Jakie są normy stosowania środków ochrony oczu i twarzy? Osłony spawalnicze, okulary, gogle i inne osłony

Środki ochrony oczu i twarzy zapobiegają uszkodzeniom części twarzowej głowy spowodowanym czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, biologicznymi, termicznymi oraz szkodliwym promieniowaniem.

Kiedy należy stosować środki ochrony twarzy?

Powinniśmy stosować je wszędzie tam, gdzie jesteśmy narażeni na:

• uderzenie, np. odpryskami ciał stałych,
• kontakt z kroplami i rozbryzgami cieczy, np. z rozbryzgami powstającymi podczas przelewania substancji ciekłych,
• promieniowanie optyczne, np. promieniowanie powstające w procesach spawalniczych, olśnienie słoneczne, promieniowanie laserowe,
• działanie pyłów i gazów, np. pył węglowy lub aerozole szkodliwych substancji chemicznych,
• kontakt ze stopionymi metalami i gorącymi ciałami stałymi, np. odpryskami stopionych metali powstającymi w procesach hutniczych,
• kontakt z łukiem elektrycznym, np. powstającym podczas prowadzenia prac pod napięciem.

Kategorie środków ochrony oczu i twarzy

Środki ochrony oczu i twarzy do zastosowań zawodowych dzielimy na trzy kategorie:

• okulary i gogle,
• osłony twarzy,
• osłony spawalnicze.

Wykaz norm

EN 166 - ochrona indywidualna oczu - w normie określono wymagania dla filtrów spawalniczych i filtrów dla technik pokrewnych, współczynnika przepuszczania oraz zalecane stosowanie.

EN 169 - ochrona indywidualna oczu - filtry spawalnicze i filtry dla technik pokrewnych - wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie. W normie podano oznaczenia i wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania dla filtrów przeznaczonych do ochrony oczu operatorów spawarek, lutospawarek, łuków elektrycznych oraz urządzeń do cięcia strumieniem plazmy.

EN 170 - ochrona indywidualna oczu - filtry chroniące przed nadfioletem - Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie. Norma zawiera zasady oznaczania, identyfikacji, doboru i użytkowania filtrów. W normie określono wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania filtrów chroniących przed promieniowaniem nadfioletowym.

EN 172 - ochrona indywidualna oczu - filtry chroniące przed olśnieniem słonecznym do zastosowań przemysłowych. W normie określono kryteria doboru, oznaczenia i współczynniki przepuszczania oraz ustalono odpowiednie metody badań filtrów chroniących przed olśnieniem słonecznym.

EN 1731 - ochrona indywidualna oczu - siatkowe ochrony oczu i twarzy. W normie określono stosowane materiały, sposób projektowania, wymagania, metody badań i znakowanie siatkowych ochron indywidualnych oczu i twarzy, chroniących przed zagrożeniami mechanicznymi.

EN 175 - ochrona indywidualna - środki ochrony oczu i twarzy stosowane podczas spawania i w procesach pokrewnych. W normie określono wymagania dotyczące bezpieczeństwa i metod badań środków ochrony indywidualnej używanych do ochrony oczu i twarzy przed szkodliwym promieniowaniem optycznym i innymi specyficznymi źródłami ryzyka lub zagrożeń, występujących zwykle podczas spawania, cięcia lub w operacjach pokrewnych.

Okulary i gogle

Znakowanie okularów ochronnych i gogli stosuje się w celu ich identyfikacji oraz prawidłowego doboru do zagrożeń na danym stanowisku pracy.

Szybki (soczewki) oraz oprawki (ramki) znakowane są oddzielnie. Jeśli stanowią całość, wszystkie wymagane symbole znakowania powinny znajdować się na oprawce (ramce).

Znakowanie okularów i gogli

Osłony twarzy

Osłony twarzy są środkami ochrony indywidualnej, przeznaczonymi do ochrony oczu i twarzy przed skutkami intensywnego promieniowania cieplnego, występującego głównie podczas obróbki cieplnej metali i szkła, a także przed gorącymi odpryskami metali. Mogą też chronić przed rozbryzgami stopionych metali.

Osłony te zakłada się na głowę lub na hełm ochronny. Szybki tego typu osłon wykonywane są zwykle z poliwęglanu barwionego w masie lub poliwęglanu z naniesionymi warstwami odbijającymi promieniowanie cieplne, stosowane tam, gdzie promieniowanie cieplne jest szczególnie wysokie.

Znakowanie osłon twarzy

Osłony spawalnicze

Przyłbice spawalnicze i tarcze spawalnicze są stosowane przy spawaniu łukiem elektrycznym lub elektrożłobieniu, cięciu tlenem lub strumieniem plazmy.

Przyłbice spawalnicze mogą być wyposażone w pojedynczy filtr spawalniczy lub w dwa filtry spawalnicze, z których jeden jest tylko filtrem obserwacyjnym, a drugi jest filtrem właściwym ciemniejszym, wykorzystywanym do obserwacji procesu spawania.

W użyciu są również przyłbice wyposażone w automatyczne filtry spawalnicze. Filtry te samoczynnie przyciemniają pole widzenia w momencie np. obserwacji łuku elektrycznego lub plazmowego, a po zaniku łuku (w tempie stygnięcia spoiny) samoczynnie rozjaśniają pole widzenia.

Znakowanie osłon spawalniczych

Dodatkowo przyłbice mogą być wyposażone w układ wentylacyjny, doprowadzający powietrze zza głowy spawacza, co powoduje znaczne ograniczenie ilości wdychanych dymów spawalniczych (pyłów i gazów) powstających podczas spawania.

Mogą być też wyposażone w uchwyty umożliwiające zamontowanie sprzętu filtrującego z wymuszonym przepływem powietrza.

Tarcza spawalnicza przeznaczona jest do ochrony oczu, całej twarzy i szyi spawacza. Podstawowym ograniczeniem zastosowania tarczy spawalniczej jest konieczność trzymania jej w ręku podczas spawania, co znacznie zmniejsza swobodę ruchów pracownika, np. uniemożliwia przytrzymanie spawanego przedmiotu.

Źródło i zdjęcia: PROFIX Sp. z o.o.