Chronos: Wykwity wapienne

Wykwity są zjawiskiem naturalnym. Jednym ze składników mieszanki, z której wykonuje się dekoracje Chronos jest specjalny cement, który z kolei składa się z gliny i wapienia. Przyczyna wykwitów tkwi w jednym ze składników - wapieniu. Podczas krzepnięcia mieszanki, część wapnia pozostaje nie związana. Woda deszczowa i rosa wnikając do wnętrza, rozpuszczają wolny wapń. Roztwór ten wydostaje się poprzez kapilary na powierzchnię i tam następuje odparowanie wody. Wolny wapń reaguje z dwutlenkiem węgla z atmosfery i tworzy trudno rozpuszczalny wapień, który osadza się na powierzchni: Reakcja chemiczna przebiega następująco:

Ca(OH)₂ + C0₂ - CaCO₃ + H₂0

Efektem tej reakcji są brzydkie plamy na powierzchni:

Ogromny wpływ na wykwity mają warunki atmosferyczne. Ponieważ każda mieszanka zawierająca cement, zawiera też wolny wapń, również każdy wykonany z niej element, ma skłonność do wykwitów. Można więc powiedzieć, ze wykwity to rzecz naturalna. Czynniki atmosferyczne z jednej strony wywołują wykwity, ale z drugiej przyczyniają się do ich zniknięcia. Wapień, osadzający się na powierzchni betonu jest, z biegiem czasu zmywany przez deszcz i wiatr.

CaCO₃ + H₂0 + C0₂ - Ca(HCO₃)₂

Ponieważ zmywanie trwa dłużej niż powstawanie osadu, potrzeba zazwyczaj ok. 1-2 lat, aby wykwity znikły samoistnie. Po tym czasie cały wolny wapń zostanie już wypłukany i wykwity, które znikły nie pojawiają się na nowo.

Wykwitanie jest procesem naturalnym - można go ograniczyć, zamykając kapilary impregnatem, ale nie znane są dotychczas metody jego całkowitej eliminacji. Intensywność wykwitów i czas ich utrzymywania się zależy w istotny sposób od pogody. Po ok.1-2 latach wykwity zostają spłukane i kamień wykazuje swoje wyjściowe kolory. Wykwity nie są wadą techniczną.

Metody usuwania wykwitów można generalnie podzielić na dwie grupy:

• mechaniczne ( mają ograniczone zastosowanie w przypadku elementów z kolekcji Chronos)
• chemiczne

Sposoby mechaniczne:

Polegają na usunięciu wykwitów (szczególnie gdy występują w postaci dobrze związanych z powierzchnią zaskorupień węglanowych) przez piaskowanie lub / i szlifowanie powierzchni. Jest to sposób stosunkowo bezpieczny, gdyż tylko w niewielkim stopniu narusza teksturę materiału. Jego skuteczność może być ograniczona, gdy naskorupienia węglanowe tworzą wżery w głąb silnie porowatego materiału. Jest to również sposób kosztowny, gdyż po operacji piaskowania i szlifowania pożądane jest wykonanie impregnacji powierzchniowej za pomocą np. wodorozcieńczalnej żywicy epoksydowej.

Sposoby chemiczne:

Polegają na usunięciu wykwitów przez ich ługowanie niskoprocentowymi roztworami kwasów nieorganicznych i organicznych, np. 1-2% kwas solny, 1-2% kwas octowy, 1-2% kwas mrówkowy. Czas ługowania wykwitów uzależniony jest od ich intensywności i stopnia związania z powierzchnią. Po kilku zabiegach zmywania lub wielogodzinnym kompresie ze szmat nawilżonych roztworem ługującym, celowym jest dokładne zmycie powierzchni detergentami i dużą ilością wody. Tworzące się bowiem produkty reakcji - chlorek wapniowy, mrówczan wapnia i octan wapnia muszą być dokładnie wypłukane.
Zastosowanie środków chemicznych wymaga odpowiednich środków ostrożności ze strony osób wykonujących te czynności.

źródło i zdjęcia: Helmar