24.07.2025 
9-16 minut 
Kostka brukowa, tarasy, obrzeża 
Nowy Świat 16 C 80-299 Gdańsk 
Ażurowe nawierzchnie: definicja i ekologiczne korzyści
Ażurowe nawierzchnie to systemy utwardzenia terenu, które różnią się od tradycyjnych, nieprzepuszczalnych powierzchni. Składają się z elementów z otworami lub takich, które wymuszają powstanie między nimi wolnej przestrzeni.
Dzięki temu woda opadowa może swobodnie wsiąkać w grunt, zamiast spływać do kanalizacji lub tworzyć kałuże, a gleba nie przesusza się.
Infiltracja wody do warstwy powierzchniowej spowalnia proces parowania, co sprzyja utrzymaniu optymalnej wilgotności powietrza i powoduje wolniejsze nagrzewanie się otoczenia.
Ażurowe nawierzchnie to realne korzyści dla środowiska, przekładające się na komfort życia. Wspierają retencję wody, zmniejszając ryzyko podtopień i przeciążeń kanalizacji.
Poprawiają mikroklimat – nawierzchnie z zielonymi wypełnieniami trawą obniżają temperaturę otoczenia i zwiększają wilgotność gleby. Wspierają też bioróżnorodność, umożliwiając rozwój roślin i mikroorganizmów.
Warto je również docenić za funkcjonalność i estetykę – pozwalają na tworzenie unikalnych kompozycji, podkreślających charakter posesji.
Gdzie zastosować nawierzchnie ażurowe? Funkcjonalność i estetyka
Nawierzchnie ażurowe wokół domu najczęściej wykorzystywane są na podjazdach, ścieżkach ogrodowych, przydomowych parkingach oraz w strefach rekreacyjnych.
Dzięki swojej konstrukcji doskonale nadają się do miejsc wymagających trwałego utwardzenia, ale jednocześnie powinny zachować zdolność do infiltracji wody.
W przestrzeniach publicznych – takich jak otoczenie budynków, place miejskie czy tereny zielone – pełnią funkcję praktyczną i edukacyjną, pokazując, że zrównoważone rozwiązania mogą być integralną częścią miejskiego krajobrazu.
W zależności od potrzeb można sięgnąć po dekoracyjne płyty o otwartej strukturze, idealne do minimalistycznych aranżacji, lub bardziej techniczne kostki z dystansami.
Powierzchnia biologicznie czynna: klucz do zrównoważonego ogrodu
Jednym z kluczowych parametrów, który decyduje o ekologicznej wartości nawierzchni ażurowej, jest powierzchnia biologicznie czynna. To ta część nawierzchni, która umożliwia wodzie opadowej wsiąkanie w grunt.
W zależności od konstrukcji, nawierzchnie mogą zapewniać od kilkunastu do nawet pięćdziesięciu procent takiej powierzchni. Poniżej prezentujemy kilka rozwiązań, które sprawią, że aranżacja przydomowej przestrzeni będzie bliższa idei zrównoważonego projektowania i będzie efektowna.
Ażurowe nawierzchnie Polbruk: od klasycznych krat po innowacyjne wzory
Ażurowe nawierzchnie to nie tylko cenny sprzymierzeniec w walce o lepszą retencję wody, ale też efektowny detal w aranżacji przestrzeni zewnętrznej.
- W kratę i w pasy: Doskonałym przykładem jest płyta Polbruk Extrano – na pozór klasyczna, kwadratowa forma (bok 50 cm), która zaskakuje oryginalnym wzorem otworów przypominających tygrysie pasy lub kubistyczne kłosy zboża. Z solidną grubością (8 cm) i paletą stonowanych kolorów (nerino, grafitowy, szary), to propozycja idealna na podjazd i deptak. Nawierzchnia z płyt Extrano zapewnia 12% powierzchni biologicznie czynnej. Nieco bardziej klasyczna w wyglądzie jest prostokątna płyta Ekotech (60×40 cm), dostępna w trzech kolorach: latte, szarym i grafitowym. Jej konstrukcja przypomina przestrzenną kratę z obniżonymi elementami poprzecznymi, co nadaje jej formę lekkości. Po ułożeniu i wypełnieniu otworów ziemią, widoczne są pasy z 50% powierzchni biologicznie czynnej.
- Nie tylko otwory: Nie wszystkie płyty czy kostki brukowe wspierające retencję muszą mieć widoczne otwory. Równie skuteczne są te z delikatnymi wypustkami na bokach, pełniące funkcję dystansów. Dzięki nim elementy układa się z zachowaniem odstępu, tworząc przestrzenie przypominające poszerzone fugi, które umożliwiają przenikanie wody. Tę zasadę zastosowano w przypadku kostek Polbruk Ekol (bok 20 cm, 27% powierzchni biologicznie czynnej), Ekotriada (trzy prostokątne płyty, 14% powierzchni biologicznie czynnej) i Ekotetka (15% powierzchni biologicznie czynnej). Wszystkie mają grubość 8 cm i nadają się do ruchu pieszego i kołowego. Utrzymane w odcieniach szarości (szarym, grafitowym, a w przypadku Ekotriada także nerino) doskonale wpisują się w nowoczesne aranżacje. Mogą być łączone z klasycznymi odpowiednikami (Triada, Tetka), tworząc oryginalne kompozycje płynnie przechodzące od nawierzchni pełnej do ażurowej.
Zrównoważone projektowanie: więcej zieleni, więcej przestrzeni
- Mniej znaczy więcej – metoda „step by step” w ogrodzie: Ażurowe nawierzchnie to nie jedyny sposób na zrównoważone gospodarowanie wodą. W miejscach o niewielkim ruchu pieszym (np. w ogrodzie) warto rozważyć metodę „step by step” – układanie płyt w odstępach odpowiadających długości ludzkiego kroku. Między nimi pozostaje więcej miejsca na zieleń, a deszczówka swobodnie wsiąka w grunt. Idealnie sprawdzają się tu wielkoformatowe płyty, takie jak Polbruk Magna (100×75 cm lub 75×50 cm).
- Zielona przestrzeń z charakterem: Zrównoważone projektowanie przestrzeni wokół posesji nie kończy się na nawierzchniach ażurowych. W kompozycjach wspierających naturę i zachwycających estetyką warto sięgnąć po elementy wyznaczające miejsce dla zieleni i nadające jej uporządkowany charakter. Doskonale sprawdzają się tu palisady i murki, wykorzystywane do budowy donic, rabat czy obramowań. Palisady Hestra (pięć wysokości: 120, 100, 80, 60, 40 cm) pozwalają na tworzenie zróżnicowanych układów. Uzupełnieniem mogą być murek Albero (do niskich ścianek) lub gotowe donice Polbruk Tigela. Odpowiednio rozplanowane elementy architektury ogrodowej, połączone z nawierzchniami przepuszczającymi wodę, pozwalają stworzyć przestrzeń, która nie tylko cieszy oko, ale też wspiera środowisko. Roślinność zyskuje warunki do rozwoju, a woda opadowa jest wykorzystywana. Aby zapewnić roślinom optymalne nawodnienie, warto pomyśleć o magazynowaniu deszczówki i prostym systemie jej dystrybucji. Tak zaprojektowana przestrzeń staje się piękna, mądra – harmonijna, funkcjonalna i bliska naturze. W czasach, gdy każda kropla wody ma znaczenie, takie rozwiązania to symbol odpowiedzialnego projektowania.
źródło i zdjęcia: Polbruk S.A.
Poradnik
