18.09.2020 
6-9 minut 
Okna dachowe 
22 33 77 000 
Krakowiaków 34 02-255 Warszawa 
Polski projekt „Teatr Światła” zwycięzcą konkursu Velux
Do konkursu napłynęło 579 projektów zgłoszonych przez 250 szkół z 60 krajów. Międzynarodowe jury,w składzie: Odile Decq ze Studio Odile Decq (Francja), Nora Demeter z Demeter Design Studio (Węgry), Sebastian Adamo z Adamo-Faiden Architects (Argentyna), Juri Troy z Juri Troy Architects (Austria) i Martin Pors Jepsen z VELUX A/S (Dania) wybrało dziesięcioro zwycięzców i przyznało jedno wyróżnienie.
Projekty zgłaszano w dwóch kategoriach: „Światło naturalne w budynkach” i „Badania nad światłem naturalnym”. Trzyosobowy zespół studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej reprezentowany przez: Julię Giżewską, Dominika Kowalskigo i Pawła Białasa, wygrał międzynarodową rywalizację w kategorii „Badania nad światłem naturalnym” w regionie Europa Wschodnia i Bliski Wschód.
Opiekunem naukowym zwycięskiego zespołu był dr inż. arch. Jerzy Wojewódka, prof. Politechniki Śląskiej. Projekt polskich studentów „Teatr światła” dotyka problemu zanieczyszczenia sztucznym światłem współczesnego świata i jego głównym celem jest podniesienie poziomu świadomości w tym temacie. Studenci postanowili przeanalizować problemem zanieczyszczenia sztucznym światłem nocnego nieba. Pomysł polega na stworzeniu rozległego land artu, dającego odwiedzającym możliwość obserwowania fragmentu nieba niczym spektaklu – spektaklu światła.
Jako lokalizację studenci wybrali jedno z nielicznych, kompletnie ciemnych miejsc w Europie – Izerski Park Ciemnego Nieba w Polsce. W zamyśle miejsce ma wyzwalać emocje i uświadamiać ludziom braki związane z naturalnym światłem i ciemnością, z których nie zdają sobie sprawy lub zapominają na co dzień. Cała idea została połączona z symboliką teatru.
"Od lata sztuczne światło zanieczyszcza atmosferę – właśnie dlatego, chcieliśmy stworzyć COŚ co pozwoli na dostrzeganie piękna nie tylko nocnego firmamentu, ale także światła dziennego zmieniającego się wraz z porami dnia. Pozornie drobne gwiazdy, ciała niebieskie czy Droga Mleczna są równie warte uwagi co unikatowość zimowego słońca. Zależało nam na tym, aby pokazać że ciemność, jest tak samo ważnym elementem środowiska naturalnego jak powietrze, gleba, woda i skały…" – opisują swój projekt studenci.
"Projekt jest odwołaniem do starożytnego teatru, który stwarzał widzowi możliwość oglądania różnego rodzaju scen i emocji, które niejako kulminowały się jako oczekiwane katharsis. Analizując różnorodność tego procesu, stworzyliśmy pusty okrąg, umożliwiający widzom obserwację różnych, indywidualnie wybranych fragmentów nieba.
Podobnie jak w sztuce, najlepszym sposobem, aby coś zobaczyć i poczuć, jest stworzenie więzi między widzem a dziełem sztuki, którym w tym przypadku jest wszechogarniające niebo. Do okręgu teatralnego prowadzi długa drewniana ława, będąca swoistym przewodnikiem, pozwalającym zatrzymać się w każdym momencie drogi i podziwiać rozpraszające się wokół piękne światło. Projekt jest jedynie tłem dla światła, narzędziem do jego obserwacji, spokojnym miejscem do odpoczynku" – dodają studenci.
Jury o tegorocznej edycji konkursu "Do konkursu wpłynęło bardzo dużo zgłoszeń, mogliśmy więc wybrać naprawdę rewelacyjne projekty" - podsumowała Odile Decq, przewodnicząca jury.
