Aranżacja przestrzeni w kuchni, czyli kuchnia szyta na miarę
Aranżacja przestrzeni w kuchni, czyli kuchnia szyta na miarę
Komfort pracy w kuchni zależy od właściwego rozmieszczenia sprzętów oraz doboru szafek i szuflad, wyposażonych w systemy pozwalające optymalnie wykorzystać dostępną w nich przestrzeń. Przy zamawianiu projektu, na pewno warto zdecydować się na sprawdzone rozwiązania, uwzględniając jednak własne preferencje i oczekiwania.
Tomasz Wojciuk
Data publikacji: 2021-09-28
Data aktualizacji: 2024-11-08
Komfort pracy w kuchni zależy od właściwego rozmieszczenia sprzętów i doboru szafek oraz szuflad wyposażonych w systemy optymalizujące wykorzystanie przestrzeni. Kuchnie otwarte na strefę dzienną są popularne, ponieważ optycznie powiększają przestrzeń, jednak wymagają minimalistycznych frontów bez uchwytów. W nowoczesnych kuchniach dominują meble z płyty MDF, często lakierowane lub pokryte laminatami akrylowymi, które są odporne na uszkodzenia i łatwe w czyszczeniu. Wybór szuflad i okuć jest kluczowy dla funkcjonalności – warto inwestować w mechanizmy pełnego wysuwu, amortyzację i organizery wewnętrzne. Szuflady mogą być wyposażone w systemy cargo, przegrody, pojemniki oraz łożyska kulkowe, które zwiększają ich trwałość i ułatwiają dostęp. Praktyczne rozwiązania to również szuflady narożne, cokołowe i wysuwane blaty robocze. Szafki z podnoszonymi frontami oraz karuzele umożliwiają wygodny dostęp do przechowywanych przedmiotów. Blaty kuchenne powinny być odporne na zarysowania i wodę, a ich wysokość dopasowana do użytkowników.
Coraz częściej w domach jednorodzinnych robi się kuchnie otwarte, połączone ze strefą dzienną. Modne są również wyspy, jednak wymagają one większej powierzchni i są mimo wszystko sporo droższe. Obydwa rozwiązania dają efekt przestronności, przy czym zintegrowanie kuchni z jadalnią czy salonem dodatkowo powiększa optycznie dostępną przestrzeń. Trzeba mieć świadomość, że wystawienie mebli kuchennych na widok gości wymaga zastosowania odpowiednich frontów o minimalistycznym charakterze. W tym wypadku lepiej nie stosować uchwytów, które nie tylko mogą negatywnie wpłynąć na estetykę, ale też powodować ograniczenia komunikacyjne.
Jeżeli chodzi o kolory mebli to cały czas popularne są różne odcienie bieli i szarości. Jasne, naturalne drewno wyraźnie ociepli naszą kuchnię, zaś czerń i jej pochodne uczynią ją bardziej elegancką (takie meble nie pasują jednak do każdego wystroju). Fronty szafek mogą być gładkie, płycinowe, ewentualnie zdobione, utrzymane w macie, półmacie lub połysku. Każde z tych rozwiązań automatycznie wpływa na charakter kuchni, definiując ją jako nowoczesną, retro, industrialną czy rustykalną. Meble można zamówić w markowym salonie albo w zakładzie stolarskim. Druga opcja będzie pewnie nieco tańsza, ale dobrze jest sprawdzić jakość wykonania elementów, rodzaj okuć i omówić warunki gwarancji. Zabudowa zamówiona w dużej firmie będzie na pewno powtarzalna, co oznacza, że każdy element będzie można wymienić, a w razie czego rozbudować naszą kuchnię o kolejny moduł.
Na pewno nie warto oszczędzać na okuciach. Te markowe, mimo że są droższe, charakteryzują się precyzyjnym wykonaniem, co przekłada się na ich większą trwałość i bezawaryjną pracę. Co do AGD, wybierajmy urządzenia znanych producentów, zwracając uwagę na zastosowane w nich rozwiązania, jakość wykonania i ilość zużywanego przez nie prądu, który jest przecież coraz droższy. Sprzęt opłaca się kupować w całości w jednym miejscu, bo wówczas można liczyć na atrakcyjne rabaty.
