Dociekliwy Inwestor: - Przejdźmy może do sposobów fundamentowania. Jakie są możliwości?
Majster Guru: - W budownictwie jednorodzinnym, gdzie występują stosunkowo niewielkie obciążenia na grunt, najczęściej wykonuje się ławy fundamentowe - betonowe poszerzenie ścian nośnych, dzięki którym obciążenie rozkłada się na większej powierzchni, a zbrojenie wzdłużne zapewnia stabilizację w warunkach niejednorodności gruntu. Jeśli nośność gruntu wymaga, aby ława była bardzo szeroka (a zatem i proporcjonalnie wyższa), to wykonywana jest jako żelbetowa, ze zbrojeniem poprzecznym. W sprzyjających warunkach - gdy konstrukcja domu jest lekka (np. szkieletowa) lub grunt charakteryzuje się wysoką nośnością, wykonywanie ław może okazać się zbędne.
- Naprawdę? Nie trzeba ich niczym zastępować?
- Nie do końca. Oparciem będzie fundament, ale znacznie mniej masywny. Wylewa się go bezpośrednio w gruncie, a jego szerokość odpowiada grubości ścian nadziemia - z reguły jest to ok. 25 cm.
- Słyszałem też o ławach schodkowych. Co to takiego?
- Ławy schodkowe wykonuje się w przypadku domów częściowo podpiwniczonych, budowanych na skarpach lub przylegających do istniejącego budynku.
- Zaraz, zaraz, dobrze zrozumiałem? O piwnicę będę jeszcze szczegółowo pytał, ale zaintrygował mnie pan. Czy można wykonać podpiwniczenie tylko pod częścią domu?
- Tak, jest to możliwe, ale ze względów wykonawczych, takiego rozwiązania należy raczej unikać. Komplikuje ono bowiem fundamentowanie i praktycznie uniemożliwia zapewnienie niezawodnej ochrony przed zawilgoceniem piwnicy. Koszt pełnego podpiwniczenia nie będzie znacząco wyższy, a zyskamy nie tylko dodatkową powierzchnię, ale i pewne zabezpieczenie przed wnikaniem wody. W przypadku konieczności budowy ław schodkowych, wykonujemy je jako zbrojone wzdłużnie na całej długości, przy czym wysokość stopni nie powinna być większa niż 30 cm, a ich długość ma wynosić co najmniej 1 m.
- Problem jest taki, że jeszcze nie wiem, jakie warunki gruntowe panują na mojej działce. Co zrobić, gdy okaże się, że grunt ma słabą nośność?
- Spokojnie, z takiej sytuacji też jest wyjście. Na gruntach o słabej nośności, wykonuje się fundamenty płytowe. Indywidualnie zaprojektowana płyta żelbetowa rozkłada obciążenia na dużą powierzchnię. To lepsze rozwiązanie, niż budowa szerokich ław żelbetowych. Szczególnie przy małej powierzchni posadowienia budynku i niewielkim odstępie między ścianami nośnymi, łatwiej wykonać jedną żelbetowa płytę pod całym domem, niż żelbetowe ławy pod każdą ze ścian. Rozwiązanie takie jest szczególnie korzystne w domu podpiwniczonym, gdyż płyta staje się jednocześnie podłogą piwnicy.
Jeśli płyta będzie ocieplona i wykonana zostanie warstwa stabilizująco-drenażowa, nie trzeba będzie jej zagłębiać poniżej poziomu przemarzania. W ten sposób wyeliminujemy też drogę ucieczki ciepła do gruntu przez ściany nośne. Podobnie budowane są także fundamenty grzewcze z umieszczonymi w płycie kanałami, przez które przepływa ciepłe powietrze z kotła nadmuchowego.
- Czy omówiliśmy już wszystkie najczęściej stosowane typy fundamentów?
- Wspomnę jeszcze o jednym wariancie. Gdy warstwa nośna gruntu znajduje się na dużej głębokości, konieczne może się okazać wykonanie fundamentu palowego. Składa się on ze słupów żelbetowych wylanych w gruncie, na wierzchu których umieszcza się żelbetową belkę, będącą oparciem dla ścian nośnych budynku. Rozstaw słupów wynosi najczęściej 2-3 m, a ich przekrój, zbrojenie i głębokość posadowienia dobiera się, w zależności od przenoszonych obciążeń i nośności gruntu. Zaletą takiego sposobu fundamentowania jest zapewnienie skutecznej izolacji termicznej od gruntu. Punktowe oparcie na słupach umożliwia ułożenie ocieplenia wokół belki, zapewniając termoizolację ścian od gruntu.
Na pytania odpowiadał: Norbert Skupiński
fot. otwierająca: Domikon