Jury dostrzegło ogromne zaangażowanie wszystkich uczestników konkurs w rozwiązanie obecnych problemów środowiskowych, społecznych, kulturowych i politycznych poprzez wykorzystanie światła naturalnego, co odzwierciedla jego prawdziwie globalny charakter.
Ponadto, jak podkreśliło jury, zwycięzcy zaprezentowali mozaikę różnych podejść do kwestii światła, obejmujących koncepcje futurystyczne, technologie i zastosowania oraz bardziej fundamentalne aspekty architektury: przestrzeń, miejsce i pamięć. W projektach widać było ogromne zaangażowanie zarówno studentów, jak i ich opiekunów, w zagadnienie wykorzystania światła naturalnego.
Projekty pokazały, jak wiele jest kierunków i pól zainteresowań, w których światło odgrywa istotną rolę przestrzenną jako wspólny mianownik i źródło inspiracji niezależne od postaw i uwarunkowań geograficznych.
"To świetnie, że w wielu projektach potraktowano światło naturalne jako istotny element architektury. Nie tylko pod względem technicznym, ale także wpływu, jaki wywiera na nasz świat" – powiedział Jury Troy, członek jury.
"Wiadomość o wyróżnieniu jest dla nas ogromną radością i gratyfikacją. Przede wszystkim cieszymy się, że Jury dostrzegło, a co ważniejsze doceniło naszą pracę. Mamy nadzieję, że przyczyni się to do popularyzacji problemu – jakim jest wpływ sztucznego światła na codzienne życie każdego organizmu. Przez co wzrośnie świadomość społeczna dotycząca tego zagadnienia. Jest to również dla nas ogromny impuls do dalszego rozwoju" – komentują studenci.
"Dla dydaktyka każda doceniona praca studencka ma ogromne znaczenie, bo potwierdza słuszność indywidualnie przyjętej drogi nauczania. To również satysfakcja z zaufania ze strony studentów, bo wybór tutora był dowolny. Do każdego konkursu przystępuje się z nadzieją odniesienia sukcesu, aczkolwiek zawsze towarzyszy temu spory margines obawy czy przyjęte rozwiązanie projektowe zaciekawi jury. Tym większą ma się satysfakcję, gdy w gronie Sędziów zasiadają tak wybitni przedstawiciele architektonicznej palestry. Myślę, że to dla naszego zespołu ogromne wyróżnienie" – powiedział dr inż. arch. Jerzy Wojewódka, prof. PŚ opiekun naukowy zwycięskiego zespołu.
Przed polskim zespołem z Politechniki Śląskiej jeszcze rywalizacja w ramach konkursu globalnego o Grand Prix. Dziesięciu zwycięzców regionalnych zaprezentuje jury swoje projekty osobiście podczas Światowego Festiwalu Architektury. Wtedy jury wybierze jednego zwycięzcę globalnego w każdej z kategorii konkursowych.
International VELUX Award
International VELUX Award to konkurs dla studentów architektury, który odbywa się co dwa lata. Od czasu pierwszej edycji w 2004 roku stał się on największym tego rodzaju konkursem na świecie, w którym udział wzięło dotychczas ponad 4500 studentów z ponad 80 krajów, a zgłoszono ponad 5500 projektów.
Konkurs od lat cieszy się dużym zainteresowaniem wśród polskich studentów architektury. Konkurs International VELUX Award 2020 organizowany jest w ścisłej współpracy z Międzynarodową Unią Architektów (UIA) oraz Światowym Festiwalem Architektury (WAF) i został uznany przez następujące instytucje edukacyjne: Europejskie Stowarzyszenie Edukacji Architektonicznej (EAAE), Amerykański Instytut Studentów Architektury (AIAS), Architectural Research Centers Consortium (ARCC) oraz Association of Collegiate Schools of Architecture (ACSA).
Źródło i zdjęcia: Velux
