Przydomowa oczyszczalnia ścieków - czy to rozwiązanie dla Ciebie?

Czym właściwie jest przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków?

W Polsce ścieki w warunkach przydomowych najczęściej oczyszcza się za pomocą technologii mechaniczno-biologicznej. Oznacza to, że usuwanie zanieczyszczeń ze ścieków bytowych odbywa się poprzez podtrzymywanie przy życiu mikroorganizmów - głównie bakterii - w sztucznie stworzonych warunkach.

Oczyszczanie biologiczne może zachodzić bez udziału tlenu, a proces ten realizują bakterie beztlenowe. Przykładem są osadniki gnilne. Należy jednak zaznaczyć, że osadnik gnilny działa jedynie jako pierwszy stopień oczyszczania, a wprowadzenie podczyszczonych w nim ścieków do gruntu jest niemożliwe bez ich dalszej obróbki, np. w drenażu filtracyjnym.

Oczyszczanie biologiczne z udziałem tlenu prowadzą bakterie tlenowe. W tej technologii najczęściej stosuje się napowietrzanie ścieków za pomocą dmuchawy i systemu dyfuzorów. Przydomowa oczyszczalnia ścieków wyposażona w napowietrzanie, w której zrezygnowano z osadnika gnilnego, może charakteryzować się bezzapachową pracą. Dobrym przykładem jest oczyszczalnia VH6 PREMIUM od firmy Eko House.

Gdzie odprowadzić oczyszczone ścieki?

Montaż samego zbiornika oczyszczalni biologicznej to jedno, ale należy pamiętać, że oczyszczone ścieki trzeba także wprowadzić do środowiska naturalnego. Niezbędny jest zatem odbiornik ścieków oczyszczonych, który zapewni ich bezpieczne odprowadzenie, np. do gruntu. W szczególnych przypadkach oczyszczone ścieki można odprowadzić do wód powierzchniowych, ale wiąże się to z zaostrzonymi wymogami dotyczącymi ich parametrów oraz dodatkowymi kosztami związanymi z badaniami jakości tych ścieków.

Odprowadzenie oczyszczonych ścieków do gruntu odbywa się zwykle za pomocą drenażu rozsączającego, studni chłonnej, tuneli rozsączających lub wyniesionego na powierzchnię drenażu biohydrofitowego. Wybór odpowiedniego systemu zależy od warunków gruntowych. Im lepsza przepuszczalność gruntu, tym większy wachlarz możliwości zagospodarowania oczyszczonych ścieków.

W przypadku odprowadzenia do wód powierzchniowych wykonanie jest prostsze - rurociąg odpływowy z przydomowej oczyszczalni podłącza się bezpośrednio, np. do rowu. Trzeba jednak pamiętać, że w takim przypadku wymagane jest pozwolenie wodnoprawne, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i formalnościami.

Należy pamiętać, że oczyszczone ścieki trzeba także wprowadzić do środowiska naturalnego. Niezbędny jest zatem odbiornik ścieków oczyszczonych, który zapewni ich bezpieczne odprowadzenie, np. do gruntu

Czy oczyszczalnia przydomowa jest lepsza niż szambo?

Dla większości domów przydomowa oczyszczalnia to inwestycja korzystniejsza od szamba, ponieważ obniża koszty bieżące i zwiększa wygodę użytkowania. Zamiast comiesięcznych wywozów płacisz głównie za energię do napowietrzania oraz okresowy odbiór osadu nadmiernego. Atutem jest także możliwość bezpiecznego rozsączenia oczyszczonych ścieków w gruncie lub odprowadzenia ich do odbiornika.

Minusem oczyszczalni jest wyższy koszt początkowy oraz konieczność zaprojektowania odpowiedniego odbiornika dostosowanego do rodzaju gruntu i poziomu wód gruntowych. Szambo bywa sensowniejsze tam, gdzie nie ma dostępu do prądu, działka jest użytkowana sporadycznie lub warunki gruntowo-wodne uniemożliwiają skuteczne rozsączanie. W praktyce jednak dobrze dobrana i serwisowana oczyszczalnia jest tańsza w eksploatacji i bardziej przyjazna dla środowiska niż szczelne szambo.

