Wybieramy profile okienne
Podstawowa decyzja, którą musimy podjąć dotyczy materiału, z którego będą wykonane okna. Obecnie firmy oferują produkty z PVC, drewniane, drewniano-aluminiowe oraz aluminiowe. Poniżej przedstawiono w skrócie ich najważniejsze cechy, które warto wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o inwestycji.
Okna PVC to rozwiązanie najbardziej ekonomiczne – wykonane z nich okna będą najtańsze. Jednak ich charakterystyczną cechą jest mniejsza sztywność profili w porównaniu z oknami wykonanymi z aluminium lub drewna, dlatego jeśli planowane są naprawdę duże przeszklenia, konieczne bywa zastosowanie w oknach podziałów (dodatkowych elementów – pionowych i poziomych słupków konstrukcyjnych).
Na ograniczenie wielkości okna wpływa też ciężar pakietu szybowego (zbyt duży może powodować odkształcenie profili, mimo ich usztywnienia wzmocnieniami stalowymi). Ciekawym rozwiązaniem, stosowanym od niedawna, jest zastąpienie szyb o standardowej grubości 4 mm cieńszymi (3 mm), bez pogorszenia izolacyjnościcieplnej pakietu szybowego.Przy dużych przeszkleniach wykonanychz PVC lepiej nie planować w ciemnym kolorze, gdyż mogłyby silnie nagrzewać się od słońca i odkształcać, co może prowadzić nawet do zakleszczania się skrzydeł okna.
Okna drewniane są wyjątkowo energooszczędne. Drewno nie przewodzi ciepła – dzięki temu produkty drewniane charakteryzują się bardzo wysoką termoizolacyjnością. Wymagają one natomiast prawidłowej pielęgnacji. Jednakże przy dobrej konserwacji mogą służyć nam przez długie lata. Drewno to materiał o bardzo dobrej wytrzymałości konstrukcyjnej. Można robić z niego okna w dowolnych rozmiarach i kształtach, bez konieczności stosowania dodatkowych usztywnień. Drewno doskonale poddaje się obróbce, dzięki czemu pozwala na dużą swobodę w projektowaniu okien o nietypowych kształtach (na przykład półkole, trójkąty czy trapezy).
Duże okna można robić ze wszystkich gatunków drewna – zarówno z popularnej sosny, jak i dębu lub egzotycznego meranti. Nawet jeżeli zażyczymy sobie okno o wysokości 3 m albo balkon szeroki na 10 m – będzie to możliwe do zrealizowania, a jedynym ograniczeniem może okazać się dopuszczalna maksymalna powierzchnia pakietu szybowego albo wytrzymałość okuć. Okna z drewna są droższe od plastikowych, ale tańsze (i bardziejpowszechne) niż aluminiowe.
Ciekawą propozycją będą okna drewniano-aluminiowe. Są to okna drewniane w których standardowy profil drewniany jest zabezpieczony od zewnątrz okładziną wykonaną z aluminium. Okna takie łączą w sobie zalety energooszczędności i estetyki drewna z wytrzymałością aluminium.
ALUMINIUM to materiał, który pozwala na największą dowolność w projektowaniu dużych powierzchni przeszklonych (oczywiście wymaga to również zastosowania odpowiednich szyb); profile z aluminium nie wymagają żadnych wzmocnień. Okna takie są jednak najdroższe.
Wykorzystywanie profili aluminiowych do produkcji okien dla domów jednorodzinnych nie jest często spotykaną praktyką. Jest to spowodowane dość powszechną opinią o słabszych parametrach termoizolacyjnych takich ram. Tymczasem do produkcji okien stosuje się bowiem aluminiowe profile z przekładką termiczną,która znacznie poprawia ich parametry termoizolacyjne. Najlepsze profile aluminiowe wykorzystywane do wykonywania dużych przeszkleń są pod względem termoizolacyjności podobnedo profili z drewna
Parametry okien
Jedną z najważniejszych kwestii, które należy sprawdzić przy zakupie okien jest ich energooszczędność – określa ją współczynnik przenikalności cieplnej Uw. Im niższa jego wartość, tym mniej ciepłego powietrza "ucieka" z naszego wnętrza. Obecne przepisy wymagają, by maksymalna wartość tego współczynnika dla okien fasadowych wynosiła 1,3 W/(m²K). od 1 stycznia 2017 wartości ta będzie wynosić (dla całego okna) 1,1 W/(m²K), a od 1 stycznia 2021 będzie to 0,9 W/(m²K).
