Cyberzagrożenia w fotowoltaice: Ryzyka związane z danymi, kontrolą i wojną hybrydową

Unia Europejska również dostrzega rosnące znaczenie cyberbezpieczeństwa w sektorze energii odnawialnej, co prowadzi do wprowadzania nowych regulacji prawnych mających na celu zwiększenie ochrony tych systemów. W obliczu tych wyzwań, odpowiednie środki zabezpieczające i świadomość cyberzagrożeń stają się nieodzowne dla zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa infrastruktury fotowoltaicznej.

W marcu tego roku, marka Fronius Polska Solar Energy zainicjowała nową kampanię informacyjną pod nazwą "Falownik ma znaczenie". Kampania ta skupia się na kluczowej roli, jaką odgrywa dobór falownika w systemie fotowoltaicznym. W kontekście rosnących cyberzagrożeń, coraz większą wagę przykłada się do odpowiedniego zabezpieczenia instalacji i ochrony danych.

Inteligentne Falowniki: Kluczowy element elektrowni fotowoltaicznych

Falowniki odgrywają kluczową rolę w elektrowniach fotowoltaicznych, stanowiąc podstawę ich systemów. W praktyce falownik nie tylko określa i kontroluje zachowanie instalacji fotowoltaicznej, ale także wspiera sieć elektroenergetyczną. Inteligentne falowniki są coraz bardziej zaawansowane, co pozwala na lepszą integrację z siecią oraz efektywniejsze zarządzanie energią.

Oprócz tego, falowniki mają duże znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa danych oraz kontroli zdalnego dostępu. Dzięki nim możliwe jest monitorowanie i zarządzanie systemem fotowoltaicznym na odległość, co zwiększa jego wydajność i bezpieczeństwo.

Jak podkreślają eksperci europejskiej firmy z branży fotowoltaicznej, inteligentne falowniki odgrywają kluczową rolę w systemach fotowoltaicznych. Są one bezpośrednio lub pośrednio powiązane z niemal każdym elementem systemu i jego otoczeniem, w tym operatorami sieci, przedsiębiorstwami użyteczności publicznej, zarządcami, agregatorami technicznymi, lokalnymi systemami zarządzania energią (EMS) oraz pompami ciepła.

Nowoczesne falowniki oferują liczne kanały komunikacji, generując różnorodne dane dotyczące przepływów energii. Te kanały wspierają monitorowanie, konfigurację i aktualizację oprogramowania, a interfejsy API umożliwiają zdalne sterowanie i optymalizację zużycia energii w instalacji. Dane związane z telemetrią urządzeń, lokalizacjami i kontami klientów są obecnie przechowywane i przetwarzane za pomocą platform chmurowych.

Kluczowe znaczenie ochrony danych i kontroli dostępu

Inteligentne systemy w instalacjach fotowoltaicznych są narażone na różnorodne cyberzagrożenia. Ryzyko dotyczy różnych aspektów, takich jak punkty danych w sieci sterującej, serwisowej i usług rynkowych. Potencjalne zagrożenia obejmują przejęcie kontroli nad systemami, zakłócenie działania lokalnych sieci energetycznych, a nawet możliwość całkowitej awarii sieci (tzw. blackout).

Potencjalne ryzyka obejmują również punkty danych usług rynkowych, co wiąże się z możliwymi stratami finansowymi. Manipulacja danymi pomiarowymi może skutkować stratami dla klientów zarządzających flotami instalacji czy farmami PV. Ponadto, manipulacja kontami klientów grozi wyciekiem danych osobowych, takich jak adresy, dane kont i informacje geolokalizacyjne

Cyberbezpieczeństwo inteligentnych systemów energetycznych

Cyberbezpieczeństwo inteligentnych systemów związanych z energetyką jest priorytetem również na poziomie Unii Europejskiej. Przykładem działań podejmowanych w tym zakresie jest Cyber Resilience Act (CRA), czyli unijne rozporządzenie określające obowiązki producentów produktów cyfrowych, w tym wymóg projektowania ich z myślą o bezpieczeństwie.

Równocześnie wprowadzana jest nowa dyrektywa NIS2, która aktualizuje przepisy dotyczące cyberbezpieczeństwa i odporności biznesowej. Dyrektywa ta ma na celu zwiększenie ochrony przed cyberzagrożeniami oraz wzmocnienie odporności infrastruktury krytycznej. Państwa członkowskie UE mają czas na wdrożenie NIS2 do 17 października 2024 r.

W tak ważnym dla bezpieczeństwa sektorze priorytetem powinna być autonomia na poziomie europejskim i niezależność od krajów spoza wspólnoty. Może to obejmować obowiązek przechowywania, wykorzystywania i przekazywania danych dotyczących energii wyłącznie na terenie UE, a także zabezpieczenia przed zdalnym sterowaniem spoza Europy. Kluczowe pytanie dotyczy lokalizacji centrów sterowania, które potencjalnie mogą kontrolować miliony europejskich elektrowni PV.

źródło i zdjęcie: Fronius