Pokrycie dachu, nawet mało skomplikowanego, to kompleksowy system, obejmujący dachówki podstawowe, obróbki blacharskie, taśmy oraz akcesoria dodatkowe. W zależności od typu dachu, do jego estetycznego i funkcjonalnego wykończenia potrzebne będą różne elementy dodatkowe. Poniżej prezentujemy rodzaje i przeznaczenie wybranych akcesoriów dachowych oraz podpowiadamy, jak je mocować:
1. Akcesoria dachowe potrzebne do wykończenia krawędzi połaci:
Dachówki skrajne (wiatrownice) – prawa i lewa |
Gąsior podstawowy |
Stosuje się je do wykończenia boków dachu – na prawej i lewej krawędzi połaci. Ze względu na brzegowe położenie, dachówki skrajne są szczególnie narażone na działanie wiatru i trzeba je stabilnie zamocować za pomocą dodatkowych klamer lub wkrętów, by zapobiec ich unoszeniu.
|
Służy do wykończenia kalenicy, czyli miejsca styku dwóch połaci. Jest stosowany zarówno na szczycie dachu (w przypadku dachów dwuspadowych), jak i na płaszczyźnie dachu, w miejscu styku dwóch połaci (w przypadku dachów wielospadowych). Gąsiory sprzedawane są wraz z klamrą, za pomocą której przypinane są do kalenicy. Aby zapewnić stabilność, należy je dodatkowo przykręcić wkrętami do kalenicy. |
Gąsior - łącznik kalenic |
Dachówka pulpitowa |
Estetyczne i szczelne połączenie między kalenicami w miejscu, gdzie kilka płaszczyzn dachu styka się ze sobą (w przypadku dachów wielospadowych). Montowany za pomocą uchwytu pod spodem gąsiora, w miejscu styku trzech (gąsior - łącznik kalenic - trójnik) lub czterech kalenic (gąsior - łącznik kalenic - czwórnik).
|
Do wykończenia górnej krawędzi dachów jednospadowych, nazywanych też pulpitowymi, nie można stosować gąsiorów, jak na tradycyjnej kalenicy – potrzebne są specjalnie do tego stworzone dachówki pulpitowe. Na rynku dostępne są różne warianty – np. firma Röben oferuje dachówkę pulpitową połaciową (standardową), skrajną prawą oraz skrajną lewą; każda może mieć kąt nachylenia 70° lub 90°. Zaleca się, żeby każdą dachówkę pulpitową przypiąć do więźby za pomocą klamry. |
2. Akcesoria dachowe wspomagające wentylację połaci:
3. Akcesoria dachowe służące do wykończenia wentylacji pomieszczeń:
Kominek odpowietrzający | Kominek wentylacyjny |
Działanie instalacji kanalizacyjnej oparte jest najczęściej na grawitacji. Aby nieczystości mogły spływać swobodnie, w rurach kanalizacyjnych musi panować odpowiednie ciśnienie atmosferyczne. Z tego względu kanalizacja powinna być zakończona kominkiem odpowietrzającym, który umożliwia wyrównanie ciśnienia w rurach oraz usuwanie gazów kanałowych. Kominek powinien być montowany wysoko na dachu – nie powinno to być poniżej trzeciego rzędu dachówek od kalenicy. |
Może być wykorzystywany jako zakończenie instalacji wentylacyjnej m.in. łazienki, garażu i kuchni (np. podłączenia okapu). Właściwie dobrany kominek przyczynia się też do uszczelnienia pokrycia w miejscu zakończenia kanałów wentylacyjnych. Nie wolno go mylić z kominkiem odpowietrzającym - kominek wentylacyjny ma 150 mm średnicy, co umożliwia podłączenie go do grawitacyjnej instalacji wentylacyjnej, natomiast kominek odpowietrzający o średnicy ok. 100 mm zgodnie z normą nie może pełnić tej funkcji.
|
4. Akcesoria dachowe do przeprowadzenia przewodów przez dach:
Dachówka antenowa | Dachówka solarna |
Pomaga w wyprowadzeniu przewodów, kabli i masztu antenowego tak, by dach nie stracił szczelności. Jest montowana w miejscu, gdzie maszt przechodzi przez dach.
|
Służy ona przede wszystkim do przeprowadzania przez dach przewodów do kolektorów słonecznych, w których płynie czynnik powodujący wymianę ciepła. Jej zastosowanie gwarantuje ochronę przewodów przed wilgocią, ułatwia prace dekarskie, a także zapewnia zachowanie estetyki pokrycia. Przez dachówkę prowadzi się pojedynczy przewód, dlatego na jeden kolektor przypadają zwykle dwie dachówki solarne (przewody na wejściu i wyjściu). |
5. Inne akcesoria dachowe:
Dachówka świetlikowa | Ława kominiarska, stopnie kominiarskie |
Jest ona przeźroczysta i w 100% przepuszcza światło, dlatego może być stosowana do doświetlania strychów. Wykorzystuje się ją także na zadaszeniach w ogrodzie (nad stołem, grillem itp.), nad zadaszonymi wejściami do budynków oraz we wszystkich innych miejscach, które potrzebują doświetlenia, a nie są ocieplone. |
Umożliwiają bezpieczne poruszanie się po dachu, zapewniając w pierwszej kolejności dostęp do komina. Stopnie montuje się od brzegów dachu lub od okna wyłazowego do komina, a ławę kominiarską – przy kominie.
