Planując budowę niewielkiej piwnicy-ziemianki z ceglanym sklepieniem łukowym o wymiarach około 2,5 × 4 m, należy uwzględnić odpowiednią grubość ścian i wysokość łuku sklepienia. Ściany, podpierające sklepienie odcinkowe, powinny mieć grubość około 38 cm, co jest mniej niż standardowe 1/5 rozpiętości łuku, dzięki obsypaniu ziemią. Wysokość zaokrąglenia łuku sklepienia powinna wynosić od 20 do 35 cm. Budowa rozpoczyna się od przygotowania krążyn, czyli łuków z płyty OSB lub desek, które są oparte na wypoziomowanych belkach i łączone deskami co 70-100 cm. Sklepienie buduje się z cegieł, rozpoczynając od węzgłowia i kładąc kolejne rzędy z przesunięciem spoin. Całość zamyka się zwornikiem, a następnie zalewa rzadką zaprawą i wygładza pod warstwę izolacji przeciwwodnej.
Odpowiedź eksperta: Sklepienia łukowe wymagają oparcia na stabilnych ścianach, gdyż przenoszone obciążenia oddziałują rozpierająco na boki, dążąc do ich przewrócenia. Tradycyjnie przy sklepieniach odcinkowych (o promieniu łuku większym niż połowa rozpiętości) uznaje się, że stawiane z cegieł ściany je podpierające powinny mieć grubość odpowiadającą 1/5 rozpiętości łuku. Kiedy obsypuje się je ziemią mogą być cieńsze - wtedy na 1 1/2 cegły, czyli około 38 cm. Strzałkę łuku (wysokość zaokrąglenia) przyjmuje się od 1/7 do 1/12 rozpiętości - w tym przypadku będzie to 20-35 cm.
Do budowy konieczne będzie przygotowanie krążyn - łuków (wyciętych z płyty OSB lub desek) opartych na podstemplowanych i wypoziomowanych belkach. Rozstawione co 70-100 cm wzdłuż przyszłego sklepienia łączy się na wierzchu deskami o szerokości 7,5 cm, co odpowiada grubości cegły z zaprawą. W odległości równej promieniowi łuku, w osi rozpiętości, w poziomo zamontowaną deskę wbija się gwóźdź. Przymocowany do niego sznur wyznaczać będzie linię spoiny w poszczególnych warstwach.
Pierwszy rząd cegieł tworzy tzw. węzgłowie i w całości spoczywa na murze. Łuk formuje się na ½ cegły, czyli o wysokości 12 cm. Kolejne rzędy wykonuje się z przesunięciem spoin o ok. pół długości, kontrolując ich ustawienie sznurem rozpiętym na długości sklepienia. Ściany muruje się równolegle z obu stron, aż do szczytu i zamyka odpowiednio dopasowaną cegłą, zwaną zwornikiem. Wzniesione sklepienie zalewa się rzadką zaprawą wypełniającą spoiny i wygładza pod warstwę izolacji przeciwwodnej.
Redakcja BD
Na schemacie otwierającym: Sklepienie łukowe. Wysokość zaokrąglenia łuku to od 1/7 do 1/12 jego rozpiętości.