21.12.2021 
17-22 minuty 
Kostka brukowa, tarasy, obrzeża 
Nowy Świat 16 C 80-299 Gdańsk 
Czasy, gdy beton kojarzył się z wielkoformatowymi taflami służącymi jako drogi techniczne na placach budowy lub nudnymi płytami chodnikowymi w kształcie prostokątów, dawno już minęły. Dziś płyty oraz kostki betonowe charakteryzują się ciekawym designem i nienaganną estetyką, dlatego są najczęściej wybieranym materiałem na reprezentacyjne deptaki w centrach miast, na terenach rekreacyjnych czy bulwarach spacerowych.
Mają też doskonałe parametry techniczne, a wiele rozwiązań ukierunkowanych jest na ekologię. Doskonałym przykładem są tu ażurowe płyty betonowe, które coraz częściej są wykorzystywane do budowy nawierzchni parkingów. Betonowe donice czy murki stanowią natomiast element aranżacji parków kieszonkowych czy zielonych mikrostref rekreacyjnych. Prefabrykaty z betonu pozwalają kreować funkcjonalną, a przy tym estetyczną i przede wszystkim zieloną przestrzeń miejską.
Eko parkingi
Wzrost świadomości konieczności stosowania rozwiązań ekologicznych w przestrzeniach miejskich spowodował, że dużą popularnością cieszą się parkingi z nawierzchnią wykonaną z betonowych płyt ażurowych. Umożliwiają one odprowadzanie opadów bezpośrednio do gleby. Dzięki temu wilgoć pozostaje w ziemi, co wpływa korzystnie na mikroklimat w mieście. Poza tym w otworach umiejscowionych w płytach bardzo często sieje się trawę i w ten sposób tworzy powierzchnie bioaktywne.
Zielone parkingi można wykonać na przykład z takich płyt, jak Polbruk Meba czy Greengo. Najciekawszym rozwiązaniem, pod względem designu, jest Greengo. To kwadratowa płyta o wymiarze 40x40 cm z okrągłymi otworami.
Połączono je ze sobą prostymi lub lekko falującymi liniami, co nadaje ułożonym z nich płaszczyznom interesującego, dynamicznego wyglądu. Greengo występuje w dwóch modnych kolorach - szarym i grafitowym. Bardziej klasycznym i często stosowanym na parkingach rozwiązaniem jest płyta Polbruk Meba.
Posiada ona rozmiar 40x60 cm oraz otwory w kształcie kwadratu, które są połączone nacięciami w formie prostych linii. Występuje w dwóch szarościach (szary i grafitowy) oraz w odcieniu czerwieni. Warto wspomnieć też o kostce Ekol. Posiada ona regularny, kwadratowy kształt i swoją wielkością nawiązuje do spotykanych niegdyś w centrach miast kostek brukowych wykonanych z granitu.
Nie posiada otworów, jak Meba czy Greengo, ale zaprojektowano ją tak, aby na styku elementów ze specjalnymi wypustkami powstawały przestrzenie umożliwiające wnikanie wody w głąb gleby. W ten sposób pomiędzy kostkami tworzy się przestrzeń bioaktywna. Kostka Ekol jest polecana nie tylko na parkingi, ale też na nawierzchnie w centrach miast właśnie ze względu na swój klasyczny, a jednocześnie nowoczesny wygląd.
Płyty na salony
Centra miast to swego rodzaju salony współczesnych metropolii. Zwykle obejmują one historyczną część z najważniejszymi zabytkami, aczkolwiek bardzo często wychodzą daleko poza nią, sięgając terenów rekreacyjnych lub bulwarów spacerowych.
W historycznych dzielnicach miast, ze względu na uwarunkowania konserwatorskie, pozostawia się oryginalną nawierzchnię wykonaną z kostek granitowych, marmuru czy innych naturalnych kamieni. Natomiast tam, gdzie nie jest to konieczne, deptaki i place wykładane są płytami lub kostką betonową. Wynika to z funkcjonalności i ciekawej estetyki prefabrykatów betonowych, a także faktu, że często przypominają naturalne surowce.
Są trwałe, co jest niezwykle ważne w miejscach o dużym natężeniu ruchu, jakimi są centra metropolii i tańsze niż ich tradycyjne, kamienne odpowiedniki. Gama dostępnych produktów jest tu naprawdę szeroka. Przy czym zawsze należy pamiętać, że koncepcja aranżacji przestrzeni miejskiej powinna wychodzić poza projekt samej nawierzchni centrum czy deptaków, bo prowadzi to do potocznie zwanej betonozy. Powinna uwzględniać kreację różnego rodzaju zielonych stref, które można zaaranżować przy pomocy małej architektury.