|
Taśma do obróbek kominiarskich | Taśma kalenicowa |
Służy przede wszystkim do wykonania obróbek komina oraz uszczelnienia innych elementów dachu, chroni przed przenikaniem wody deszczowej oraz topniejącego śniegu.
|
Pełni dwie funkcje – zapewnia szczelność dachu (zabezpiecza przed wnikaniem śniegu lub deszczu pod połać) oraz wspomaga wentylację pokrycia. Przykleja się ją pod gąsiorami tak, by zachodziła za zamki pierwszego rzędu dachówek. |
Płotek przeciwśniegowy |
Dachówka dwufalowa |
Zapobiega gwałtownemu osuwaniu się pokrywy śnieżnej z dachu, zapewniając bezpieczeństwo osób znajdujących się w pobliżu. Istotny szczególnie w przypadku dachów stromych. Najczęściej umieszcza się je w drugim - trzecim rzędzie dachówek licząc od okapu i montuje poprzez przykręcenie do łaty. Przy dachach o nachyleniu większym niż 40° i długości krokwi powyżej 6 m należy, w celu uniknięcia uszkodzenia płotka, zamontować dwa lub nawet więcej rzędów tych elementów. |
Służy głównie do zakończenia lewej części połaci. Jej dwie fale pozwalają na zakrycie zamków dachówki podstawowej (połaciowej), co znacząco poprawia estetykę dachu. Dachówka dwufalowa najczęściej stosowana jest na płaszczyznach ograniczonych ogniomurami lub ścianą, np. na kamienicach lub domach szeregowych. Przed montażem należy uwzględnić szerokość całkowitą dachówki dwufalowej, ponieważ ze względu na podwójną falę różni się od dachówek połaciowych. |
Śniegołap | Akcesoria ozdobne |
Dzięki rozproszeniu po całej połaci, śniegołap chroni wszystkie elementy dachu przed zsuwaniem się dużej masy śniegu. Bez śniegołapów, które zatrzymują napór śniegu i rozdzielają go na mniejsze części, zagrożone uszkodzeniem są nie tylko pozostałe elementy przeciwśniegowe, takie jak umieszczone przy krawędzi dachu płotki, ale także kominki odpowietrzające. Montaż wykonuje się podobnie jak w przypadku stopni kominiarskich, wycinając lub wybijając dolne zamki dachówki położonej wyżej i przykręcając dodatkową łatę celem przymocowania uchwytu. |
Mają funkcję stricte dekoracyjną – stosuje się je zwykle po to, by dach się wyróżniał. Mają zwykle kształt zwierząt lub różnorodnych szpiców. Montaż sowy, delfina, kota, koguta czy lunatyka na dachu pozwoli podnieść dekoracyjność pokrycia.
|
Akcesoria dachowe a koszt pokrycia
Akcesoria dachowe, choć małe, są niezwykle ważne. Nie tylko umożliwiają estetyczne wykończenie wszelkich krawędzi dachu, komunikację z kominem czy wentylację, ale także wpływają zasadniczo na koszt zakupu całego pokrycia. Należy o tym pamiętać, szacując cenę dachu – nie wystarczy pomnożyć jego powierzchni przez zużycie dachówek podstawowych na 1m². Trzeba dodać jeszcze ceny dachówek skrajnych, gąsiorów (lub dachówek pulpitowych jeśli dach jest jednospadowy), obróbek blacharskich, taśm… A to tylko minimum – do bardziej skomplikowanych dachów potrzeba jeszcze więcej akcesoriów. Jest to też o tyle ważny punkt w kosztorysie, że koszt jednego akcesorium jest znacznie wyższy niż dachówki podstawowej. Mimo to, nie wolno sobie pozwolić na oszczędzanie na elementach dodatkowych. Przykładowo, cena dachówki wentylacyjnej to mniej niż 1% wartości całego pokrycia, a brak tego elementu może uniemożliwić prawidłową cyrkulację powietrza pod pokryciem, prowadząc m.in. do gnicia więźby i osłabienia całej konstrukcji. Pominięcie akcesoriów dachowych to może spowodować, że dach trzeba będzie naprawiać lub nawet układać od nowa. Generuje to koszty dwu- lub nawet trzykrotnie wyższe niż fachowe wykonanie pierwszego pokrycia dachowego. Kupując kompletny system krycia dachu wraz z akcesoriami warto więc pamiętać, że dach to inwestycja na pokolenia. |
Tekst i zdjęcia: firma Röben