Jego wprowadzenie jest odsuwane w czasie przez kolejne ekipy rządzące. Podatek ten bowiem jest niepopularny z uwagi o na fakt, iż obciążenia podatkowe mogą znacznie wzrosnąć. Ponadto przed wprowadzeniem tego podatku konieczne jest uporządkowanie stanów własnościowych, sporządzenie rejestru nieruchomości.
Nie bez znaczenia jest również fakt, iż w chwili obecnej podatki i opłaty lokalne stanowią przychody gminy, podczas gdy po wprowadzeniu katastru mogą być zakusy na włączenie tych przychodów do budżetu centralnego. Zasady pobierania tych podatków, wysokości stawek reguluje ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tj. Dz.U. z 2006 r., Nr 121, poz. 844 z późn. zm.). Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w niniejszej ustawie jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:
- grunty,
- budynki lub ich części,
- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Podatek lokalny uiszcza:
- właściciel nieruchomości lub obiektu budowlanego,
- posiadacz samoistny nieruchomości lub obiektu budowlanego,
- użytkownik wieczysty.
Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach.
Podstawę opodatkowania stanowi:
- dla gruntów – powierzchnia;
- dla budynków lub ich części – powierzchnia użytkowa;
Powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się.
od gruntów:
- związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 0,69 zł od 1 m2 powierzchni,
- pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych – 3,65 zł od 1 ha powierzchni,
- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,34 zł od 1 m2 powierzchni;
od budynków lub ich części:
- mieszkalnych – 0,57 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
- związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 18,60 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
- zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 8,66 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
- zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych – 3,75 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 6,23 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
- od budowli – 2% ich wartości.
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.
W przypadku wybudowania budynku obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona.