundamentów o 50 cm ponad powierzchnią ziemi oraz (z powodu gruntu wysadzinowego) wzmocnienie ich zbrojonymi wiązaniami krzyżowymi. Oba sposoby podpowiedział im architekt konstruktor, specjalizujący się w projektowaniu budynków na trudnych terenach z kopalniami.

Kolejne warianty obejmowały wizjonerskie rozbudowane bryły. Były nowoczesne i interesujące, lecz... drogie w realizacji.

Wspólny podłużny taras, wykonany z kostki betonowej i granitowej oraz cegły silikatowej zajmuje 54 m2. W lecie zmienia się w funkcjonalny dodatkowy pokój na powietrzu. Meble to dzieło Joanny i Piotra, młodszych właścicieli. Seniorka Grażyna dba natomiast o ukwiecone rabaty i zieleń w ogrodzie. Do zalet posesji bezsprzecznie można zaliczyć wygodny kształt, korzystny układ względem stron świata, a także położenie w miejscowości z zabudową jednorodzinną, dobrą komunikacją autobusową i świetną lokalną infrastrukturą.

- Ostatecznie wybraliśmy wersję z najmniej skomplikowaną bryłą, ze względu na niższy koszt jej wzniesienia i ograniczone ryzyko popełnienia błędów przez wykonawców - opowiada Joanna. - Nie bez przyczyny prosiliśmy brata o zaprojektowanie domu taniego w budowie oraz w eksploatacji. Powszechnie wiadomo, że np. zastosowanie lukarn, załamanie czy rozczłonkowanie dachu oznacza późniejsze prawdopodobne przeciekanie pokrycia.

Staraliśmy się minimalizować zagrożenia, ale oczywiście rozważaliśmy wygląd i funkcjonalność bryły. Zaletą naszej jest to, że wykorzystuje kształt i wielkość działki - ma przecież tylko 900 m2. Dom celowo postawiliśmy na końcu posesji, frontem na południe, ze sporą przestrzenią wypoczynkową z przodu.

Dla mnie samej ważne było, żeby wnętrza w naszym mieszkaniu były otwarte. Słusznie podejrzewałam, że synowie będą mieli problem z zamykaniem drzwi, dlatego poprosiłam o ulokowanie na poddaszu całej autonomicznej strefy z czterema sypialniami. W jej centrum jest duży hol z biblioteką, który w zimie przeobraża się w... boisko do piłki nożnej.

W połączonej przestrzeni dziennej na parterze za drzwiami jest tylko łazienka. Nie ma tu żadnego pokoju, ani wiatrołapu. Rolę tego ostatniego pełni głęboka wnęka pod stropem parteru, w której brat umieścił główne wejścia do poszczególnych mieszkań. W lecie wnęka staje się zadaszonym fragmentem tarasu, co jest praktyczne.

Czego nam brakuje? Pralni z suszarnią oraz dużej garderoby - przy pięcioosobowej rodzinie są konieczne.

Projekt: Piotr Mieszkowski, Wojciech Kalinowski, Mariusz Jurkiewicz; Rzut parteru i poddasza

DOM DLA DWÓCH RODZIN - BUDOWA I INSTALACJE

- Niskie koszty budowy - zamknęliśmy je w kwocie 2500 zł/m2 - uzyskaliśmy m.in. dzięki korzystaniu z kolejnych ekip, zastosowaniu stropu terriva, systemowych kominów i kanałów wentylacyjnych, zgrupowaniu tzw. pomieszczeń mokrych przy małej ilości pionów wodno-kanalizacyjnych - dodaje Piotr.

- Inwestycja trwała półtora roku. Pierwsi przeprowadzili się rodzice i wujek, bo zdołali szybciej wykończyć swoją część domu. My z dziećmi dołączyliśmy do nich dopiero po roku. Na co zwracałem uwagę podczas budowy? Na rozsądne operowanie kosztami, porządne pokrycie dachu i zabezpieczenie elewacji trwałym tynkiem, założenie sprawdzonych, ale tylko niezbędnych instalacji.

