Odkurzacz centralny w niewielkim domu - czy to możliwe?

Producenci systemów centralnego odkurzania mają w swojej ofercie rozwiązania przystosowane nie tylko do dużych domów jednorodzinnych, ale także niewielkich segmentów w zabudowie szeregowej, mieszkań oraz apartamentów. Sercem każdej instalacji jest jednostka centralna, a więc odkurzacz w skład którego wchodzą silnik zasysający powietrze z zanieczyszczeniami, filtr oraz pojemnik na kurz.

Zwykle jednostkę, która może być albo kompaktowa (jest mniejsza, bo wszystkie elementy znajdują się w jednej obudowie) albo typu split (z oddzielonym zbiornikiem na zanieczyszczenia) umieszcza się w garażu, kotłowni, pomieszczeniu gospodarczym, piwnicy, ewentualnie na strychu. W zabudowie szeregowej czy wielorodzinnej zwykle jest jednak mniej miejsca, w związku z czym trudno wygospodarować wolną przestrzeń pod instalację standardowej jednostki centralnej. W takiej sytuacji musimy sięgnąć po rozwiązania niestandardowe, które na szczęście istnieją.

Kompaktowy odkurzacz kasetowy

Odpowiedzią producentów na niewielką ilość wolnej przestrzeni są odkurzacze kasetowe dostępne w dwóch wersjach: podtynkowej i natynkowej, które można montować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. W wersji podtynkowej, na etapie wykańczania pomieszczeń, należy zamontować w ścianie (wewnętrznej lub zewnętrznej) specjalną kasetę, w której później umieścimy wkład z silnikiem, filtrem i workiem na zanieczyszczenia. W wersji natynkowej jednostka znajduje się w odpowiednio izolowanej skrzynce (bryzgoszczelnej i tłumiącej dźwięki). Skrzynkę taką możemy powiesić zarówno wewnątrz domu, np. w garażu, ale także na elewacji.

Odkurzacze kasetowe mogą wdmuchiwać przefiltrowane powietrze z powrotem do pomieszczeń mieszkalnych lub usuwać je poza budynek, co jest ogromnym udogodnieniem dla alergików, ponieważ nawet w oczyszczonym powietrzu znajdują się drobinki kurzu. Gdy zdecydujemy się na opcję bez wydechu, odkurzacz kasetowy będzie działał na podobnej zasadzie co odkurzacz przenośny. Dlatego, aby wykorzystać wszystkie zalety systemu, o wiele korzystniej jest jednak wykonać przewód wydechowy.

Jeśli zainstalujemy kasetę z odkurzaczem w którymś z pomieszczeń, warto wyprowadzić wydech (jest to odchodząca od odkurzacza rura o długości do kilku metrów i średnicy ok. 50 mm) na przykład do wolnego przewodu wentylacyjnego. Jednak jeszcze lepszym pomysłem będzie umieszczenie takiego odkurzacza na zewnątrz - na tarasie czy balkonie. Wtedy nie trzeba będzie w ogóle prowadzić instalacji wydechowej, a powietrze i tak trafi poza budynek mieszkalny.

Montaż podtynkowy.

Wydech powietrza przez szczeliny wokół drzwi szafki.

Wydech powietrza na zewnątrz budynku.

Instalacja systemu centralnego odkurzacza w niewielkim domu

Odkurzacze kasetowe mogą występować w różnych wersjach silnikowych. Moc i co za tym idzie wydajność jednostki przekładają się na szybkość i wygodę sprzątania. Aby dopasować jednostkę do metrażu domu czy mieszkania, warto poprosić o pomoc specjalistę z firmy sprzedającej gotowe systemy.

Kasetę odkurzacza podtynkowego, ale także odchodzącą od niego instalację najlepiej zamontować na etapie stanu surowego (odkurzacz natynkowy można założyć już po przeprowadzce). Od wmurowanej w ścianę obudowy, w której po wykonaniu tynków i malowaniu umieścimy odkurzacz, powinno odchodzić orurowanie z PVC wraz z ułożonym wzdłuż niego niskonapięciowym przewodem sygnalizacyjnym. Dzięki niemu po wetknięciu rury w gniazdo ssawne załączy się silnik i będziemy mogli zacząć sprzątanie. Przewód magistralny o średnicy około 50 mm montuje się najczęściej w warstwie izolacyjnej podłogi. Od magistrali należy poprowadzić potem odcinki rur do jednego lub dwóch gniazd, które znajdą się w ścianach na wysokości 20-30 cm.

Pamiętajmy, aby połączenia odchodzące od magistrali i rozgałęzienia robić pod kątem 45°. Kolanka przy gniazdach ssących powinny mieć 90°, co zapobiegnie wciągnięciu długich przedmiotów (np. długopisu). Rury i kształtki o gładkiej powierzchni łączy się klejem stapiającym zachodzące na siebie krawędzie. Chodzi o to, żeby system był szczelny i pozbawiony w środku zadziorów, na których mogłyby zatrzymywać się zanieczyszczenia. Instalacja powinna przebiegać jak najkrótszą drogą. Należy unikać zbyt ostrych zakrzywień czy zmian kierunku, ponieważ nie tylko może osłabić to siłę ssącą odkurzacza, ale także doprowadzić do zapchania się systemu.

