Dach na tip-top

„Stawić czoła” działaniu wiatru i wilgoci, przenieść ciężar pokrycia, a zimą i śniegu – temu musi sprostać dach. Dlatego tak ważne jest poprawne wykonanie projektu i samej więźby dachowej. Zwieńczeniem konstrukcji domu jest natomiast pokrycie dachu, które tylko wtedy będzie trwałe i szczelne, jeśli zostanie starannie i poprawnie ułożone.

Jakie są rodzaje konstrukcji więźby w domach jednorodzinnych?

Rodzaj konstrukcji dachowej określony jest w projekcie budynku i dla inwestora nie jest istotne czy jest to konstrukcja dachowa jętkowa, płatwiowo-kleszczowa czy też typu krokwiowego. Ewentualne zmiany i tak powinien wykonać projektant dostosowując konstrukcję np. do innych obciążeń pokrycia dachowego czy zmian podparcia więźby.

 

Zamieszczona w projekcie konstrukcja dachowa może też być przeprojektowana w przypadku zakupu elementów prefabrykowanych więźby i wtedy sam producent dokonuje niezbędnych wyliczeń.

Jakie są elementy więźby dachowej?

Murłata – pozioma belka o przekroju kwadratowym zamocowana do ścian. Na murłatach opierają się krokwie i krawężnice łączone z nimi na złącza zaciosowe lub łączniki stalowe.

 

Krokiew – skośny element nośny konstrukcji dachowej. Krokwie połączone parami na górze tworzą szczyt dachu nazywany kalenicą. Mają one przekrój prostokątny o stosunku szerokości do wysokości ok. 1:2. W załamaniach wklęsłych (koszach) połaci dachowej montowane są krokwie koszowe o większym przekroju.

 

Krawężnica – pełni rolę krokwi na wypukłym załamaniu połaci dachowej – narożu.

 

Jętka – pozioma belka łącząca pary krokwi w ok. 1/3 ich długości mierzonej od szczytu. Pełni ona funkcję tzw. podpory pośredniej zwiększającej nośność krokwi. Jętki mają zwykle przekrój taki jak krokwie, ale można je również montować z cieńszych desek przybitych obustronnie do krokwi. Belka ta musi mieć dostateczną sztywność, dlatego jeśli jest wykonana z desek, to między deskami wstawia się klocki usztywniające – mniej więcej co 1m.

 

Płatew – pozioma belka podparta słupami, na której opierają się krokwie w środku ich długości. Płatwie wykonuje się z krawędziaków o przekroju kwadratowym lub ze stalowych belek dwuteowych (jeśli przenoszą duże obciążenia).

 

Kleszcze – deski grubości 25-35 mm spinające krokwie w konstrukcjach płatwiowych na poziomie płatwi. Zapobiegają rozsunięciu się krokwi.

 

Kulawka – krokiew o zmniejszonej długości łącząca krawężnicę lub krokiew koszową z murłatą.

 

Dźwigar – prefabrykowany element konstrukcyjny z klejonych płyt OSB lub desek połączonych łącznikami stalowymi.

 

Miecze – skośnie ustawione belki, łączące słupy z kleszczami. Zmniejszają rozpiętość płatwi i usztywniają więźbę dachową w kierunku podłużnym.

 

Wiatrownica – drewniana deska lub łata ukośnie mocowana do krokwi od spodu. Usztywnia konstrukcję więźby dachowej w kierunku podłużnym.
Zapewnia współpracę wiązarów przy obciążeniu wiatrem.

 

Belka podwalinowa – belka na stropie, na której opierają się słupy w dachu o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej.

Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf:

Pobierz wersję pdf: Dach na tip-top