Podsumowując: w typowych warunkach oczyszczalnia wygrywa z szambem, ale decyzję warto poprzedzić badaniem gruntu, analizą formalną i kalkulacją całkowitych kosztów.

Czy formalności związane ze zgłoszeniem oczyszczalni są proste?

Przydomową oczyszczalnię ścieków zgłasza się w wydziale budownictwa lub architektury starostwa powiatowego, co można uznać za stosunkowo proste. Inwestycja ta nie wymaga pozwolenia na budowę, a tym samym szczegółowego projektu. Projekt zastępuje mapka sytuacyjna, a większość dokumentów można uzyskać od dystrybutora lub producenta urządzenia.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków nie wymaga pozwolenia na budowę

Co bardziej się opłaca? Przydomowa oczyszczalnia czy szambo?

Sposób działania przydomowej oczyszczalni ścieków ma kluczowe znaczenie dla obniżenia kosztów eksploatacji, przede wszystkim związanych z opróżnianiem. Wywóz osadu z biologicznej oczyszczalni przeprowadza się zwykle raz w roku, ponieważ nie zapełnia się ona nieczystościami płynnymi tak jak szambo, lecz umożliwia oczyszczanie ścieków na miejscu, czyli na działce użytkownika.

Średnie roczne koszty eksploatacji oczyszczalni VH6 PREMIUM obejmują wywóz osadu nadmiernego, przeprowadzany średnio raz w roku, w cenie 250 zł, oraz roczny koszt zużycia energii elektrycznej, wynoszący kolejne 250 zł.

Koszty eksploatacji szamba obejmują wyłącznie opłaty za wywóz nieczystości płynnych, pomnożone przez częstotliwość tych wywozów. W tym przypadku obliczono częstotliwość wywozu dla szamba o pojemności 10 m³, przy założeniu zużycia wody na poziomie 135 litrów na osobę dziennie. Wynik obliczeń to 20 wywozów rocznie. Średni koszt jednorazowego wywozu takiego zbiornika w Polsce wynosi 250 zł, co daje łączny koszt 5000 zł rocznie.

Poniższa tabela przedstawia zestawienie kosztów inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych przydomowej oczyszczalni ścieków i szamba ekologicznego przy założeniu, że z urządzenia korzystają 4 osoby.

*średni całkowity koszt zakupu i montażu oczyszczalni (oczyszczalnia VH6 PREMIUM + studnia chłonna + pozostałe materiały + montaż)

Po 10 latach przydomowa oczyszczalnia może wygenerować oszczędności sięgające 35 000 zł, na co wpływa mniejsza częstotliwość wywozu ścieków.

Punkt, w którym zaczyna się zwrot inwestycji w przydomową oczyszczalnię ścieków względem szamba zaznaczono na wykresie.

Co jeszcze zyskujesz?

Główne zalety oczyszczalni to:

• wygoda - brak konieczności częstego wywozu,
• komfort - brak przykrych zapachów i problemów z przepełnieniem,
• oszczędność - niższe koszty użytkowania.

Główne wady szamba:

• pilnowanie poziomu ścieków i zamawianie wozu asenizacyjnego,
• wysokie ryzyko przepełnienia,
• brzydkie zapachy.

Budowa oczyszczalni tańsza niż myślisz - dofinansowanie pokryje nawet 80% kosztów

Biologiczne oczyszczalnie ścieków (POŚ) otrzymują dotacje, ponieważ przynoszą mierzalny efekt ekologiczny - realnie redukują ładunek zanieczyszczeń "u źródła", w przeciwieństwie do szamba, które jedynie magazynuje ścieki. Programy publiczne finansują dwa rozwiązania: podłączenie do kanalizacji lub budowę przydomowych oczyszczalni, ponieważ oba zapewniają oczyszczanie ścieków, a nie tylko ich tymczasowe magazynowanie bez efektu środowiskowego.

Z perspektywy prawa i polityk UE priorytetem jest ochrona wód przed nieoczyszczonymi ściekami, co wynika z dyrektywy o ściekach komunalnych (recast 2024/3019). Stąd preferencja dla rozwiązań, które faktycznie oczyszczają. Nowe przepisy unijne podkreślają powszechny dostęp do systemów sanitarnych i zasadę "zanieczyszczający płaci", co ukierunkowuje finansowanie na technologie o realnym, weryfikowalnym wpływie na środowisko.