Wiadomo - najważniejszym elementem domu jest dach, bo jeśli on jest "zdrowy", reszta domu też ma się dobrze. Doinwestowałem go! Pokryłem nowoczesną, płaską blachą i nie oszczędzałem na solidnych obróbkach okien i kominów. Wszystkie newralgiczne miejsca są szczelne.

Przestrzeń dzienna młodszych członków rodziny jest celowo otwarta. Kuchnia jest na tyle duża, że nie brakuje oddzielnej spiżarni. Joanna i Piotr zrezygnowali z kominka z płaszczem wodnym, na rzecz zwykłego wkładu żeliwnego o mocy 9 kW, ponieważ rozpalają ogień jedynie dla przyjemności, a swoje mieszkanie ogrzewają kondensacyjnym kotłem na gaz z sieci.

W centrum poddasza znajduje się hol-salonik z biblioteką. Pomieszczenie jest doskonale oświetlone przez okna dachowe (właściciele planują zastąpić je nowoczesnymi łamanymi oknami dachowymi z balkonami).

Już w fazie projektowania postanowiliśmy z rodzicami, że będziemy osobno rozliczać gospodarstwa domowe. Założyliśmy więc m.in. oddzielne instalacje hydrauliczne i ogrzewania, a w nich podliczniki. Mamy dwa kondensacyjne kotły na gaz z sieci, nasz współpracuje z grzejnikami na ścianach i zasobnikiem c.w.u. o pojemności 150 l, a seniorów - z zasobnikiem o poj. 100 l oraz grzejnikami i podłogówką w łazienkach.

Jako byli mieszkańcy bloków marzyliśmy o kominkach. Każda rodzina ma w salonie po jednym, ale my rozpalamy ogień "rekreacyjnie". Joanna wolała wkład z płaszczem wodnym, lecz przekonałem ją, że skoro oboje długo pracujemy i nie zamierzamy na co dzień ogrzewać budynku kominkiem, lepszy będzie zwykły i sporo tańszy wkład z DGP. Dzięki temu nie musiałem włączać kominka do instalacji c.o. i kupować drogiego osprzętu - sterowników, zaworów, zabezpieczeń. Żadne z nas nie żałuje teraz tej decyzji.

Zastanawialiśmy się nad wentylacją mechaniczną z rekuperatorem, ale pojawił się aspekt utrzymywania reżimu nieotwierania okien i zamykania drzwi. Tego nie mogliśmy oczekiwać od synów. Sprawa nowoczesnej wentylacji upadła. Skoro jej nie ma, to położyłem instalację z jednym mocnym klimatyzatorem. Usytuowałem go w holu i mogę nim schładzać, albo ogrzewać, całą strefę prywatną. Jestem z tej instalacji bardzo zadowolony!

W lecie salon powiększa się o duży fragment tarasu, zacieniony pergolą i pergotendą. W przestrzeni dziennej nie jest ciemno w zimie, bo właściciele zdejmują z dachu pergoli cieniówkę.

W parterowym mieszkaniu seniorów (98 m2) strefa dzienna także jest obszerna i otwarta. Grażyna jest z tego szczególnie zadowolona, podobnie jak z faktu, że ma przy kuchni nareszcie wymarzoną spiżarnię (o pow. 2 m2), a w salonie kominek z wkładem o mocy 12 kW. Chwali również wewnętrzne połączenie jej części domu z garażem (łatwiej jest nosić zakupy).

Seniorka Grażyna oraz Joanna i Piotr z jednym z trzech synów. - Lubimy wspólne życie w domu na wsi. Pomagamy sobie nawzajem, seniorzy mogą cieszyć się wnukami do woli i odwrotnie. Kiedy chcemy pobyć sami, pozwala na to układ pomieszczeń i odseparowanie obu mieszkań. Rozliczenie kosztów eksploatacji ułatwiają nam podliczniki gazu, prądu, wody. Osobne gazowe instalacje grzewcze i dwa kominki umożliwiają indywidualne sterowanie ciepłem. Jeszcze 10 lat temu nikt z nas nie podejrzewał, że na rodzinnej ziemi razem postawimy trzypokoleniowy dom i zaprojektuje go dla nas brat architekt. Grunt to rodzinka, jak mówią słowa piosenki!

Lilianna Jampolska