Zabudowa kuchenna często sąsiaduje z ciągiem komunikacyjnym. W takim wypadku warto zdecydować się na szuflady i szafki bez ograniczających przestrzeń uchwytów. (fot. Solgaz)
Modna zabudowa
Obecnie w kuchniach nowoczesnych dominują meble wykonane z płyty MDF, lakierowane bądź okładane laminatami. Ostatnio na czasie są zwłaszcza matowe laminaty akrylowe, które trudno uszkodzić i na których nie widać odcisków palców. Ale można spotkać także fronty szklane, lakierowane, pokryte akrylem lub foliami z PVC, z których bardzo łatwo zmywa się wszelkie zanieczyszczenia. Miłośnicy kuchni tradycyjnych często decydują się na meble drewniane lub wykończone fornirem. Fronty gładkie są zdecydowanie bardziej praktyczne i uniwersalne od np. frezowanych, bo łatwiej utrzymać je w czystości.
Wszystko pod ręką
Przygotowując projekt kuchni, najlepiej skorzystać z porady doświadczonego architekta. Jeśli zdecydujemy się zamówić meble w markowym salonie, prawie na pewno projekt oraz poradę otrzymamy gratis. Niemniej jednak warto mieć swoją wizję kuchni idealnej (można przygotować jej wstępną koncepcję, korzystając z dostępnego w internecie bezpłatnego programu graficznego).
Ważna jest zasada tzw. trójkąta roboczego. Chodzi o to, aby zapewnić wygodną komunikację między lodówką, w której przechowujemy jedzenie, zlewem i zmywarką oraz kuchenką i piekarnikiem. Na wejściu do kuchni powinna stać lodówka, za nią dobrze umieścić blat (strefa robocza), zlew ze zmywarką, a dalej strefę przygotowywania posiłków, a więc płytę kuchenną i piekarnik. Na końcu powinien znaleźć się kolejny blat lub stół do odstawiania gotowych dań. Jest to na pozór proste, ale po drodze jest wiele detali, z których istnienia albo nie zdajemy sobie sprawy, albo łatwo możemy je przeoczyć.
Planując zabudowę i rozkład mebli warto zastanowić się, czy często będziemy korzystali z kuchni. Jeśli posiłki planujemy przygotowywać okazjonalnie, przestrzeń robocza nie musi być bardzo rozbudowana. Warto kupić też mniejszą lodówkę i zrezygnować z części szafek i szuflad. Sprzęt AGD od razu dopasowuje się pod konkretny projekt i montuje jednocześnie z meblami.
Perfekcyjnie wyposażone szuflady
Obecnie zabudowa kuchenna bazuje głównie na umieszczonych poniżej blatu szufladach, które są wygodne w użyciu i niezwykle funkcjonalne. Wygrywają one z szafkami przede wszystkim tym, że jest do nich łatwiejszy dostęp i są bardziej pakowne. Mogą być wyposażone w różnego rodzaju okucia i systemy, zapewniające wygodę oraz porządkujące dostępną przestrzeń. Na wyposażeniu szuflad na pewno nie warto oszczędzać, bo to w głównej mierze od różnego rodzaju mechanizmów zależy, czy kuchnia będzie spełniała nasze oczekiwania.
Ciekawym rozwiązaniem jest mechaniczne lub elektryczne wspomaganie ruchu szuflad. Przydaje się ono zwłaszcza przy frontach pozbawionych uchwytów. Aby szuflada się otworzyła, wystarczy nacisnąć dłonią, kolanem, biodrem czy łokciem jej front. Elektryczne wspomaganie ruchu działa podobnie. Tu jednak w aktywowanie mechanizmu wkłada się mniej siły (można też wykorzystać czujnik ruchu). Za właściwą pracę szuflad odpowiadają prowadnice. Warto wybrać te, zapewniające pełen wysuw, co umożliwi łatwy dostęp do znajdujących się głębiej produktów czy akcesoriów. Zastosowanie łożysk kulkowych sprawi natomiast, że nawet ciężkie szuflady będą otwierały się płynnie i będą stabilne. Z kolei mechanizm samoczynnego domykania z amortyzacją spowoduje, że nawet gdy mocno popchniemy szufladę, nie trzaśnie tylko zatrzyma się tuż przed końcem, po czym delikatnie i cicho wróci na swoje miejsce.
