Ile energii zaoszczędzimy dzięki zastosowaniu wentylacji z rekuperatorem?

W średniej wielkości domu jednorodzinnym (130–150 m2) o izolacyjności ścian, dachu i podłogi na poziomie U = 0,2 W/(m2·K), oknach do 1,5 W/(m2·K) oraz wymianie powietrza ok. 200 m3/h (bez rekuperacji) roczne straty ciepła kształtują się w przybliżeniu następująco:

• ¼ ściany, dach i podłoga;
• ¼ okna;
• ½ wentylacja.

Oczywiście jest to szacunek z dużym marginesem błędu, ale widać, że wentylacja ma bardzo duży potencjał oszczędzania energii. Dlatego właśnie centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła (rekuperatory) to praktycznie standard w energooszczędnych budynkach.

 

Niestety to też jeden z najbardziej „załganych” segmentów rynku, gdzie manipulacja danymi jest na porządku dziennym. W wielu katalogach i materiałach reklamowych można zobaczyć zapis w rodzaju "sprawność 95%", jednak nie sposób się dowiedzieć, w jakich warunkach tak rewelacyjny wynik został osiągnięty. A warunki można tak dobrać, że mają się nijak do panujących w czasie normalnej eksploatacji.

 

W praktyce średnioroczna sprawność instalacji wentylacyjnej na poziomie 70% to świetny wynik. Zwracajmy baczną uwagę na to, czy producent jasno określa warunki, dla jakich podaje parametry urządzenia. Inaczej te dane nie mają żadnej wartości.

Ile energii zaoszczędzimy dzięki zastosowaniu wentylacji z rekuperatorem?

Decydując się na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła zamiast grawitacyjnej, trzeba wydać dodatkowo 10000–20000 zł. Poza kosztem centrali, bardzo duże znaczenie ma to, czy w domu można łatwo rozprowadzić rury wentylacyjne. Jeśli mamy parterowy budynek z nieużytkowym strychem, to sytuacja jest wręcz idealna. Gdy zaś na potrzeby ukrycia rur trzeba wykonać sufity podwieszane, i jakoś ukryć odcinki pionowe prowadzone pomiędzy kondygnacjami, to zadanie staje się znacznie trudniejsze, a koszty rosną.

 

Nie wolno zapominać, że rezygnując z wentylacji grawitacyjnej, oszczędzamy na kosztach budowy kominów. Ile to będzie, zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli i tak stawiamy kominy dla kotła i kominka, a kanały wentylacyjne są ich częścią, to różnice nie będą duże (kilkaset złotych). Koszty wzrosną, jeśli kominy, a więc i towarzyszące im elementy, np. obróbki blacharskie w miejscu przejścia przez dach, robimy tylko na potrzeby wentylacji.

 

Orientacyjnie możemy założyć, że w przypadku wentylacji z rekuperatorem dodatkowy koszt inwestycji to 10 000 zł. Ile energii dzięki takiemu rozwiązaniu zaoszczędzimy? Straty ciepła na wentylację, przy średniej wymianie powietrza 200 m3/h, wynoszą w ciągu sezonu grzewczego ok. 5000 kWh. Zakładając średnioroczną sprawność odzysku ciepła 70%, mamy oszczędność 3500 kWh. Korzystając z naszego zestawienia cen energii, każdy może łatwo policzyć, jaką sumę to oznacza w jego przypadku. Oczywiście im droższy będzie nośnik z którego korzystamy, tym większe będą oszczędności.

Ceny energii pochodzącej z różnych nośników

	Prąd	Pompa ciepła	Gaz ziemny – kocioł tradycyjny	Gaz ziemny – kocioł kondensacyjny	Propan – kocioł tradycyjny
Jednostka	kWh	kWh	m3	m3	litr
Cena jednostkowa [zł]	0,55	0,55	2,50	2,50	3,10
Wartość opałowa kWh/jednostkę	1	1	10,50	10,50	7,02
Cena za kWh przy sprawności 100% [zł]	0,55	0,55	0,24	0,24	0,44
Rzeczywista sprawność	1	4 (COP)	0,94	1,08	0,94
Rzeczywisty koszt kWh [zł]	0,55	0,14	0,25	0,22	0,47

 

	Propan – kocioł kondensacyjny	Olej opałowy	Węgiel kamienny	Drewno – brzoza	Pellety
Jednostka	litr	litr	tona	m.p. (metr przestrzenny	tona
Cena jednostkowa [zł]	3,10	4,00	800	150	750
Wartość opałowa kWh/jednostkę	7,02	10,18	8140	1900	5200
Cena za kWh przy sprawności 100% [zł]	0,44	0,39	0,10	0,08	0,14
Rzeczywista sprawność	1,04	0,94	0,70	0,70	0,70
Rzeczywisty koszt kWh [zł]	0,42	0,42	0,14	0,11	0,21

Wybór pomiędzy wentylacją mechaniczną a grawitacyjną to jednak nie tylko kwestia pieniędzy. Wentylacja grawitacyjna w niskich budynkach jednorodzinnych często jest niewydolna, bo pionowe kanały wentylacyjne (kominy) są zbyt krótkie. Ponadto intensywność takiej wentylacji trudno zmieniać. Mając zaś centralę wentylacyjną, możemy w pełni kontrolować wymianę powietrza.

 

Uwaga! Wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła oznacza znacznie ostrzejsze wymogi odnośnie szczelności powietrznej budynku. Po prostu, jeśli duże ilości powietrza przepływają w sposób niekontrolowany przez nieszczelności przegród zewnętrznych, to wymiana powietrza za pośrednictwem centrali traci sens.

Jarosław Antkiewicz
Fotografia otwierająca: Rekuperatory.pl