9-16 minut 
Wełna mineralna 
0 801 66 00 36 
Kwiatowa 14 66-131 Cigacice 
Dofinansowanie na ocieplenie domu nie jest "sztuką dla sztuki". Program jasno premiuje realny spadek zapotrzebowania na ciepło, potwierdzony dokumentami.
Gdy połączysz właściwe uprawnienia do budynku, odpowiedni poziom dochodów i twardy efekt energetyczny wykazany audytem, otrzymasz solidne wsparcie – od dziesiątek tysięcy złotych na samo ocieplenie po setki tysięcy przy kompleksowej termomodernizacji. A dobrze zaprojektowane ocieplenie może przełożyć się na nawet 70% mniejsze zużycie energii, co wyraźnie odciąży budżet domowy na lata.
O co w praktyce chodzi i kto może skorzystać?
Program "Czyste Powietrze" działa od 2018 r., a od 31 marca 2025 r. obowiązują w nim nowe zasady, które mocniej premiują poprawę efektywności energetycznej budynku. Z dotacji mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych oraz właściciele wydzielonych lokali mieszkalnych w domach jednorodzinnych z księgą wieczystą, pod warunkiem posiadania tego prawa co najmniej 3 lata (wyjątkiem jest dziedziczenie).
Program obejmuje wyłącznie budynki z pozwoleniem na budowę wydanym do 31 grudnia 2020 r.; wyklucza obiekty sezonowe i gospodarskie. Na jeden dom lub lokal przysługuje tylko jedno dofinansowanie, a beneficjent może skorzystać z programu tylko raz.
Jakie prace wchodzą w grę?
Dotowane są działania, które realnie obniżają zapotrzebowanie na ciepło. W praktyce chodzi m.in. o ocieplenie ścian, podłóg i dachów/stropodachów, wymianę okien i drzwi, wymianę drzwi garażowych, montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz modernizację instalacji c.o./c.w.u.
W przypadku decyzji o kompleksowej termomodernizacji poziomy wsparcia są wyższe, ale trzeba potwierdzić efekt energetyczny (o tym za chwilę). Co ważne, prawidłowo wykonane ocieplenie może obniżyć zużycie energii nawet o 70%, co natychmiast widać w rachunkach.
Dochody, progi i maksymalne kwoty – od czego zależy wysokość dotacji?
Wysokość wsparcia zależy od poziomu dochodów oraz stanu energetycznego budynku. Program wyróżnia trzy grupy:
- podstawową (do 40% kosztów kwalifikowanych) dla wnioskodawcy z dochodem rocznym do 135 tys. zł;
- podwyższoną (do 70%) dla gospodarstw z dochodem do 2250 zł/os. w wieloosobowym lub 3150 zł/os. w jednoosobowym;
- oraz najwyższą (do 100%) z progiem 1300 zł/os. w wieloosobowym lub 1800 zł/os. w jednoosobowym (dodatkowo uwzględniane są wybrane świadczenia oraz limity przychodów przy działalności).
Przy budynku o EU do ogrzewania >140 kWh/(m²·rok) przed modernizacją maksymalne łączne kwoty wynoszą orientacyjnie: do 68 040 zł w poziomie podstawowym, do 119 070 zł w podwyższonym i do 170 100 zł w najwyższym. Pamiętaj, że VAT opłaca beneficjent.
Warunek kluczowy: audyt i twardy efekt energetyczny
Aby otrzymać dofinansowanie na kompleksową termomodernizację, obowiązkowy jest audyt energetyczny wykonany przez osobę uprawnioną (ujętą w rejestrze osób sporządzających świadectwa). Audyt określa stan budynku i wskazuje zakres prac potrzebny do osiągnięcia wymaganego spadku zapotrzebowania na energię. Po zakończeniu prac trzeba sporządzić świadectwo charakterystyki energetycznej z numerem w rejestrze. To właśnie audyt i świadectwo "spinają" cały proces i są podstawą rozliczenia efektu.
Jakie dokładnie progi energetyczne trzeba spełnić?
