5 zasad montażu łączników do złączy ciesielskich

Łączniki do złączy ciesielskich

Dość częstym błędem montażowym, dotyczącym połączeń z użyciem złączy ciesielskich, jest niewłaściwy dobór łączników (gwoździ). Jest to na tyle powszechne i na tyle niebezpieczne, że warto temu zagadnieniu przyjrzeć się bliżej.

Przed przystąpieniem do montażu złączy ciesielskich należy zadać sobie kilka pytań:

• Czy zawsze należy wbijać wszystkie gwoździe w złącze?
• Jaki typ łączników wybrać?
• Jaką wybrać długość gwoździ?

Odpowiedzi na te pytania będą oczywiste po przeczytaniu tego artykułu.

Wybór łącznika

Kiedy decydujemy się na zastosowanie konkretnego złącza ciesielskiego, należy przestrzegać wszelkich zalecań producenta odnośnie do ich przeznaczenia i montażu. Jednym z najważniejszych wymagań jest zastosowanie w czasie montażu systemowych łączników (gwoździ lub wkrętów).

Niestety, jest to kwestia bardzo często bagatelizowana. W wielu przypadkach na polskich budowach stosowane są przypadkowe łączniki, co w konsekwencji prowadzi do bardzo poważnych błędów montażowych.

Najczęściej stosowanymi błędnymi łącznikami są:

• wkręty do drewna z łbem stożkowym,
• gwoździe papiaki,
• czarne wkręty do płyt gipsowo-kartonowych.

Montaż złącza kątowego za pomocą wkrętów stożkowych

Montaż złącza kątowego za pomocą gwoździ papowych

Montaż złącza kątowego za pomocą wkrętów do płyty G/K i gwoździ papowych

Każdy producent materiałów budowlanych, tj. złączy ciesielskich, wskazuje w dokumentacji technicznej jaki typ łącznika i jego rozmiar należy stosować w przypadku danego produktu.

Zastępowanie łącznika wskazanego przez producenta innymi materiałami skutkuje uzyskaniem innej nośności od tej deklarowanej w dokumentacji technicznej.

Systemowe łączniki do złączy ciesielskich CNA i CSA

Długość łączników

Zastosowanie konkretnego typu łącznika to nie wszystko. Poza typem łącznika, istotna jest też jego odpowiednia długość, która jest jednym z parametrów wpływającym na uzyskanie w konstrukcji zadeklarowanych nośności połączenia.

Poniżej zaprezentowane zostały nośności pojedynczego łącznika względem jego długości - mają charakter poglądowy, a całkowita nośność połączenia jest zależna również od innych parametrów.

Zastosowanie systemowych łączników jest ważne, ponieważ przekłada się wprost na nośność połączenia. Co za tym idzie - ma podstawowy wpływ na bezpieczeństwo użytkowników konstrukcji. Jeśli chcesz mieć możliwość udokumentowania nośności połączenia, konieczne jest użycie odpowiednich łączników do zamocowania złączy ciesielskich.

Nośność na wyrywanie pojedynczego łącznika wg. długości

Nośność na ścinanie pojedynczego łącznika wg. długości

Nośności charakterystyczne

Przy budowaniu modeli połączeń, złącza ciesielskie są montowane z użyciem konkretnych łączników. Z tego powodu producenci, którzy deklarują nośność połączenia, wskazują nie tylko na konkretne złącze, ale też na jego liczbę i na typ łączników koniecznych do zamocowania go.

Wiodący producenci złączy ciesielskich deklarują nośność swoich produktów w konkretnym zastosowaniu - jest ona wynikiem badań wytrzymałościowych, przeprowadzanych w certyfikowanych laboratoriach.

Do określenia nośności danego połączenia należy przygotować serię modeli połączeń, które następnie są poddawane obciążeniu do momentu ich zniszczenia.

Kompletne dane połączenia

Jakie łączniki stosować do montażu złączy ciesielskich?