Wewnątrz szuflad można stosować różnego rodzaju przegrody, ramki, uchwyty, wkłady, profile, pojemniki czy antypoślizgowe podkładki, pozwalające zapanować nad używanymi w kuchni akcesoriami: sztućcami, talerzami, przyprawami, przetworami, artykułami spożywczymi czy przydatnymi drobiazgami. Ustawienia przegród i ramek można zmieniać, dostosowując je do własnych potrzeb. Stabilizuje się je przeważnie zaciskami lub magnesami.
Porządek w szufladach pomagają zaprowadzić różnego typu organizery: przegródki, pojemniki na przyprawy czy wkłady na sztućce i drobne przedmioty. (fot. Hafele)
Najbardziej popularnym systemem stosowanym w szufladach jest cargo. To metalowy, wykonany najczęściej z chromowanej stali stelaż z koszami lub ażurowymi półkami, zapewniający dostęp do magazynowanych rzeczy z aż trzech stron (najlepiej jeśli szuflada z cargo zostanie wyposażona w mechanizm pełnego wysuwu). W zależności od potrzeb, można go dowolnie skonfigurować. Kosze cargo da się zastosować praktycznie w większości szuflad, no może z wyjątkiem tych najniższych, np. cokołowych. Z powodzeniem sprawdzi się zarówno w głębokich wnękach o szerokości już od 15 cm, jak i narożnikach. Wąskie, wysokie cargo można usytuować chociażby przy płycie grzewczej i umieścić w nim przyprawy czy deski do krojenia.
Szafa cargo to rozwiązanie niezwykle praktyczne. Największą zaletą systemu jest to, że po wysunięciu koszy mamy do nich dostęp ze wszystkich stron. Umożliwia to szybkie odnalezienie i wyjęcie potrzebnego produktu. (fot. Rejs)
Funkcję domowej spiżarni mogą pełnić natomiast tzw. szafy cargo, z jednym lub dwoma rzędami wysuwanych koszy. Półki mogą "wyjeżdżać" osobno albo jednocześnie. Szerokość szafy i liczbę oraz rozkład szuflad można, oczywiście, dopasować do własnych potrzeb. Standardowa szuflada ma wysokość około 30 cm.
Funkcję podręcznej spiżarni często pełnią szafy z sięgającymi sufitu półkami i szufladami, które można w dowolny sposób konfigurować. (fot. Blum)
Szuflady do zadań specjalnych
Szuflady stosowane w kuchni mogą mieć różną szerokość, wysokość, głębokość, a nawet kształt. W niskich i szerokich można przechowywać sztućce oraz drobne akcesoria, w wysokich i głębokich - garnki, patelnie, talerze czy produkty spożywcze. Praktyka pokazuje, że im szuflada jest wyższa i szersza, tym jest bardziej pakowna. Takie duże szuflady często umieszcza się w rejonie strefy roboczej czy pod piekarnikiem. Ich pojemność dodatkowo mogą zwiększyć wysokie ścianki boczne.
Ale w kuchni jest też sporo miejsc trudnych, jak np. narożniki, przestrzeń pod zlewem czy za cokołem. Okazuje się, że te przestrzenie również można wykorzystać. Ciekawym rozwiązaniem jest szuflada narożna z łamanym frontem. Z powodzeniem można wyposażyć ją w cargo lub zwykłe półki, wysuwane pojedynczo lub jednocześnie. W szufladzie takiej można przechowywać zarówno drobne akcesoria czy sztućce, jak i niewielki sprzęt AGD. Co ciekawe, szuflady "łamane" mogą mieć udźwig sięgający nawet 65 kg (wówczas warto zaopatrzyć je w prowadnice bazujące na łożyskach kulkowych).
Szuflada tackowa na prowadnicach z pełnym wysuwem, to idealny pomocnik, który w dowolnym momencie powiększy naszą przestrzeń roboczą. (fot. Blum)
Innym oryginalnym patentem są szuflady cokołowe. Mogą one występować w wersji niskiej, obejmującej jedynie obrys cokołu (można przechowywać w nich puszki z żywnością, napoje w kartonikach, przybory kuchenne, jedzenie i akcesoria dla zwierząt) oraz wysokiej, gdzie powierzchnia dolnej szuflady powiększona jest o przestrzeń cokołową. Często szufladzie cokołowej towarzyszy specjalny, wysuwany podest. Na takim stopniu można swobodnie stanąć, co ułatwia sięgnięcie do umieszczonych wyżej szuflad czy szafek.