Program operuje wskaźnikiem EU – energii użytkowej do ogrzewania. Po zakończeniu prac trzeba osiągnąć jeden z wariantów: gdy przed modernizacją EU wynosi 80–140 kWh/(m²·rok), po zakończeniu nie może przekroczyć 80 kWh/(m²·rok) i musi spaść co najmniej o 40%; gdy EU jest powyżej 140 kWh/(m²·rok), po modernizacji nie może przekroczyć 140 kWh/(m²·rok) i również musi spaść o minimum 40%. Ten wymóg jest sercem "kompleksowości" – i dlatego plan prac musi wynikać z audytu, a nie z przypadkowych decyzji.
Gdzie i jak złożyć wniosek?
Wnioski przyjmują Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej właściwe dla miejsca położenia domu. Można działać w pełni online (podpis profilem zaufanym, załączniki elektronicznie w serwisie gov.pl – zakładka "Nieruchomości i środowisko" → "Skorzystaj z programu Czyste Powietrze") albo w trybie papierowym po wcześniejszym wypełnieniu formularza w GWD – Generatorze Wniosków o Dofinansowanie, a następnie złożeniu wydruku w WFOŚiGW lub gminie z porozumieniem. Rozliczenie dotacji następuje po złożeniu wniosku o płatność; wypłata możliwa jest jednorazowo lub maksymalnie w trzech częściach.
Pieniądze na start – ale nie dla każdego
W nowej odsłonie programu działa prefinansowanie (zaliczka), które nie obejmuje poziomu podstawowego. Jest dostępne tylko w poziomie podwyższonym i najwyższym, wyłącznie za pośrednictwem operatora (gmin/WFOŚiGW). Zaliczka może sięgnąć do 35% wartości inwestycji i trafia bezpośrednio na konto wykonawcy, o ile wraz z wnioskiem złożysz do trzech umów z wykonawcami. To rozwiązanie skraca czas oczekiwania na start prac i minimalizuje barierę wejścia dla mniej zamożnych gospodarstw.
Dwie rzeczy, które przyspieszają akceptację
Po pierwsze, kompletna dokumentacja z audytem i późniejszym świadectwem energetycznym podpisanymi przez osoby uprawnione. Po drugie, przy rozliczaniu kosztów materiałów izolacyjnych pilnuj, by na fakturach znalazły się grubość i współczynnik przewodzenia ciepła (λ) – to ułatwia weryfikację kwalifikowalności. W praktyce znacznie przyspiesza to wypłatę środków przez fundusz.
Poradnik
Ulga termomodernizacyjna – można łączyć, ale mądrze
Dotację z "Czystego Powietrza" można łączyć z ulgą termomodernizacyjną, nie na te same koszty. Dzięki temu część wydatków pokryjesz dotacją, a pozostałe rozliczysz w PIT. To układ, który szczególnie opłaca się przy większym zakresie prac, gdy planujesz kompleksowe ocieplenie wraz z wymianą stolarki i modernizacją instalacji.
Trzy najważniejsze warunki, by dostać dotację na ocieplenie
- Uprawniony tytuł do budynku spełniającego kryteria programu (własność/współwłasność, odpowiedni "wiek" – pozwolenie na budowę do 31.12.2020 r.).
- Dochody mieszczące się w jednym z trzech poziomów wsparcia (40% / 70% / 100%).
- Efekt energetyczny potwierdzony audytem i późniejszym świadectwem, zgodny z progami EU i wymogiem min. 40% redukcji.
Spełnienie tych trzech elementów otwiera drogę do wysokich kwot, w tym do 83 tys. zł na samo ocieplenie i – przy szerokim zakresie – nawet do 170 100 zł.
Jak uniknąć błędów?
Zacznij od audytu, zaplanuj prace zgodnie z jego zaleceniami i nie skracaj zakresu w trakcie realizacji – inaczej możesz nie dowieźć wymaganego progu EU. Sprawdź dochody i dobierz właściwy poziom wsparcia, bo od tego zależy procent refundacji i możliwość skorzystania z prefinansowania.
Składaj wniosek we właściwym WFOŚiGW i pamiętaj o podpisie profilem zaufanym przy ścieżce online. Wreszcie, jeśli korzystasz z urządzeń podlegających wykazowi, trzymaj się Listy ZUM, która ułatwia dobór elementów akceptowanych w programie.
źródło i zdjęcia: ROCKWOOL
