Jaki rodzaj pompy ciepła najłatwiej zamontować? Porównanie split, monoblok, All in One

Wszystkie porównywane przez nas modele pomp ciepła spełniają poniższe, surowe kryteria:

• prezentują ten sam poziom zaawansowania technicznego, jakości i zasadniczych parametrów, takich jak sprawność;
• bez względu na serię (T-CAP, czy High Performancem), nadają się zarówno do nowych, jak i modernizowanych budynków (z grzejnikami);
• spełniają wymagania Programów "Moje Ciepło" oraz "Czyste Powietrze" i kwalifikują się do dotacji;
• współpracują z fotowoltaiką (panelami PV);
• zachowują wydajność grzewczą nawet przy ekstremalnie niskich temperaturach;
• są energooszczędne - klasa energetyczna nawet A+++.

O wyborze konkretnego rodzaju pompy ciepła będzie więc decydować to, ile miejsca w domu możemy na nią przeznaczyć oraz czy mamy jakieś inne, szczególne wymagania.

Założenie pompy ciepła wcale nie musi być kłopotliwe. Urządzenie typu powietrze woda prawie nie zajmuje miejsca na zewnątrz. Natomiast z montażem sprawny instalator uwinie się nawet w jeden lub dwa dni. Istotna różnica jest taka, że pompy typu split oraz All in One może założyć jedynie fachowiec ze specjalistycznym sprzętem i tzw. uprawnieniami F-gazowymi. Po prostu dlatego, że gazowym czynnikiem roboczym napełnia się je dopiero na miejscu. Natomiast pompy typu monoblok są już fabrycznie napełnione, a instalator musi wykonać jedynie połączenia hydrauliczne (wodne). Dlatego właśnie popularność monobloków szybko rośnie - mogą je zakładać instalatorzy dotąd zajmujący się tylko kotłami.

Pompy typu monoblok są już fabrycznie napełnione czynnikiem roboczym. Dlatego mogą je zakładać instalatorzy bez tzw. uprawnień F-gazowych.

Jednak żeby mieć pewność, że instalator na pewno zna specyfikę pomp ciepła danej firmy, zawsze wybierajmy wykonawcę z akredytacją producenta. Ma on za sobą odpowiednie szkolenia i dzięki temu dokładnie zna wymagania montażowe produktów danej marki.

Miejsce na zewnątrz

Pod względem tego ile miejsca musimy przeznaczyć na pompę poza budynkiem, wszystkie urządzenia typu powietrze/woda wygrywają w przedbiegach z pompami gruntowymi. Trudno w ogóle porównywać pod tym względem pompę powietrzną z wersją z gruntowym kolektorem poziomym lub pionowymi odwiertami.

Chociaż zakres prac i koszty wykonania tzw. źródła dolnego pompy jak najbardziej należałoby wziąć pod uwagę, jeżeli porównujemy różne systemy. Wykopy lub odwierty oznaczają przecież dodatkowy wydatek od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, oraz bardzo dużą ingerencję w działkę.

Natomiast montaż pompy wykorzystującej powietrze zewnętrzne wymaga jedynie ustawienia jednostki na zewnątrz. Szczególnie na zagospodarowanych już posesjach jest to ogromnym atutem.

Ostatecznie, jeśli chodzi o montaż jednostki zewnętrznej (agregatu), nie ma istotnych różnic pomiędzy pompą ciepła typu split, monoblok oraz All in One.

Miejsce wewnątrz budynku

Który rodzaj pompy zajmie najmniej miejsca wewnątrz domu? Jeżeli bierzemy pod uwagę wyłącznie samą pompę, to pierwszeństwo należy się urządzeniom typu monoblok. W ich przypadku wprowadzamy do budynku tylko dwie rury wodne - zasilanie podłogówki lub grzejników oraz powrót do pompy.

W praktyce jednak, we wnętrzu domu trzeba wygospodarować znacznie więcej miejsca. W pierwszej kolejności na zasobnik c.w.u. (ciepłej wody użytkowej), czyli ciepłej wody służącej do kąpieli i mycia. Zbiornik ten powinien być duży (powyżej 150 l) i o specjalnej budowie. Chodzi bowiem o to, żeby powierzchnia wężownicy odpowiedzialnej za wymianę ciepła była bardzo duża, a sam zbiornik miał większą pojemność niż typowy, zasilany przez kocioł. Korzystna jest bowiem sytuacja, gdy pompa przygotowuje dużą ilość wody, lecz o niezbyt wysokiej temperaturze.