Szuflada w obszarze cokołu to świetny schowek na rzadziej używane przedmioty. (fot. Blum)
Ważne miejsce w każdej kuchni powinna zajmować wysoka szuflada z koszami na segregowane odpady, która znajduje się zwykle pod zlewozmywakiem. Nad nią można ulokować niewielką wysuwaną półkę w kształcie litery U (lub osobną niską szufladę) na gąbki do zmywania, ściereczki, gumowe rękawiczki czy tabletki do zmywarki. Z kolei pod blatem warto zamontować wysuwaną deskę do krojenia pieczywa, ewentualnie szufladę przystosowaną do małego AGD, jak krajalnica, robot kuchenny, toster czy blender.
Szafka cargo na akcesoria do zmywania i sprzątania, zamontowana w bardzo wąskiej, trudnej do zagospodarowania wnęce. (fot. Rejs)
Przydatne szafki
Szafki z półkami i tradycyjnymi, otwieranymi na bok drzwiczkami wychodzą dziś z użycia, bo są mało praktyczne. Nie oznacza to jednak, że nie mają żadnych zastosowań. Szafkę taką można umieścić np. w narożniku pod blatem i wyposażyć ją w karuzelę. Powyżej blatu szafek otwieranych na bok raczej się unika, bo nie dość że trudno bez krzesła czy podestu wydobyć ich zawartość, to po otwarciu ograniczają dostępną przestrzeń, swobodę ruchów i łatwo uderzyć o nie głową. Ich miejsce często zajmują dziś o wiele bezpieczniejsze, montowane nad blatem szafki z frontami podnoszonymi do góry.
Mogą one otwierać się na kilka sposobów. Fronty łamane po pociągnięciu za uchwyt składają się na pół, a następnie podnoszą. Przesuwane pionowo wysuwają się do przodu, a potem idą w górę, równolegle do zewnętrznej płaszczyzny mebli. Podczas tego ruchu można zatrzymać je w dowolnej pozycji. Z kolei fronty otwierane kołyskowo poruszają się po linii łuku. Za ruch frontów odpowiadają siłowniki teleskopowe: gazowe lub mechaniczne. Te pierwsze ze względu na niską cenę są w tej chwili najbardziej popularne, drugie polecane są do małych i płytkich szafek. Stosuje się je głównie tam, gdzie nie ma dość miejsca na zastosowanie siłownika pneumatycznego. Wiele siłowników ma już system samoczynnego domykania, a niektóre mechanizmy pozwalają na obsługę dwóch frontów jednocześnie. Zwykle panel szafki przesuwa się ręcznie, ale w sprzedaży są także systemy z elektrycznym wspomaganiem ruchu.
Garnki na karuzeli
Bardzo praktycznym mechanizmem, ułatwiającym dostęp do dużych garnków, rynek, patelni, słoików z przetworami, czy innych ciężkich akcesoriów zabierających sporo miejsca, są montowane w szafkach karuzele. Mówiąc najprościej, są to obrotowe stelaże z kilkoma półkami mogącymi mieć różny kształt, poruszające się wokół pionowej osi. Dzięki takiemu rozwiązaniu całą zawartość szafki można jednym lub dwoma ruchami (w zależności od tego czy front szafki jest połączony ze stelażem czy nie) wydobyć na zewnątrz.
Karuzele zwykle mocuje się w strefie podblatowej, często w trudnych do zagospodarowania miejscach (np. narożnikach). Każdy producent proponuje nieco inne rozwiązania w zakresie wielkości półek, ich rozstawu oraz sposobu wydobywania poza szafkę. Dlatego przed dokonaniem wyboru, warto zapoznać się z kilkoma systemami. Praktyczne będą karuzele wyposażone w hamulec oraz niską balustradę, która zapobiega przesuwaniu się akcesoriów. Wygodę podnosi także możliwość regulacji wysokości półek.
Kilka słów o blacie
Jednym z elementów wpływających na funkcjonalność kuchni jest blat. Powinien on być wytrzymały, łatwy do czyszczenia, odporny na zarysowania, wysoką temperaturę i niszczące działanie wody. Dostępne blaty mogą być wykonane z różnych materiałów. Każdy z nich ma wady i zalety. Najtańsze są te zrobione z laminatów, a najbardziej elegancko wyglądają drewniane i kamienne. Do wyboru mamy jeszcze płytki ceramiczne, konglomerat, kompozyt czy szkło. Każdy blat pasuje do innego typu zabudowy i ma inne właściwości.
