Wiedza o właściwościach poszczególnych rodzajów tynku pomoże zorientować się w ofercie rynkowej – poznać ich parametry techniczne, sprawdzić warunki aplikacyjne, czy też możliwości niestandardowego barwienia. Pomoże też dobrać inne rozwiązania elewacyjne, na przykład rodzaj ocieplenia, który będzie najlepiej współgrał z danym tynkiem.
„Ogólnie przyjęty podział wyróżnia: tynki mineralne, akrylowe, silikatowe, silikonowe oraz silikatowo-silikonowe, tak zwane si-si – w takiej też kolejności pojawiały się na polskim rynku” – mówi Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber. – „Popularność tynków zależy od różnych czynników – tych technicznych i ekonomicznych, ale także od przyzwyczajeń firm budowlanych. Tradycje wykonawcze mogą być z kolei związane z danym regionem, na przykład, w Wielkopolsce dominują tynki mineralne” – dodaje Krzysztof Siemak.
Usystematyzowanie rodzajów tynków, zaczynając od najnowocześniejszych technologii, pomoże inwestorom uporządkować wiedzę o tym segmencie produktów.
Tynki silikonowe i silikatowo-silikonowe
Oparte o żywicę krzemoorganiczną, paroprzepuszczalne tynki silikonowe należą do przedstawicieli najnowszych technologii, dotyczących chemii budowlanej.
„Coraz chętniej wybierane przez inwestorów tynki silikonowe łączą najlepsze cechy wyrobów akrylowych i silikatowych – czyli elastyczność i odporność na zabrudzenia. Odbiorcy doceniają walory jakościowe i trwałe rozwiązania, za które są w stanie zapłacić więcej, tym bardziej, że koszt jest jednorazowy, a unikają innych dodatkowych wydatków, na przykład, związanych z naprawą czy renowacją fasady” – twierdzi Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber.
Inną, nową grupą produktów są tak zwane tynki „si-si”, składające się z silikatów z domieszką żywicy silikonowej.
„Wyroby silikatowo-silikonowe posiadają cechy zbliżone do tynków silikonowych.
Wykazują się trwałością i chronią elewację przed zabrudzeniami, dlatego jeśli elewacja jest narażona na szybszą utratę czystości np. nasz dom stoi w pobliżu ruchliwej ulicy, można zdecydować się na ten rodzaj tynków” – wyjaśnia Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber.
Rynek tynków cienkowarstwowych ciągle się rozwija, pojawiają się nowe technologie i rozwiązania. W 2016 r. Weber wprowadził na krajowy rynek tynk hydrofilowy wykonany w technologii AquaBalance.
Unikalność technologii AquaBalance polega na niespotykanej mikrostrukturze powłoki – mikrokanaliki powodują, że powłoka daje zwilżyć się przez wodę (hydrofilowość), wykraplająca się z powietrza para wodna nie tworzy kropel, ale jest błyskawicznie rozprowadzana po powierzchni tynku. W ten sposób zwiększa się powierzchnia parowania – ściana bardzo szybko wysycha. W efekcie końcowym na ścianie, praktycznie, nie pojawia się film wodny, algi i grzyby – pozbawione środowiska wodnego – nie mają szans na rozwój.
Tynki silikatowe
Za okres największej popularności wyrobów opartych o potasowe szkło wodne w Polsce wskazuje się pierwsza dekadę XXI wieku. Tynki silikatowe, bo o nich mowa, tworzą trwałą, niepalną powłokę elewacyjną i mają bardzo dobre parametry mechaniczne. Wyróżnia je wysoka przepuszczalność pary wodnej, więc sprawdzają się w systemach ociepleń opartych o wełnę mineralną. W przeciwieństwie do tynków akrylowych nie przyciągają drobinek kurzu, ale z drugiej strony nie są tak odporne na bardziej wymagające warunki atmosferyczne w trakcie aplikacji.
„Przy aplikacji tynki silikatowe wymagają kilku dni stabilnej pod względem temperatury i wilgotności powietrza pogody. Najlepszy czas na prowadzenie prac z tynkami silikatowymi to okres od maja do początku października” – mówi Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber. – „Dostępne są w gamie popularnych barw, choć ze względu na ich skład chemiczny wyklucza się uzyskanie, na przykład, bardzo intensywnego koloru pomarańczowego” – dodaje.
Tynki akrylowe
Cieszące się w Polsce bardzo dużą popularnością w latach 80-tych i 90-tych tynki akrylowe są od razu gotowe do użycia i barwione w masie.
