9-16 minut 
Blacha dachowa 
24 355 14 65 
Metalowa 11 A 99-300 Kutno 
Solidny dach to nie tylko dobra blachodachówka czy dachówka. Fundamentem jest prawidłowo zaprojektowany i rozmierzone łacenie: kontrłaty tworzą szczelinę wentylacyjną i odprowadzają skropliny, łaty dają stabilne podparcie dla pokrycia. Ich przekroje i odstępy dobiera się do rodzaju pokrycia, kąta nachylenia, rozstawu krokwi oraz strefy wiatrowo-śnieżnej – tu nie ma miejsca na "na oko".
Co najpierw: łaty czy kontrłaty?
Najpierw membrana wstępnego krycia, na nią kontrłaty, a dopiero potem łaty – prostopadle do kontrłat. Taka kolejność zapewnia powstanie szczeliny wentylacyjnej między pokryciem a membraną, dzięki czemu kondensat spływa do okapu zamiast wsiąkać w drewno. To absolutna podstawa trwałej i suchej połaci.
Co ile przybija się kontrłaty?
Kontrłaty prowadzi się wzdłuż krokwi, dlatego ich rozmieszczenie wynika z rozstawu samych krokwi – w praktyce oznacza to po jednej kontrłacie na każdą krokiew, aby szczelina wentylacyjna przebiegała nieprzerwanie od okapu do kalenicy. To logiczna konsekwencja ich funkcji i sposobu montażu.
Kluczowy jest również właściwy przekrój kontrłaty – w praktyce przyjmuje się m.in. 4×4 cm – by pewnie przenieść mocowanie łat i utrzymać wysokość szczeliny wentylacyjnej. (Wniosek o "po jednej na krokiew" wynika z zasad montażu; źródło potwierdza prowadzenie kontrłat wzdłuż krokwi oraz rolę i przekroje.)
Uwaga praktyczna. Dla trwałości połączeń stosuj łączniki odporne na korozję i odpowiednio długie gwoździe/wkręty, a złącza wykonuj tak, by nie osłabiać kontrłat zbyt gęstym "dziurawieniem". To detale, które procentują podczas silnych wiatrów i zimowego obciążenia śniegiem.
Jaki jest rozstaw łat dachowych?
Rozstaw łat dobiera się do konkretnego pokrycia, długości połaci i geometrii dachu. Decydują o nim: typ i wymiary pokrycia, kąt nachylenia, rozstaw krokwi oraz lokalne obciążenia wiatrem i śniegiem. Najważniejsza zasada: utrzymujemy jednakowe odstępy między kolejnymi łatami – to gwarantuje równą płaszczyznę i pewne podparcie dla arkuszy/tafli. Jeżeli rozstaw krokwi jest większy, dobiera się większy przekrój łat i odpowiednio ustala ich odstępy, by nie dopuścić do ugięć pokrycia.
Wentylacja ponad wszystkim. Wlot powietrza przy okapie powinien być większy niż wylot w kalenicy – to wymusza stałą cyrkulację pod pokryciem i skuteczny odbiór wilgoci. Bez tego nawet poprawny rozstaw łat nie "uratowałby" dachu przed zawilgoceniem.
Jaki jest rozstaw łat i kontrłat pod blachodachówkę?
W przypadku blaszanych pokryć – zarówno trapezowych, jak i modułowych – łaty najczęściej mają przekrój rzędu 40×60 mm. Aby połacie były równe i sztywne, rozstaw łat planuje się z wyprzedzeniem, pod konkretny profil i długość połaci. Dla popularnej blachy trapezowej T-18 przyjmuje się rozstaw między łatami w zakresie ok. 250–350 mm, a ostateczną wartość dopasowuje się do kąta nachylenia dachu. Montaż pokrycia prowadzi się przeciwnie do dominującego kierunku wiatru, co ogranicza podwiewanie krawędzi arkuszy.
A co z kontrłatami pod blachodachówkę? Tu zasada się nie zmienia: kontrłata biegnie wzdłuż każdej krokwi, budując równą, drożną szczelinę wentylacyjną dla całej połaci. Dzięki temu skropliny spływają po membranie do okapu, a para wodna ma którędy "uciekać", co zwiększa żywotność drewna i stabilność pokrycia.
Jaki błąd w wentylacji i deskowaniu najczęściej popełniamy na dachu?
Nie skracaj drogi na wentylacji. Zbyt mała wysokość kontrłat lub "gubienie" kontrłat na pojedynczych krokwi niepotrzebnie dusi przepływ powietrza. Nie mieszaj przekrojów przypadkowo. Gdy zwiększasz rozstaw krokwi lub stosujesz cięższe pokrycie, zwiększ przekrój łat, zamiast "dopasowywać" odstępy na czuja. Mierz, poziomuj, powtarzaj. Dokładne rozmierzenie dachu i kontrola wysokości każdej łaty to jedyna droga do równej, cichej połaci bez falowania arkuszy.
Trwały dach zaczyna się od niewidocznych, lecz precyzyjnie rozstawionych listew. Membrana → kontrłaty → łaty – to kolejność, która tworzy skuteczną szczelinę wentylacyjną i pewne podparcie pokrycia. Rozstaw łat ustalaj zawsze "pod" konkretny materiał i geometrię połaci, a kontrłaty prowadź wzdłuż każdej krokwi, utrzymując właściwy przekrój.
Dla blach trapezowych T-18 przyjmuj 250–350 mm między łatami, z korektą do kąta nachylenia i zaleceń producenta. Ta konsekwencja procentuje: równy, suchy, cichy dach, który bez kłopotów przetrwa lata.
źródło i zdjęcia: Florian Centrum Sp. z o.o.
Poradnik
