9-16 minut 
Drzwi antywłamaniowe i wejściowe 
+48 84 639 34 41 
Kilińskiego 86 22-400 Zamość 
Czym jest współczynnik U i co oznacza w praktyce?
Współczynnik przenikania ciepła U określa ilość ciepła (w watach), która w ciągu sekundy przenika przez 1 m² przegrody budowlanej przy różnicy temperatur 1 kelwina między stroną wewnętrzną a zewnętrzną. Jego jednostka to W/(m²·K).
Im niższa wartość U, tym lepiej – oznacza to mniejsze straty ciepła i lepszą izolacyjność. Wysoka wartość U to ciepło uciekające z domu jak para z nieszczelnego czajnika. Dlatego współczynnik ten powinien być Twoim pierwszym drogowskazem przy wyborze materiałów budowlanych, okien czy drzwi.
Podstawowy wzór: kiedy przegroda jest jednowarstwowa
W najprostszych przypadkach, gdy mamy do czynienia z jednorodną przegrodą (np. ściana z jednego rodzaju pustaka), stosujemy podstawowy wzór:
U = λ / d
Gdzie:
- λ (lambda) to współczynnik przewodzenia ciepła materiału (W/m·K),
- d to grubość materiału wyrażona w metrach.
Przykład:
Jeśli pustak ceramiczny ma współczynnik lambda 0,25 W/m·K i grubość 0,3 m, to:
U = 0,25 / 0,3 = 0,83 W/(m²·K).
Ten wzór świetnie sprawdza się dla monolitycznych materiałów: bloczków betonu komórkowego, ścian z litego drewna czy płyt izolacyjnych bez warstw dodatkowych.
Przegroda złożona – co jeśli materiałów jest kilka?
W rzeczywistości większość przegród budowlanych to układ kilku warstw: tynk, mur, ocieplenie, tynk zewnętrzny. W takich przypadkach nie wystarczy jeden λ i jedna grubość. Należy policzyć sumaryczny opór cieplny przegrody, a potem wyznaczyć U jako jego odwrotność.
Krok po kroku:
Oblicz opór cieplny R każdej warstwy ze wzoru:
R = d / λ
Zsumuj wszystkie opory R, uwzględniając także opory przejmowania ciepła od wewnątrz (Rsi) i od zewnątrz (Rse). Standardowo:
- Rsi = 0,13 m²·K/W,
- Rse = 0,04 m²·K/W.
Wyznacz U ze wzoru:
U = 1 / (Rsi + R1 + R2 + ... + Rn + Rse)
Przykład obliczeniowy:
Dla ściany składającej się z:
- tynku wewnętrznego 0,015 m, λ = 0,7,
- pustaka 0,24 m, λ = 0,4,
- styropianu 0,15 m, λ = 0,035,
- tynku zewnętrznego 0,015 m, λ = 0,7,
liczymy R:
Poradnik
- R1 = 0,015 / 0,7 = 0,021
- R2 = 0,24 / 0,4 = 0,6
- R3 = 0,15 / 0,035 = 4,29
- R4 = 0,015 / 0,7 = 0,021
Suma oporów:
R_total = Rsi + R1 + R2 + R3 + R4 + Rse = 0,13 + 0,021 + 0,6 + 4,29 + 0,021 + 0,04 = 5,102
Współczynnik U:
U = 1 / 5,102 = 0,196 W/(m²·K)
Taka wartość świadczy o bardzo dobrej izolacyjności cieplnej.
Dlaczego warto obliczać współczynnik U samodzielnie?
Nie zawsze możesz polegać na informacjach od producentów. W przypadku produktów złożonych – np. okien, drzwi czy gotowych modułów ściennych – często podaje się jedynie szacunkowe wartości U lub same lambdy dla warstw.
Pomocne są również internetowe kalkulatory U, np. na stronie futryna.com.pl, gdzie można łatwo wprowadzić parametry warstw i uzyskać gotowy wynik.
Dlaczego to jest ważne?
Zrozumienie i samodzielne obliczanie współczynnika U to jeden z najważniejszych kroków w drodze do budowy domu energooszczędnego, który:
- zużywa mniej energii,
- wymaga mniejszego źródła ciepła,
- zapewnia lepszy mikroklimat wnętrza,
- spełnia wymogi WT 2021 i kolejnych norm.
Niski współczynnik U to realna oszczędność – nie tylko w rachunkach, ale też w komfortowym, zdrowym klimacie wewnątrz domu przez cały rok.
Budując lub remontując, nie musisz być inżynierem – ale mając tę wiedzę, myślisz jak inżynier i inwestujesz jak świadomy właściciel. W erze rosnących cen energii i zmian klimatycznych, nie możesz pozwolić sobie na straty. Dlatego współczynnik U to Twój pierwszy sprzymierzeniec na drodze do domu przyszłości.
źródło i zdjęcia: Stalprodukt-Zamość