Tak więc po 1 stycznia 2017 zniknie dylemat – jakie okna wybrać dwu- czy trzyszybowe, gdyż tylko okna z trzyszybowymi pakietami będą spełniać wymogi obowiązującej normy. Dotyczy to oczywiście pozwoleń na budowę wydanych w czasie obowiązywania normy, w dalszym ciągu będzie można stosować pakiety dwuszybowe w oknach w istniejących już budynkach poddawanych renowacji. Nie zmienia to jednak faktu, że jeżeli zależy nam na oknie energooszczędnym, trzy szyby będą po prostu cieplejsze – Pakiet dwuszybowy ma współczynnik Ug =1,1 W/(m²K), pakiety trzyszybowe – 0,7 do 0,5 W/(m²K).
Parametrem, którym także warto się zainteresować jest poziom izolacji akustycznej okien Rw podawany w decybelach. Wskaźnik ten oznacza, że w porównaniu z otoczeniem zewnętrznym o tyle dB mniej hałasu słyszymy wewnątrz pomieszczenia. Jest to wyjątkowo istotne w miejscach położonych np. przy drogach szybkiego ruchu czy lotniskach. Można przyjąć, że okno "standardowe" ma współczynnik Rw na poziomie ok 32-33 dB. Dostępne są na rynku rozwiązania, które pozwolą zwiększyć odporność na hałas do 42, 45, czy nawet 50 dB.
Ważne dodatki do okien
Jeżeli podjęliśmy już decyzję odnośnie materiału, a także wybraliśmy okno o odpowiednich parametrach, powinniśmy pomyśleć o dodatkowych elementach, na których nam zależy. Szukając okna do pokoju dziecięcego, warto zapytać o zabezpieczenia, takie jak klamka z kluczykiem czy bezpieczne szyby. Jeżeli w mieszkaniu występuje problem z nadmiarem wilgoci, kupmy okna z wbudowanymi nawiewnikami – mamy do wyboru te sterowane ręcznie, ciśnieniowe oraz higrosterowane. Ze zjawiskiem roszenia i występowaniem pleśni z sukcesem pomogą uporać się ciepłe ramki, czyli listwy łączące szyby wykonane z materiału innego niż aluminium.
Dużą uwagę powinniśmy także zwrócić na zabezpieczenia antywłamaniowe. Poziom bezpieczeństwa okien określany jest przez normy PN-EN 1627:2011, które klasyfikują okna na 6 klas odporności na włamanie. W praktyce do ochrony mieszkania lub domu jednorodzinnego wystarczające są okna 3 pierwszych klas. Model z najniższą klasą RC1 jest w stanie stawić opór tzw. "włamywaczowi przypadkowemu" który posługuje się siłą mięśni. Okno z klasą odporności RC2 powinno stawiać 3-minutowy opór włamywaczowi posługującemu się prostymi narzędziami. Na pokonanie okna z przyporządkowaną klasą RC3 przestępca, posługujący się prostym łomem, będzie potrzebował ok. 5 minut.
Montaż okien
Zgodnie z wytycznymi ITB montaż okien (szczelina montażowa) musi mieć parametry termiczne nie gorsze niż rama okienna. Nawet najlepsze parametry okien mogą zostać zniweczone przez błędy wykonawcze ekip montażowych. Miejsce styku okna ze ścianą jest narażone na utratę ciepła i osadzanie się wilgoci, dlatego tak ważne staje się prawidłowe zamontowanie stolarki. Niebagatelną sprawą jest tu właściwe uszczelnienie styku okna i ściany, gdyż błędy popełnione podczas montażu powodując osłabienie struktury warstwy izolacyjnej, przyczyniają się do powstania mostków termicznych, a zatem umożliwiają ucieczkę ciepła z wnętrza budynku. Ponadto wystąpić niekorzystne zjawiska związane ze wzrostem wilgotności powietrza w budynku. Dlatego też dla uzyskania lepszej termiki zaleca się montaż okien w warstwie izolacji.
