W średniej wielkości domu jednorodzinnym (130–150 m2) o izolacyjności ścian, dachu i podłogi na poziomie U = 0,2 W/(m2·K), oknach do 1,5 W/(m2·K) oraz wymianie powietrza ok. 200 m3/h (bez rekuperacji) roczne straty ciepła kształtują się w przybliżeniu następująco:
- ¼ ściany, dach i podłoga;
- ¼ okna;
- ½ wentylacja.
Oczywiście jest to szacunek z dużym marginesem błędu, ale widać, że wentylacja ma bardzo duży potencjał oszczędzania energii. Dlatego właśnie centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła (rekuperatory) to praktycznie standard w energooszczędnych budynkach.
Niestety to też jeden z najbardziej „załganych” segmentów rynku, gdzie manipulacja danymi jest na porządku dziennym. W wielu katalogach i materiałach reklamowych można zobaczyć zapis w rodzaju "sprawność 95%", jednak nie sposób się dowiedzieć, w jakich warunkach tak rewelacyjny wynik został osiągnięty. A warunki można tak dobrać, że mają się nijak do panujących w czasie normalnej eksploatacji.
W praktyce średnioroczna sprawność instalacji wentylacyjnej na poziomie 70% to świetny wynik. Zwracajmy baczną uwagę na to, czy producent jasno określa warunki, dla jakich podaje parametry urządzenia. Inaczej te dane nie mają żadnej wartości.
Ile energii zaoszczędzimy dzięki zastosowaniu wentylacji z rekuperatorem?
Decydując się na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła zamiast grawitacyjnej, trzeba wydać dodatkowo 10000–20000 zł. Poza kosztem centrali, bardzo duże znaczenie ma to, czy w domu można łatwo rozprowadzić rury wentylacyjne. Jeśli mamy parterowy budynek z nieużytkowym strychem, to sytuacja jest wręcz idealna. Gdy zaś na potrzeby ukrycia rur trzeba wykonać sufity podwieszane, i jakoś ukryć odcinki pionowe prowadzone pomiędzy kondygnacjami, to zadanie staje się znacznie trudniejsze, a koszty rosną.
Nie wolno zapominać, że
rezygnując z wentylacji grawitacyjnej, oszczędzamy na kosztach budowy kominów. Ile to będzie, zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli i tak stawiamy kominy dla kotła i kominka, a kanały wentylacyjne są ich częścią, to różnice nie będą duże (kilkaset złotych). Koszty wzrosną, jeśli kominy, a więc i towarzyszące im elementy, np.
obróbki blacharskie w miejscu przejścia przez dach, robimy tylko na potrzeby wentylacji.
Orientacyjnie możemy założyć, że w przypadku wentylacji z rekuperatorem dodatkowy koszt inwestycji to 10 000 zł. Ile energii dzięki takiemu rozwiązaniu zaoszczędzimy?
Straty ciepła na wentylację, przy średniej wymianie powietrza 200 m3/h, wynoszą w ciągu sezonu grzewczego ok. 5000 kWh. Zakładając średnioroczną sprawność odzysku ciepła 70%, mamy oszczędność 3500 kWh. Korzystając z naszego zestawienia cen energii, każdy może łatwo policzyć, jaką sumę to oznacza w jego przypadku. Oczywiście im droższy będzie nośnik z którego korzystamy, tym większe będą oszczędności.
Ceny energii pochodzącej z różnych nośników
| |
Prąd |
Pompa ciepła |
Gaz ziemny – kocioł tradycyjny |
Gaz ziemny – kocioł kondensacyjny |
Propan – kocioł tradycyjny |
| Jednostka |
kWh |
kWh |
m3 |
m3 |
litr |
| Cena jednostkowa [zł] |
0,55 |
0,55 |
2,50 |
2,50 |
3,10 |
Wartość opałowa
kWh/jednostkę |
1 |
1 |
10,50 |
10,50 |
7,02 |
Cena za kWh
przy sprawności
100% [zł] |
0,55 |
0,55 |
0,24 |
0,24 |
0,44 |
Rzeczywista
sprawność |
1 |
4 (COP) |
0,94 |
1,08 |
0,94 |
Rzeczywisty koszt
kWh [zł] |
0,55 |
0,14 |
0,25 |
0,22 |
0,47 |
| |
Propan – kocioł kondensacyjny |
Olej opałowy |
Węgiel kamienny |
Drewno – brzoza |
Pellety |
| Jednostka |
litr |
litr |
tona |
m.p. (metr przestrzenny |
tona |
| Cena jednostkowa [zł] |
3,10 |
4,00 |
800 |
150 |
750 |
Wartość opałowa
kWh/jednostkę |
7,02 |
10,18 |
8140 |
1900 |
5200 |
Cena za kWh
przy sprawności
100% [zł] |
0,44 |
0,39 |
0,10 |
0,08 |
0,14 |
Rzeczywista
sprawność |
1,04 |
0,94 |
0,70 |
0,70 |
0,70 |
Rzeczywisty koszt
kWh [zł] |
0,42 |
0,42 |
0,14 |
0,11 |
0,21 |
Wybór pomiędzy wentylacją mechaniczną a grawitacyjną to jednak nie tylko kwestia pieniędzy. Wentylacja grawitacyjna w niskich budynkach jednorodzinnych często jest niewydolna, bo pionowe kanały wentylacyjne (kominy) są zbyt krótkie. Ponadto intensywność takiej wentylacji trudno zmieniać. Mając zaś centralę wentylacyjną, możemy w pełni kontrolować wymianę powietrza.
Uwaga! Wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła oznacza znacznie ostrzejsze wymogi odnośnie szczelności powietrznej budynku. Po prostu, jeśli duże ilości powietrza przepływają w sposób niekontrolowany przez nieszczelności przegród zewnętrznych, to wymiana powietrza za pośrednictwem centrali traci sens.
Przeczytaj
Może cię zainteresować
Jarosław Antkiewicz
Fotografia otwierająca: Rekuperatory.pl
17
