Czynniki wpływające na szybkie niszczenie drewna

Promieniowanie UV

Słońce wywiera wpływ na powierzchnię drewna nie tylko poprzez zawartą w jego promieniach energię cieplną, lecz także poprzez zajmujący drugi skraj widma ultrafiolet, który wnika w głąb struktury drewna.

W połączeniu z opadami promieniowanie jest w stanie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy zmienić kolor niezabezpieczonego drewna: stanie się ono srebrnoszare, a na powierzchni pojawią się stojące pionowo drobne włókna.

Samo drewno stanie się zaś mniej wytrzymałe. Niepożądanej zazwyczaj zmianie zabarwienia i wyglądu powierzchni można przeciwdziałać poprzez za­ stosowanie pigmentowanych powłok ochronnych. Pozwa­lają one znacząco opóźnić szarzenie drewna.

Glony

Obszary zalesione i silnie zadrzewione to miejsca, w któ­rych te mikroorganizmy szczególnie intensywnie atakują stosowane na otwartej przestrzeni drewno, powodując jego zielenienie i zmianę wyglądu. Impregnat lazurujący HK-Lazura 3w1 działa glonobójczo i zapobiega przedwczesnemu zazielenieniu.

Sinizna

Sinizna zaliczana jest do grzybów przebarwiających drewno. Swoją obecność manifestuje poprzez czarno-niebieskawe zabarwienie. Sinizna jako taka nie niszczy drewna, lecz tylko zmienia niekorzystnie jego wygląd. Stanowi jednak rodzaj "konia trojańskiego", ponieważ perforuje ściany komórek drewna, zwiększając jego kapilarność i tym samym przygoto­wując drogę niszczącej je zgniliźnie.

Owady niszczące drewno

Obok przebarwiających i niszczących drewno grzybów drewno lubią także szkodniki ze świata fauny. Na przykład najniebezpieczniejszym owadem niszczącym drewno w strefach klimatu łagodnego jest kołatek, atakujący przede wszystkim drewno drzew iglastych.

Owad ten składa jaja w rysach drewna, a larwy żerują najchętniej w jego zewnętrz­nych warstwach. Także w przypadku innych szkodników proces niszczenia drewna przebiega według podobnego schematu: Jajo jest składane wewnątrz lub na powierzchni drewna. Z jaja wykluwa się larwa - właściwy niszczyciel drewna.

Wilgoć

Stosowane na otwartej przestrzeni drewno narażone jest na stałe oddziaływanie wilgoci: deszcz, rosa, kondensat itd. podnoszą zawartość wilgoci, procesy parowania obniżają ją. Rezultat: rysy na powierzchni. Wnikająca tą drogą lub drogą dyfuzji wilgoć musi móc drewno opuścić, w innym bowiem wypadku nastąpi "zator" wilgoci pod powierzchnią drewna, co stanowi pożywkę zarówno dla sinizny, jak i dla grzybów niszczących drewno.

Dlatego tak istotny jest dobór właściwej powłoki do danego element budowlanego:

• W przypadku okien i drzwi szczególnie ważna jest tzw. dokładność wymiarowa komponentów. Dlatego też sto­suje się tu lazury powłokotwórcze: powłoka zapobiega wnikaniu wilgoci, dzięki czemu element nie traci kształtu w wyniku pęcznienia i kurczenia się,a co nie pozwalałoby już np. prawidłowo otworzyć i zamknąć drzwi lub okna.
• W przypadku elementów niestabilnych wymiarowo, takich jak deskowania i ogrodzenia, nigdy da się całkowi­ cie wykluczyć penetracji wilgoci, np. w miejscach cięć po­przecznych lub z przez rysy. Preferowane są tu tzw. lazury cienkowarstwowe, dzięki czemu drewno może oddychać, a wilgoć może ponownie opuścić drewno.

Zgnilizna

Zgnilizna to najgroźniejszy rodzaj grzybów niszczących drewno, niszczy bowiem jego strukturę. Drewno traci sta­bilność i murszeje.

Przebieg procesu niszczenia drewna przez wilgoć, siniznę i zgniliznę

Trwałość gatunków drewna

Kiedy wystarczy wykończenie, a kiedy niezbędna jest dodatkowa ochrona drewna?

W zależności od trwałości użytego rodzaju drewna można podjąć decyzję co do konieczności chemicznej konserwacji drewna stosowanego na zewnątrz. W przypadku drewna "bardzo trwałego" i "trwałego", uszlachetnienie produktami niezawierającymi biocydów jest zazwyczaj wystarczające, a w przypadku drewna od "umiarkowanego" do "nie­ trwałego" wymagana jest dodatkowo chemiczna ochrona drewna, np. przed sinizną i gniciem.
 
Klasyfikacja gatunków drewna odnosi się tylko do części twardzielowej. Zazwyczaj jednak zwykłe drewno komercyjne zawiera również część bielastą, która na ogół nie jest uwa­żana za trwałą. Dlatego też takie drewno nie powinno być stosowane na zewnątrz bez użycia środków chemicznej ochrony drewna.

Trwałość gatunków drewna

Konstrukcyjna ochrona drewna, czyli jak nie dać wilgoci pola do działania

Stała ekspozycja na wilgoć jest główną przyczyną powstawania przebarwień i grzybów niszczących drewno. Aby w jak największym stopniu wykluczyć tę przyczynę, elementy drewniane powinny być skonstruowane w taki sposób, by w jak największym stopniu uniknąć kontaktu z wodą. Jeśli nie jest to możliwe, należy zapewnić możliwość szybkiego schnięcia drewna. Należy również unikać zastoin wodnych na konstrukcjach drewnianych.

Działania o charakterze konstrukcyjnej ochrony drewna to na przykład wystarczająco duże występy dachowe, unikanie bezpośredniego kontaktu z gruntem (należy wziąć pod uwagę wodę rozpryskową!), nachylone powierzchnie, zaokrąglone krawędzie i pokrycie powierzchni poziomych. Aby zapewnić jeszcze wyższy poziom ochrony, drewno może być, na Państwa życzenie, pokryte impregnowane urzędowo zatwierdzonym środkiem do konserwacji drewna.

Osłanianie i unikanie poziomych płaszczyzn drewna zapewnia prewencyjną ochronę przed wszelkiego rodzaju uszkodzeniami spowodowanymi wilgocią.

Aby chronić konstrukcje drewniane przed wilgocią gruntową, zastoinami i rozbryzgami wody, należy je montować na metalowych wspornikach.

Zaokrąglone i ukosowane krawędzie oraz powierzchnie pozwalają na lepsze odprowadzenie wilgoci, chroniąc w ten sposób np. drewniane okna i drzwi.

Duże występy dachowe zapewniają ogromną ochronę konstrukcji drewnianych, elewacji oraz drzwi i okien drewnianych.

źródło i zdjęcia: Remmers