Montaż "tradycyjny"
W przypadku renowacji już istniejących budynków, inwestorzy najczęściej montują okna w miejscu wcześniej zdemontowanej stolarki, licując je z zewnętrzną krawędzią muru. Okno mocuje się w ścianie z użyciem tradycyjnych kotew, natomiast do uszczelnienia styku okno/mur używa się pianki montażowej. Również w przypadku nowych budynków ze ścianą w technologii dwuwarstwowej, jest to najczęściej stosowane rozwiązanie. Wynika to z faktu, że ciągle jeszcze inwestorzy nie doceniają wagi prawidłowego i szczelnego montażu okien. Starają się nie dostrzegać wagi problemu, kierując się mylnym rachunkiem ekonomicznym – liczą oszczędności na usłudze montażowej, nie zwracając uwagi korzyści jakie oferuje montaż warstwowy lub ciepły.
Montaż "warstwowy"
Jest wykonywany w licu muru, lub z częściowym wysunięciem okien poza mur, ale z zachowaniem podparcia okien w ścianie. Jeśli zdecydujemy się na montaż z użyciem pianki montażowej warto doszczelnić miejsce styku, stosując izolację przeciwwilgociową zgodnie z zasadą: "Szczelniej od wewnątrz niż na zewnątrz", zabezpieczając styk okna i muru folią paroszczelną (od wewnątrz), i paroprzepuszczalną (od zewnątrz). Należy pamiętać również o zabezpieczeniu kotew montażowych od wewnątrz najlepiej poprzez jej pełne wyklejenie folią paroszczelną.
Można też spotkać się zastąpieniem tradycyjnej pianki montażowej i folii paroszczelnej i paroprzepuszczalnej taśmą rozprężną – taśma taka jest mniej podatna na degradację niż tradycyjna piana montażowa, a zatem zapewni o wiele trwalsze uszczelnienie styku okna i ściany, spełnia również funkcję paroszczelności oraz paroprzepuszczalności. Prawidłowy montaż warstwowy poprawia nie tylko szczelność montażu, ale eliminuje efekt zawilgocenia warstwy ocieplenia budynku i ścian.
Montaż "ciepły"
Oczywiście za montaż ciepły możemy uznać jedynie montaż polegający na zamontowaniu okna w warstwie docieplenia. Okna w budynkach energooszczędnych i pasywnych powinny znajdować się poza murem. Pojawia się tutaj problem – jak w prawidłowy sposób zamontować okno w warstwie docieplenia? Prawidłowe i trwałe osadzenie okna ma ogromne znaczenie dla jego skutecznego funkcjonowania w długim okresie użytkowania. Wykorzystujemy przy takim montażu specjalnie dedykowane do takich zastosowań konsole. Zapewnią one właściwe podparcie okien, bez względu na grubość warstwy docieplenia i ciężar stolarki.
Innym rozwiązaniem są zestawy montażowe do montażu okien w ociepleniu całkowicie wykluczające stosowanie pianki montażowej. Systemy bazują na profilach instalacyjnych, trwale połączonych ze ścianą nośną za pomocą kleju szybkowiążącego. Uszczelnienie okna (nadproże i boki), realizowane jest przy pomocy taśmy rozprężnej dedykowanej do budownictwa pasywnego, zaś dolne złącze uszczelniane jest przy pomocy profilu podokiennego w zestawie z taśmą rozprężną.
Jak widać coraz bardziej skomplikowane technologie wykorzystywane podczas montażu stolarki skłaniają ku wnioskowi, że warto korzystać z usług profesjonalnych ekip montażowych certyfikowanych przez producentów stolarki okiennej. Wybierając taką ekipę inwestor zyskuje pewność, że montażyści mają duże doświadczenie, są odpowiednio przeszkoleni, oraz ściśle stosują rozwiązania zalecane przez producenta okien i dostawcę rozwiązań montażowych.
Maciej Łozdowski, Doradca Techniczno-Handlowy
źródło i zdjęcia: Sokółka Okna i Drzwi