Funkcjonalnym rozwiązaniem, które doskonale nadaje się na place są płyty Magna o wymiarach 100x75 cm oraz 50x75 cm, utrzymane w nierzucających się w oczy odcieniach szarości i beżu. Ze względu na grubość 8 i 10 cm są odpowiednie zarówno do ruchu pieszego, jak i samochodów powyżej 3,5 tony.
Oznacza to, że na ułożonym z nich placu można organizować różnego rodzaju koncerty czy inne wydarzenia publiczne. Płyty Magna można zastosować również na deptakach, podobnie jak kostkę Urbanika czy MultiComplex.
Rozwiązania te doskonale sprawdzają się w takich „miejskich salonach”. Urbanika obejmuje elementy w trzech rozmiarach 15x30, 20x30 i 25x30 cm oraz dwóch fakturach - gładkiej i płukanej. Obydwie jej wersje zyskały szerokie uznanie w przestrzeniach miejskich.
Można je zobaczyć między innymi wokół stadionów w Poznaniu i Krakowie. Urbanika znalazła zastosowanie także w przestrzeniach spacerowo-rekreacyjnych, takich jak Park Centralny w Olsztynie czy Skwer Tadeusza Kościuszki w Gdyni.
Alternatywną propozycją na miejskie deptaki jest MultiComplex. Jest ona dostępna w trzech wymiarach oraz siedmiu kolorach nadających nawierzchni ciekawy i reprezentacyjny wygląd. Warto również zwrócić uwagę na kostkę Triada, która charakteryzuje się oszczędnym designem i doskonale wpisuje w miejski krajobraz.
Poradnik
Świetnie sprawdza się w nowoczesnych przestrzeniach, ale bardzo dobrze pasuje również na deptaki w bardziej klasycznych założeniach. Ma gładką fakturę i jest dostępna w trzech rozmiarach: 20x30 cm, 20x40 cm i 20x50 cm oraz uniwersalnych szarościach: nerino, onyx, stalowym, szarym i grafitowym.
Zielone mikrostrefy i parki kieszonkowe w miastach
Place, deptaki i bulwary w mieście to nie wszystko. Bardzo ważnym miejscem w centrach miast są także przestrzenie przeznaczone do wypoczynku, gdzie można zrelaksować się w otoczeniu zieleni. Stąd w drugiej połowie XX wieku w dużych miastach zaczęły powstawać parki kieszonkowe, czyli niewielkie przestrzenie wypoczynkowo-rekreacyjne zaaranżowane w zwartej miejskiej zabudowie. Moda na nie przywędrowała do Europy i Polski ze Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Tu również zastosowanie znalazły prefabrykaty betonowe i to nie tylko jako nawierzchnie, ale także elementy małej architektury, służące do budowy siedzisk oraz ram dla parkowej zieleni. Powrót zieleni do miejskiej przestrzeni to niezwykle ważny temat dla rozwoju i przyszłości miast.
Alternatywą do parków kieszonkowych są zielone mikrostrefy służące do odpoczynku. Takie założenia są również realizowane przy użyciu prefabrykatów betonowych. Dobrym przykładem może być „Zielony Kącik”, którego budowa jest planowana w pobliżu dworca kolejowego w Kielcach.
Zielony Kącik zostanie zrealizowany w ramach programu Zielony Mecenat Kielc przy współpracy miasta z firmą Polbruk. W kieleckiej mikrostrefie pomiędzy ławki wykonane z murka Neo z drewnianymi siedziskami wkomponowano donice z roślinnością. Nad centralną częścią mini strefy powstanie natomiast pergola dla roślin pnących, która stworzy zielony dach zapewniający zacienienie w sezonie letnim.
Zieleń w miastach to obecnie bardzo ważny element ich planowania. Mieszkańcy miast wprost domagają się zarówno nowych parków powstających na dawnych terenach poprzemysłowych, jak i bardziej zrównoważonego, a co za tym idzie, ekologicznego podejścia do planowania miast.
Prefabrykaty betonowe w mieście to dziś podstawowy materiał budowlany. Dzięki nim można wykonywać nawierzchnie, elementy małej architektury, a także sprawić, że zieleń będzie chroniona oraz odpowiednio wyeksponowana w przestrzeni miejskiej, tworząc wraz z innymi elementami miejskiego krajobrazu atrakcyjne wizualnie strefy służące rekreacji i wypoczynkowi.
źródło i zdjęcia: Polbruk S.A.
