Chronos: Czyszczenie i konserwacja elementów z rekonstruowanego piaskowca

Czyszczenie:

Ze względu na porowatą strukturę materiału, dekoracje z kolekcji Chronos podatne są na absorbowanie wszelkich zanieczyszczeń, a także zarodników mchów i porostów unoszących się w powietrzu. Rekonstruowany piaskowiec (podobnie zresztą jak i naturalny) jest nasiąkliwy, co w odpowiednich warunkach sprzyja powierzchniowemu rozwojowi flory, powoduje również, że plamy, np. kawy lub oleju są bardzo trudno usuwalne.

Podstawową metodą utrzymywania kamiennych dekoracji w niezmienionym stanie, jest okresowe mycie bieżącą wodą pod ciśnieniem. Skuteczność mycia wzrasta wielokrotnie przy zastosowaniu najprostszej nawet myjki ciśnieniowej. Należy jednak uważać, by poprzez zastosowanie zbyt wysokiego ciśnienia nie zdegradować faktury mytej powierzchni.

Porowata powierzchnia sprzyja rozwojowi porostów i nawet właściwa impregnacja nie jest w stanie zapobiec temu procesowi – szczególnie w zacienionych i wilgotnych miejscach. Skutecznym sposobem przywracania właściwego wyglądu elementom wykonanym zarówno z naturalnego jak i rekonstruowanego piaskowca, jest stosowanie preparatów typu "anty-mech" o działaniu glono- i grzybobójczym. Takie preparaty są dostępne w składach i supermarketach budowlanych. Specjalistycznym środkiem, stosowanym przy konserwacji dzieł sztuki jest Sarsil H-16S, produkowany przez Zakłady Chemiczne w Nowej Sarzynie. Zaatakowane powierzchnie, w niedługim czasie po pomalowaniu Sarsilem, tracą zielone zabarwienie.

Na powierzchni wyrobów z rekonstruowanego piaskowca mogą pojawić się białe wycieki, spowodowane wypłukiwaniem z wnętrza struktury materiału soli wapiennych. Proces ten jest ograniczony w czasie, a zacieki znikają stopniowo, rozpuszczane przez opady atmosferyczne o odczynie kwaśnym. Można jednak znacząco ograniczyć to zjawisko, zmniejszając nasiąkliwość materiału (patrz: konserwacja), można też na bieżąco usuwać pojawiające się wycieki, stosując rozcieńczony roztwór kwasu octowego (w najprostszym wariancie ocet kuchenny rozcieńczony wodą w stosunku 1:1).

Szczególnie trudne do usunięcia zabrudzenia można zlikwidować stosując myjkę ciśnieniową z przystawką do piaskowania. W trakcie pracy należy jednak szczególnie zwracać uwagę, by wraz z usuwaniem zanieczyszczeń nie degradować czyszczonej powierzchni.

Konserwacja:

Podstawowa konserwacja elementów wykonanych z właściwego i rekonstruowanego piaskowca, polega na ograniczeniu ich naturalnej nasiąkliwości. Stosuje się w tym celu preparaty, w których substancją czynną jest roztwór żywicy metylosilikonowej w benzynie lakowej. Takie impregnaty oferowane są m.in. przez Instytut Chemii Przemysłowej w Warszawie, pod nazwą Konsil Z oraz przez firmę Remmers pod nazwą Funcosil SL. Produkty różnych firm mogą różnić się między sobą stężeniem roztworu żywicy w benzynie.Powierzchnie przeznaczone do konserwacji hydrofobowej powinny być uprzednio oczyszczone z brudu, soli, obcych warstw i porostów oraz powierzchniowo suche. Maluje się je impregnatem dwu lub trzykrotnie metodą mokre na mokre.

Wszelkie naprawy, pęknięcia i ubytki należy wykonywać przed impregnacją. Do tego celu przeznaczony jest preparat Leposil K1, produkcji IChP w Warszawie, z którego przygotowuje się zaprawy i kity renowacyjne.

W przypadku wykorzystywania elementów z piaskowca właściwego i rekonstruowanego w przestrzeni publicznej, może zaistnieć potrzeba zabezpieczenia powierzchni przed niepożądanymi napisami "graffiti". Preparatem zabezpieczającym jest Antigraf, produkcji IChP w Nowej Sarzynie, będący wodną emulsją modyfikowanych żywic silikonowych.

Dodatkowe zalecenie dotyczące eksploatacji donic ogrodowych:

Donice z kolekcji Chronos (tak jak i pozostałe elementy) wykonywane są z materiałów odpornych na warunki atmosferyczne. Aby jednak zachować mrozoodporność gotowego wyrobu należy zapewnić ciągłą możliwość odpływu wody zbierającej się na dnie donicy.

źródło i zdjęcia: Helmar