„W przeciwieństwie do tynków mineralnych wyroby akrylowe współpracują z każdym rodzajem pigmentu, co oznacza niemal nieograniczone możliwości kolorystyczne. Do ich atutów zalicza się wysoką elastyczność, a więc zdolność do przenoszenia naprężeń termicznych, odporność na działanie promieni słonecznych, która pozwala wybierać ciemniejsze kolory elewacji” – tłumaczy Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber.
Tynki akrylowe charakteryzuje odporność na trudne warunki pogodowe, czyli niższą temperaturę (powyżej + 5 stopni Celsjusza) i dużą wilgotność powietrza. Dzięki temu w trakcie aplikacji osiąga się pożądany, jednolity kolor i unika wykwitów nawet przy kapryśnej pogodzie.
„Do tynków akrylowych łatwiej przywierają, niesione przez wiatr drobinki kurzu. Ma to związek z pojawiającymi się na powierzchni ładunkami elektrostatycznymi i oznacza, że pielęgnacja elewacji musi odbywać się częściej. W przypadku tego rodzaju powłok szczególnie zaleca się także stosowanie środków chroniących przed algami” – wyjaśnia Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber. – „W kontekście dbania o estetykę fasady ważna okazuje się też trwałość tynku, dlatego warto wiedzieć, że w okresie 15-20 lat łańcuchy polimerów akrylowych mogą ulec uszkodzeniu” – dodaje.
Tworzące szczelną powłokę, o niskiej przepuszczalności pary wodnej tynki akrylowe zaleca się stosować do systemów na bazie styropianu. Tynki akrylowe zaliczają się do kategorii palnych, więc mogą nieco obniżać klasyfikację ogniową całego systemu elewacyjnego, spełniając jednocześnie wymagane w tym zakresie normy.
Tynki mineralne
Tynki mineralne charakteryzują się bardzo dobrą przepuszczalnością pary wodnej, a więc stanowią rozwiązanie, które współgra z wełną mineralną. Należą do powłok niepalnych.
Ich „naturalny” kolor to szarobiały, rzadko są barwione w masie, dlatego wymagają dwukrotnego pomalowania farbą fasadową. Reagują na warunki pogodowe. Podczas aplikacji tynków mineralnych powinno się uważać na skoki wilgotności powietrza, gdyż przy różnicy ciśnień powietrza i pary wodnej może wystąpić reakcja chemiczno-fizyczna i na ścianie pojawią się białe wykwity.
„Wybierając tynki mineralne pamiętajmy, że tworzą one dość sztywne powłoki i mają mniejsze zdolności do przenoszenia naturalnych obciążeń termicznych. Dlatego najlepiej sprawdzają się w jasnych, pastelowych kolorach, ponieważ ciemne kolory bardziej się nagrzewają – temperatura takiej elewacji może osiągnąć nawet 80 stopni Celsjusza” – mówi Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber.
Szacując długość prac należy wziąć pod uwagę sposób przygotowania tynków mineralnych. Mają one postać proszku, więc wymagają wymieszania z wodą, a zatem proces aplikowania trwa dłużej. W harmonogramie budowy trzeba również zawrzeć dwukrotne malowanie farbą wraz z koniecznymi przerwami technologicznymi.
„Dolne partie elewacji z tynków mineralnych warto dodatkowo chronić przed uszkodzeniami mechanicznymi i unikać możliwości zostawienia śladu na ścianie np. nie opierać stale w jednym miejscu roweru czy innych przedmiotów” – twierdzi Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber.
Jak wybierać tynk?
Podjęcie decyzji o rodzaju tynku wiąże się z lokalizacją domu, gustem kolorystycznym, wyborem innych rozwiązań elewacyjnych, ale także czynnikami ekonomicznymi.
„W analizie kosztów warto wziąć pod uwagę wszystkie czynniki, które finalnie składają się na wykonanie naszej elewacji: cenę tynku i farby oraz innych wyrobów dedykowanych, a także czas wykonania i warunki prac aplikacyjnych. Pozwoli to wybrać najbardziej ekonomiczne rozwiązanie” – przekonuje Krzysztof Siemak, kierownik produktu systemy fasadowe Weber. – „Koszty wykończenia elewacji to ułamek budżetu całej inwestycji, jaką jest budowa domu, dlatego podstawowym kryterium wyboru nie powinny być oszczędności, a spełnienie warunków dla konkretnego obiektu” – dodaje.
Dobrym pomysłem, oprócz poszukania odpowiedniej literatury lub zapoznania się z wiadomościami dostępnymi online, jest rozmowa z fachowcem, który podpowie, jaki tynk pasuje do naszego domu.
źródło i zdjęcie: Weber Saint-Gobain