16.02.2023 
9-16 minut 
Armatura instalacyjna 
61 851 07 28 
Garbary 56 61-758 Poznań 
Do podstawowych zadań zaworu przełączającego należy m.in. decyzja o kierunku dystrybucji medium czyli „przełączanie” do dalszej części instalacji na przykład ciepłej wody. W instalacjach z pompami ciepła zawór przełączający może „przełączać” się na drugie źródło ciepła (np. w bardzo chłodne dni).
Funkcja przełączania zaworu w instalacji z pompą ciepła
Zawór z siłownikiem o sygnale 2-punktowym odpowiada za przełączanie strumienia medium do jednego albo drugiego odbiornika (na przykład bufora i grzejników).
Co ciekawe, siłownik o sygnale 2-punktowym dobrze współpracuje także z zaworem mieszającym serii VRG130. Zawór pełni wówczas taką samą funkcję, jak zawór „dedykowany” do przełączania (seria VRG230), jednak różni się od niego schematem przepływu.
Należy go stosować w instalacjach, które mają DN równe 50 lub mniejsze od 50. Dla „większych” zaworów dostępne są zawory i siłowniki o wyższych parametrach pracy. Wspomniane zawory mieszające mają asymetryczny model przepływu.
Funkcja mieszania zaworu obrotowego w instalacji z pompą ciepła
Innym zadaniem zaworu obrotowego w instalacji z pompą ciepła jest mieszanie strumienia medium grzewczego dla obiegu grzejnikowego lub dla obiegu ogrzewania podłogowego. W drugim przypadku zawór mieszający z siłownikiem dodatkowo „zabezpiecza” system rurek i podłogę przed zbyt wysoką temperaturą wody grzewczej.
Wybierając zawór mieszający do instalacji należy zwrócić uwagę na właściwe parametry zaworu, a także dobór odpowiedniego siłownika. Dla większych zaworów o wyższych parametrach przepływowych stosuje się siłowniki z większą wartością momentu obrotowego.
Warto pamiętać również, że wymagany czas obrotu siłownika różni się w zależności od tego, jakiego rodzaju odbiorniki montowane są w danej instalacji. Dla ogrzewania grzejnikowego wynosi on od 60 do 120 sekund, a dla ogrzewania podłogowego jest on 2- lub nawet 4-krotnie dłuższy.
Inteligentne sterowanie zaworem mieszającym
Bardziej energooszczędnym przykładem jest sytuacja, w której zawór obrotowy (mieszający) współpracuje ze sterownikiem. W zależności od preferencji użytkownika, można zainwestować w sterownik, który będzie pracować w trybie bezprzewodowym lub wybrać taki, który ma okablowanie. Dostępne na rynku urządzenia sterujące różnią się poziomem „zaawansowania” funkcji.
Dobór i montaż zaworów obrotowych
Niezależnie od dokonanego wyboru należy pamiętać o kilku podstawowych kwestiach związanych z doborem i montażem zaworów obrotowych. Warto postępować według kilku poniższych zasad.
- Dobierz produkt, który wyróżnia się wysoką jakością (brakiem przecieków wewnętrznych, odpornością zawieradła na ścieranie, dobrym zabezpieczeniem przed korozją), a także ma odpowiednie parametry (np. odpowiednio wysoką wartość Kvs wyrażoną w m3/h, wielkość DN, rodzaj przyłącza). Wysokiej jakości zawór obrotowy zdecydowanie lepiej pasuje do energooszczędnej instalacji z pompą ciepła niż kiepskiej jakości odpowiednik o krótszym okresie eksploatacji.
- Zawór obrotowy serii VRG130 „wytrzymuje” maksymalne temperatury medium do +110°C (w sposób ciągły) i 130°C (w sposób chwilowy). Minimalna temperatura medium nie może spaść poniżej -10°C. Graniczna temperatura jest znacznie niższa od temperatury uzyskiwanej np. podczas chłodzenia pasywnego pompą ciepła .
- Zawór obrotowy działa najlepiej wtedy, gdy jego praca jest zautomatyzowana poprzez odpowiednio dobrany siłownik obrotowy (w przypadku przełączania lub mieszania) lub sterownik (w przypadku mieszania). Zawór bez dopasowanego siłownika lub sterownika pracuje mniej efektywnie.
- Zmiana pozycji zawieradła jest możliwa bez zasilania elektrycznego, dzięki ręcznej obsłudze siłownika (zgodnie z instrukcją obsługi).
- Dobierając siłownik do zaworu należy postępować według kilku podstawowych zasad, zwracając uwagę m.in. na funkcję siłownika czy wielkość momentu obrotowego.
- Zawory nie współpracują ze starymi siłownikami, jeśli nie mają odpowiednich zestawów przyłączeniowych. Z uwagi na efektywność pracy instalacji instalator powinien zamontować jednak nowy zawór obrotowy z dedykowanym siłownikiem obrotowym (2-punktowym dla przełączania, 3-punktowym albo proporcjonalnym dla mieszania).
- Pod zaworem obrotowym nie należy montować urządzenia elektrycznego (siłownika lub sterownika). Gdy dojdzie do awarii, woda z cieknącego zaworu może uszkodzić te urządzenia, zwiększając koszty naprawy instalacji.
Warto pamiętać, że zawory obrotowe mają części zamienne (nowe pokrętła i zestawy wewnętrzne dedykowane dla zaworów o określonych wielkościach DN). Zawory ESBE serii VRG można również montować z dopasowanymi do nich osłonami izolacyjnymi, dzięki czemu są one jeszcze lepiej zabezpieczone przed stratami ciepła.
źródło i zdjęcia: ESBE Hydronic Systems
Poradnik