Dokładnie takie, jakie producent wskazuje w dokumentacji technicznej. Dotyczy to typu łącznika, jego średnicy i długości. W przypadku większości złączy, Simpson Strong-Tie, są to systemowe gwoździe pierścieniowe CNA lub systemowe wkręty do złączy CSA.

Ważnym elementem w budowie tych łączników jest poszerzenie średnicy pod łbem. Dzięki temu łącznik całkowicie wypełnia otwór w złączu ciesielskich, co pozwala na lepsze przekazywanie obciążeń między elementami i na zmniejszenie poślizgu w połączeniu.

Łączniki do złączy ciesielskich z poszerzeniem pod łbem i cechą identyfikująca typ łączników

Innym rozwiązaniem jest możliwość montażu złączy przy użyciu specjalnych wkrętów samowiercących SSF lub SSH o średnicy 10mm. Zastosowanie tych wkrętów pozwala, zwłaszcza w przypadku dużych złączy, w znacznym stopniu przyśpieszyć montaż złączy ciesielskich.

Pojawienie się nowych łączników do złączy oczywiście wiązało się z wykonaniem dodatkowych badań wytrzymałościowych i określeniem nowych nośności dla takiego typu montażu.

Wkręty SSH i SSF są wkrętami samowiercącymi, więc nawet przy średnicy 10mm nie wymagają wstępnego nawiercania. W przypadku dużych połączeń, które wymagają zastosowania kilkudziesięciu gwoździ systemowych, mamy możliwość zastąpienia ich kilkoma wkrętami.

W tych przypadkach przyśpieszenie montażu sięga kilku minut i jest znaczące nawet w przypadku stosowania gwoździarek.

Montaż złączy ciesielskich z użyciem wkrętów SSF

Liczba łączników

Co prawda redukcja liczby łączników negatywnie wpływa na uzyskiwaną nośność, ale nie oznacza to, że w każdym przypadku należy wbijać gwoździe we wszystkie otwory w złączu. Należy jednak pamiętać, by nie był to wybór przypadkowy.

W wielu sytuacjach możliwy jest montaż z wykorzystaniem tzw. gwoździowania częściowego. Jest to montaż z użyciem mniejszej liczby łączników.

Oczywiście tak uzyskiwana nośność jest także mniejsza, ale w wielu przypadkach wystarczająca. Zastosowanie gwoździowania częściowego pozawala na znaczne skrócenie czasu montażu złączy. Ma to głównie znaczenie w przypadku połączeń powtarzających się wielokrotnie w jednej konstrukcji.

Błędne połączenie ze zbyt małą liczbą łączników

Jeśli decydujemy się się na zastosowanie gwoździowania częściowego, powinniśmy bezwzględnie przestrzegać wymaganego przez producenta rozstawu łączników. Nie można jedynie zastosować tej samej liczby łączników, ponieważ to właśnie ich rozmieszczenie jest kluczowe i gwarantuje zachowanie deklarowanej nośności.

Jeśli producent złącza ciesielskiego dopuszcza zastosowanie gwoździowania częściowego, to w katalogu technicznym znajdziemy jego schemat oraz tabelę nośności dotyczącą tego typu połączenia.

Gwoździowanie dla złączy ciesielskich na przykładzie złącza kątowego i wieszaka belki

Rozstaw łączników

Z uwagi na specyfikę drewna jako materiału budowlanego, w czasie montażu złączy należy uwzględnić kierunek włókien drewna. Ma to duży wpływ na minimalne odległości łączników od krawędzi elementów drewnianych i na minimalne rozstawy łączników wzdłuż lub w poprzek włókien drewna.

Minimalne rozstawy łączników i ich odległości od krawędzi elementów w zależności od kierunku włókien drewna i kierunku działania sił - dotyczy łączników Simpson Strong-Tie, gwoździ CNA i wkrętów CSA

Jeżeli nie spełnimy minimalnych wartości normowych, grozi to ryzykiem rozwarstwienia drewna i znaczną redukcją nośności poszczególnych łączników, a co za tym idzie - całego połączenia.

Źródło i zdjęcia: SIMPSON STRONG-TIE