Czy okna muszą mieć określoną wielkość?
Nie, przepisy nie określają dokładnych wymiarów okien, istnieją jednak określone standardy dotyczące minimalnego stosunku powierzchni okien do powierzchni podłogi w pomieszczeniach.
Zgodnie z § 57.2 "W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie" (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.), w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi stosunek ten powinien wynosić co najmniej 1:8, a w innych pomieszczeniach, gdzie oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie – co najmniej 1:12.
Taki stosunek ma zapewnić odpowiedni poziom oświetlenia naturalnego, co jest ważne z punktu widzenia higieny i zdrowia człowieka. Dzięki tak niejednoznacznym przepisom, producenci mają możliwość oferowania szerokiej gamy rozmiarów i konfiguracji okien.
Standardowe wymiary okien
Koncepcja standardowych wymiarów okien ma swoje korzenie już w latach 80. i początkowo związana była z oknami drewnianymi, a później została przejęta przez konstrukcje z PCV. W celu uproszczenia procesu produkcyjnego i redukcji kosztów, rzemieślnicy wprowadzili gotowe zestawy okien o ustalonych rozmiarach.
Te gotowe produkty, często ograniczone w opcjach otwierania i bez możliwości modyfikacji, zdefiniowały wymiary okien, odpowiadające najpopularniejszym wówczas potrzebom rynku. Norma branżowa BN-85/7153-02 uregulowała wymiary okien dla fasad i balkonów, ustanawiając popularne rozmiary, takie jak dwuskrzydłowe okna o wymiarach 1165 mm x 1135 mm i 1465 mm x 1435 mm, oraz jednoskrzydłowe o wymiarach 865 mm x 1135 lub 1435 mm.
Jak pokazują statystyki, obecnie okna uznawane za standardowe zamawiane są coraz rzadziej. W ciągu ostatnich 5 lat ich sprzedaż spadała z 50-60% do zaledwie 10% . Coraz częściej w domach prywatnych stosuje się oryginalne, niestandardowe rozwiązania okienne, które są możliwe do realizacji dzięki postępowi technologicznemu, ograniczając potrzebę stosowania typowych, standardowych projektów okien.
Oczywiście trzeba pamiętać, że zindywidualizowane wymiarowo okna najczęściej są droższe. Ich koszt podnosi złożoność instalacji i koszt okuć okiennych.
Przenikalność cieplna - parametr ważniejszy niż rozmiar
O ile rozmiary okien w zasadzie można kształtować dowolnie, o tyle tym, co liczy się bardzo, jest ich przenikalność cieplna. Przenikalność cieplna, określana także jako współczynnik przenikania ciepła (oznaczany symbolem U), jest miarą zdolności materiału do przewodzenia ciepła.
W kontekście okien, współczynnik U informuje nas, jak dużo ciepła przepływa przez okno z jednej strony na drugą. Jest wyrażany w watach na metr kwadratowy na stopień Celsjusza (W/(m²•K)). Im niższa wartość współczynnika U, tym lepsza izolacyjność cieplna okna, co przekłada się na mniejsze straty ciepła i wyższą efektywność energetyczną budynku.
W Polsce wymagania dotyczące przenikalności cieplnej okien określone są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury dotyczącym warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z aktualnymi przepisami (stan na 2023 rok), maksymalny dopuszczalny współczynnik przenikania ciepła dla nowo instalowanych okien w budynkach mieszkalnych wynosi 1,1 W/(m²•K).
Wartość ta może ulec zmianie, w związku z aktualizacjami przepisów mającymi na celu poprawę efektywności energetycznej budynków. Dobrym przykładem okna o dobrej przenikalności cieplnej jest IGLO 5, produkowane przez firmę Drutex. U dla tego okna wynosi zaledwie 0,94 W/(m2K).
Okno posiada znakomitą izolację termiczną na poziomie 36-44 dB, zbudowane jest z 5 komór i ma 70 mm głębokości zabudowy. Okno zbudowane jest ze śnieżnobiałego profilu klasy A, wykonanego wyłącznie z materiału pierwotnego, który jest gwarancją najwyższej jakości. Dostępne jest w kolorze białym oraz brązowym. IGLO 5 to okno, które doskonale sprawdzi się zarówno w ciepłym, jak i zimnym klimacie.
Rodzaje okien stosowanych w domu
W domach jednorodzinnych najczęściej spotyka się okna elewacyjne, okna połaciowe, okna mansardowe, okna balkonowe i okna tarasowe.
Okno połaciowe montowane są w dachu i muszą znieść podobne obciążenie jak on. Najczęstsze ich rozmiary to: 55 cm х 87 cm; 55 cm х 98 cm; 66 cm х 98 cm; 66 cm х 118 cm; 78 cm х 98 cm; 78 cm х 118 cm; 78 cm х 160 cm; 94 cm х 140 cm i 114 cm х 118 cm.
Warto przy tym pamiętać, że wymiary okien połaciowych są zależne od nachylenia dachu. Czym bardziej stromy dach, tym trzeba zastosować krótszą szybę.
Jeśli chodzi o okna balkonowe, najczęściej stosowane są ona jednoskrzydłowe balkonowe o wymiarach 865 mm x 2095 mm; 865 mm x 2195 mm i 865 mm x 2295 mm lub dwuskrzydłowe, mierzące 1465 mm х 2085 mm; 1465 mm х 2185 mm; 1465 mm х 2285 mm; 1765 mm х 2085 mm; 1765 mm х 2185 mm i 1765 mm х 2285 mm.
W przypadki okien tarasowych, najczęściej są one nie szersze niż 3 m i nie wyższe niż 2,5 m.
Wymiary okien - od czego zacząć?
Podając wymiary okien, należy najpierw podać ich szerokość, a następnie wysokość. Przyjęło się, że wymiar podawany jest w mm.
Okna niestandardowe
Nowoczesne technologie dają możliwość realizacji okien na (niemal) dowolny wymiar. Ich wyceny dokonać można za pomocą specjalnego konfiguratora, takiego jak ten dostępny na stronie: www.okna-konfigurator.pl.
źródło i zdjęcie: Drutex