Montaż natynkowy na zewnątrz nie wymaga montażu przewodu wydechowego. (fot. aeroVac)

W przypadku niewielkiego mieszkania, jedno umieszczone w jego centralnej części gniazdo ssawne z powodzeniem wystarczy. W zabudowie szeregowej powinny wystarczyć dwa gniazda. Dzięki temu będziemy mogli posprzątać wężem o standardowej długości 9 m nie tylko wnętrze domu, ale ewentualnie także garaż, balkon czy taras. Wyjścia gniazd należy zabezpieczyć specjalnymi zaślepkami, aby do rurociągu nie dostawał się kurz. Tuż przed przeprowadzką zaślepki zdejmuje się, a w ich miejsce montuje zewnętrzne, pasujące do koloru ścian panele.

Niezwykle funkcjonalnym rozwiązaniem może być również zamontowana w kuchni automatyczna szufelka, czyli znajdująca się przy podłodze szczelina zamykana klapką, do której podmiata się okruchy, łupiny i drobne zabrudzenia. Po naciśnięciu nogą przycisku, szczelina otwiera się i zasysa zanieczyszczenia. Automatyczna szufelka umożliwi szybkie sprzątanie (w zabudowie szeregowej można zamontować ją także w wiatrołapie) bez konieczności podpinania do gniazda węża.

Wąż wyciągany ze ściany

Zamontowane w ścianie gniazdo lub gniazda ssawne można zastąpić niezwykle wygodnym systemem węża wysuwanego ze specjalnej pętli instalacyjnej, ukrytej pod tynkiem lub podłogą. Decydując się na podtynkową jednostkę centralną i system z ukrytym wężem, tak naprawdę nie zobaczymy naszego odkurzacza na oczy. Mimo wyższej ceny, rozwiązanie z wężem chowanym w ścianie cieszy się coraz większą popularnością i - co ważne - jest obsługiwane także przez odkurzacze kasetowe.

Jego największą zaletą jest to, że węża do sprzątania nie trzeba przenosić między gniazdami i magazynować. Wystarczy wyciągnąć go z instalacji na pożądaną długość, zablokować i podpiąć szczotkę. Po zakończeniu sprzątania zwalnia się blokadę, a odkurzacz - na zasadzie podciśnienia - zasysa wąż z powrotem do instalacji. Zamknięcie klapki gniazda powoduje wyłączenie jednostki centralnej.

Do wyboru są obecnie trzy systemy węża chowanego w ścianie - Hide-A-Hose, Retrafl ex i Flexin, które różnią się przede wszystkim sposobem montażu gniazda ssawnego. Na etapie stanu surowego należy rozłożyć specjalną instalację. Kanał, w którym będzie umieszczony wąż, musi być od niego o około 10% dłuższy, i mieć łagodniejsze niż standardowo łuki (w zestawach montażowych są elementy o kącie zagięcia wynoszącym 90, 45 i 22,5°). Każdy łuk powinien poprzedzać odcinek prosty o długości około 30 cm. Wszystko po to, aby wąż łatwo wysuwał się z rurociągu.

Operowanie wężem będzie najłatwiejsze jeśli instalacja zostanie umieszczona w ścianie. Wyciągnięcie węża z pętli rozłożonej pod podłogą będzie wymagało użycia większej siły. Płyta montażowa, w której potem zainstalujemy gniazdo ssawne, dla większej wygody powinna zostać wyprowadzona nieco wyżej. Zwykle, aby można było łatwo wyciągnąć wąż, mocuje się ją na wysokości ok. 100 cm od poziomu podłogi.

W niewielkim lokalu mieszkalnym system centralnego odkurzania jest prosty i nie wymaga dużych nakładów finansowych. Najważniejsze, aby na samym początku określić lokalizację i rodzaj odkurzacza oraz miejsca, w których znajdą się gniazda ssące. Potem wystarczy tylko poprowadzić orurowanie, w po wykończeniu mieszkania zamontować jednostkę centralną, założyć panele gniazd, kupić wąż do sprzątania, rękojeść i zestaw szczotek. Jeśli chodzi o eksploatację systemu, to jest on praktycznie bezobsługowy. Wystarczy tylko raz na kilka miesięcy wymieniać worek na zanieczyszczenia i w miarę potrzeby czyścić filtry.

Zaleca się, aby dobór jednostki centralnej dokonać na podstawie całkowitej powierzchni sprzątania. (fot. aeroVac)

Odkurzacze nie wymagające instalacji

W ofercie producentów są także specjalne odkurzacze, które montuje się na balkonie lub elewacji domu. Podpina się do nich wąż, który wprowadza się do środka przez otwarte drzwi balkonowe. Przy odpowiednio długim wężu, można łatwo wysprzątać wszystkie pomieszczenia. Odkurzacze takie nie wymagają żadnej instalacji oraz wydechu, ponieważ znajdują się na zewnątrz. Są także odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne. Niedogodnością jest tu konieczność przeciągnięcia węża do sprzątania przez drzwi lub okno, co może być uciążliwe zwłaszcza wtedy, gdy na zewnątrz panuje niska temperatura.

Tomasz Wojciuk
fot. otwierająca: aeroVac