9-16 minut 
Wełna mineralna 
0 801 66 00 36 
Kwiatowa 14, 66-131 Cigacice 
Jak powstaje smog?
Smog dzielimy na dwa główne typy: smog londyński i smog fotochemiczny. Smog londyński, zwany również klasycznym, występuje głównie w zimie i jest wynikiem spalania węgla, które emituje dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz pyły zawieszone PM10 i PM2.5.
To zjawisko nasila się przy wysokiej wilgotności powietrza i ma bezpośredni związek z emisją pochodzącą z gospodarstw domowych oraz przemysłu.
Smog fotochemiczny występuje natomiast częściej latem i powstaje w wyniku reakcji chemicznych zachodzących pod wpływem promieniowania słonecznego w zanieczyszczeniach pochodzących ze spalin. W tym przypadku głównymi składnikami smogu są tlenki azotu i lotne związki organiczne, które wchodzą w reakcje, tworząc ozon troposferyczny, niezwykle szkodliwy zarówno dla zdrowia, jak i roślinności.
Wpływ na zdrowie
Smog ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka, szczególnie na układ oddechowy i krążeniowy. Zanieczyszczenia powietrza, zwłaszcza drobne cząstki PM10 i PM2.5, mogą przedostawać się głęboko do płuc, a nawet do krwiobiegu.
Powoduje to zaostrzenie objawów astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) oraz zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów płuc.
Długotrwałe narażenie na wysokie stężenia zanieczyszczeń może prowadzić do wzrostu liczby zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu.
Smog nie tylko pogarsza zdrowie fizyczne, ale może również wpływać na samopoczucie psychiczne. Badania sugerują, że osoby narażone na wysokie poziomy zanieczyszczeń powietrza częściej cierpią na depresję oraz problemy z koncentracją. W szczególności dzieci są wrażliwe na skutki smogu, co może prowadzić do zaburzeń w rozwoju układu nerwowego oraz obniżenia wydolności oddechowej.
Ekosystemy a smog
Nie tylko ludzie odczuwają skutki smogu – wpływa on również na ekosystemy. Ozon troposferyczny, będący jednym z kluczowych składników smogu fotochemicznego, jest toksyczny dla roślin. Może uszkadzać liście i obniżać zdolność fotosyntezy, co prowadzi do spadku plonów oraz osłabienia zdrowia drzew i roślin w ekosystemach leśnych.
Ponadto, zanieczyszczenia pyłowe mogą osadzać się na liściach i powierzchni gleby, zmniejszając dostęp do światła słonecznego i zakłócając naturalne procesy biologiczne.
Smog ma także wpływ na zasoby wodne. Zanieczyszczenia emitowane do powietrza mogą osadzać się w zbiornikach wodnych, wpływając na jakość wody pitnej i zakłócając równowagę ekologiczną w jeziorach, rzekach i morzach. Kwaśne deszcze, wynikające z emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu, mogą zakwaszać glebę, co ma negatywne skutki dla rolnictwa oraz bioróżnorodności.
Walka ze smogiem
Zarówno rządy, jak i organizacje ekologiczne podejmują różne działania, aby zmniejszyć poziom zanieczyszczeń powietrza. Jednym z kluczowych narzędzi jest termomodernizacja budynków, która redukuje emisje pochodzące z ogrzewania.
Lepsza izolacja i efektywne systemy grzewcze ograniczają zużycie paliw kopalnych, co przekłada się na mniejszą emisję szkodliwych substancji do atmosfery.
W miastach promowane są również programy redukcji ruchu samochodowego, na przykład poprzez wprowadzenie stref czystego transportu, zakazy wjazdu dla samochodów spalinowych w określonych obszarach czy rozwój transportu publicznego i infrastruktury dla rowerzystów.
Innym ważnym krokiem jest promowanie odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna, wiatrowa czy geotermalna, które mogą zastąpić tradycyjne paliwa kopalne.
Co możemy zrobić jako jednostki?
Każdy z nas może przyczynić się do poprawy jakości powietrza. Zmiana codziennych nawyków, takich jak korzystanie z transportu publicznego lub roweru zamiast samochodu, może znacząco zmniejszyć nasz osobisty wkład w emisję zanieczyszczeń.
Poradnik
W domach warto zainwestować w nowoczesne systemy grzewcze i izolację termiczną odpowiedniej grubości i właściowościa, aby zmniejszyć zużycie energii.
Główna przyczyna potrzeby dogrzewania domów wynika z ich słabej izolacji lub całkowitego braku ocieplenia. Można porównać takie budynki do dziurawego naczynia – niezależnie od ilości ciepła, zawsze będzie ono uciekać przez nieizolowane ściany i dachy.
W rezultacie, ogrzewanie jest mniej efektywne, co zmusza do dłuższego spalania paliw, zwiększając emisję zanieczyszczeń. Poprawa izolacji zmniejszyłaby emisje i ograniczyła smog.
Problem ten nasila się przez ubóstwo energetyczne – wiele osób, nie mogąc pozwolić sobie na droższe paliwa, wybiera tańsze, bardziej szkodliwe źródła ogrzewania.
Ubóstwo energetyczne dotyka niemal co ósmego Polaka. Wynika ono nie tylko z niskich dochodów, ale też z fatalnej efektywności energetycznej budynków, szczególnie na obszarach wiejskich, gdzie często brakuje dostępu do sieci gazowych lub ciepłowniczych.
Podsumowanie
Smog to poważny problem, który dotyka zarówno zdrowie ludzi, jak i ekosystemy. Jego źródła są różnorodne, a skutki długotrwałe.
Walka z zanieczyszczeniami powietrza wymaga zarówno globalnych, jak i lokalnych działań, w tym poprawy efektywności energetycznej, redukcji emisji oraz edukacji społeczeństwa. Każdy z nas może mieć realny wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy.
źródło i zdjęcia: ROCKWOOL Polska