Ważne, aby wykonując projekt kuchni dopasować jego wysokość do wzrostu domowników. Standardowo montuje się go na wysokości 85 cm, jednak tak naprawdę powinien znajdować się 15 cm poniżej poziomu łokci stojącej przy nim osoby (dla osób o wzroście powyżej 180 cm, blat powinien zostać zamocowany przynajmniej 90 cm od poziomu podłogi). Przeważnie blat montuje się na stałe, jednak można wyposażyć go też w windę, co jest jednak rozwiązaniem droższym.
W kuchni bardzo ważne jest odpowiednie oświetlenie, które nie tylko ułatwia pracę, ale w niektórych sytuacjach tworzy klimat. Warto zadbać zwłaszcza o dobre doświetlenie strefy roboczej i stołu. (fot. Ferro)
Co jeszcze przydaje się w kuchni?
Porządkowanie przestrzeni wewnątrz zabudowy ułatwiają nie tylko rozmaite rodzaju systemy, zaciski czy przegródki, ale też np. stojaki na talerze, które można umieścić w głębokich szufladach. Jednym z podstawowych elementów w kuchni jest także wkład na sztućce oraz drobne akcesoria. Wkłady takie mogą być wykonane z tworzywa sztucznego, metalu lub drewna, mieć różny układ i kolorystykę. Często w dużych komorach możliwe jest zastosowanie dodatkowych podziałek.
W szufladach można zamontować ledowe podświetlenie, które przydaje się, gdy bez zapalania światła w kuchni, chcemy sięgnąć po korkociąg lub łyżeczkę do herbaty. Na ścianie w sąsiedztwie blatu warto umieścić relingi i wieszaki na ściereczki do wycierania rąk, papierowe ręczniki czy folię spożywczą. Z kolei listwa magnetyczna pozwoli nam zapanować nad używanymi w kuchni nożami.
Tomasz Wojciuk Na zdjęciu otwierającym: Ciemne fronty szafek świetnie kontrastują z jasną, drewnianą podłogą. Do tej kuchni, z uwagi na jej dużą powierzchnię, można było wstawić wyspę. Dziś rozwiązanie to jest nie tylko modne, ale też funkcjonalne, bo umożliwia wspólne gotowanie. Zapewnia dodatkową przestrzeń roboczą, oraz miejsce na różnego rodzaju akcesoria. (fot. Ferro)
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie rozwiązania wpływają na komfort pracy w kuchni?
Komfort pracy w kuchni zależy od odpowiedniego rozmieszczenia sprzętów oraz doboru szafek i szuflad z systemami, które optymalnie wykorzystują przestrzeń.
Dlaczego warto stosować kuchnie otwarte połączone ze strefą dzienną?
Kuchnie otwarte, połączone ze strefą dzienną, dają efekt przestronności i optycznie powiększają przestrzeń. Wymagają jednak minimalistycznych frontów mebli, najlepiej bez uchwytów.
Jakie materiały i kolory są popularne w nowoczesnych kuchniach?
W nowoczesnych kuchniach dominują meble z płyty MDF, lakierowane lub pokryte matowymi laminatami akrylowymi. Popularne kolory to odcienie bieli i szarości, a naturalne drewno i czerń mogą dodać elegancji.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze szuflad do kuchni?
Warto wybierać szuflady z pełnym wysuwem i systemami amortyzującymi, co zapewnia płynne działanie. Mechanizmy, takie jak przegrody i organizery, pomagają utrzymać porządek wewnątrz szuflad.
Jakie innowacyjne rozwiązania można zastosować w szafkach kuchennych?
W szafkach można zainstalować mechanizmy takie jak karuzele do narożników, szuflady cokołowe czy szafki z podnoszonymi do góry frontami, co zwiększa funkcjonalność i łatwość dostępu.
Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Przygodę z prasą drukowaną zaczynał w Super Expressie, z „Budujemy Dom” współpracuje od roku 2009. Lubi rozmawiać z ludźmi, podąża za nowinkami technologicznymi, zwłaszcza związanymi z branżą budowlaną i wystrojem wnętrz. Ma dar przystępnego tłumaczenia zagadnień, które mogą być skomplikowane dla laików. Aktualnie jest w trakcie budowy swojego wymarzonego domu.
Skomentuj