Następnie trzeba jeszcze wygospodarować miejsce na naczynie wzbiorcze systemu c.o. oraz c.w.u. Tu dochodzimy do kolejnego typu pompy ciepła - All in One oraz All in One Compact (jeszcze bardziej kompaktowy model). Są coraz bardziej popularne i to im należy się pierwszeństwo, gdyż w praktyce pozwalają na najdalej idącą oszczędność miejsca. W przypadku pompy All in One wszystkie niezbędne elementy - jednostka wewnętrzna pompy, duży zasobnik c.w.u. (185 l), naczynie wzbiorcze, zawory bezpieczeństwa itp. są zamknięte w jednej obudowie. Całość przypomina z wyglądu dużą, elegancką lodówkę, zaś wielkość podstawy nie przekracza typowego dla urządzeń AGD wymiaru 60 × 60 cm. Dzięki temu pompę można bez trudu wkomponować w ciąg urządzeń w pomieszczeniu gospodarczym lub nawet w kuchni.

Kiedy zaś warto wybrać klasyczną wersję split z odrębnym zasobnikiem? Przede wszystkim, jeżeli potrzebujemy zbiornika o jeszcze większej pojemności (np. 300 l). Może tak być, jeżeli w instalacji grzewczej mamy kolektory słoneczne, albo nasza rodzina jest bardzo liczna.

Warto wiedzieć, że do pomp typu monoblok lub split można kupić specjalne zasobniki wody typu combo. Składają się one tak naprawdę z dwóch zbiorników. Większy to zasobnik c.w.u. (185 lub 230 l), mniejszy zaś to zbiornik buforowy wody krążącej w systemie c.o. (80 lub 60 l). Taki bufor c.o. jest potrzebny w wielu instalacjach, szczególnie w układzie z grzejnikami lub z wymiennikiem ciepła. Wersja combo pozwala zaś oszczędzić miejsce i uprościć montaż.

Zasobnik c.w.u. do pompy ciepła powinien być duży, powyżej 150 l. To on zajmuje najwięcej miejsca.

Łatwość instalacji

Pod pewnymi względami najłatwiej jest założyć pompę typu monoblok. W tym sensie, że w niej cały obieg czynnika roboczego (gazu) jest już fabrycznie napełniony i zamknięty. Z tego względu pompę monoblok może założyć instalator bez specjalnego sprzętu (w rodzaju pompy próżniowej) i uprawnień do pracy z tzw. F-gazami, o czym pisaliśmy na początku.

Monoblok jednak wymaga wykonania zabezpieczenia przed zamarznięciem wody w jednostce zewnętrznej, np. wypełnienia obiegu płynem niezamarzającym. Taki wariant jest szczególnie uzasadniony, jeżeli pompa ciepła i tak ma być połączona z resztą obiegu c.o. za pomocą wymiennika ciepła. Możemy wówczas zachować bez zmian np. stary otwarty układ z kotłem na węgiel lub drewno, a nową część z pompą ciepła wykonać jako zamkniętą, z przeponowym naczyniem wzbiorczym.

Natomiast jeżeli chodzi o pompy typu split oraz All in One to dla dobrego fachowca wykonanie połączenia pomiędzy jednostką wewnętrzną i zewnętrzną nie jest trudne. Nie jest też droższe ani bardziej pracochłonne niż zabezpieczenie monobloku przed zamarzaniem wody. A w takiej sytuacji znów pierwszeństwo należy przyznać pompom typu All in One, czyli ze zintegrowanym zasobnikiem c.w.u. oraz zabezpieczeniami. W wykorzystanych do porównania pompach Panasonic wszystko pomyślano tak, aby ograniczyć ilość prac niezbędnych do wykonania na miejscu, a dostęp do przyłączy był wygodny. Założenie jednostki All in One trwa po prostu krócej niż klasyczne składanie poszczególnych komponentów. Zminimalizowane zostaje też ryzyko popełnienia błędów, pojawienia się nieszczelności itp.

Pompę All in One możemy umieścić nawet w kuchni, w ciągu urządzeń AGD.

Sterowanie i automatyka

W kategorii sterowania w zasadzie mamy remis, ale polegający na tym, że wszystkim porównywanym pompom ciepła Panasonic należą się najwyższe noty. Niezależnie bowiem od tego czy wybierzemy monoblok, klasyczny split czy wersje All in One to zawsze mamy do dyspozycji tę samą zaawansowaną automatykę. Tu nie ma wariantów lepiej wyposażonych i "biedniejszych". Każda pompa Panasonic może współpracować zarówno z pogodowym (zewnętrznym), jak i pokojowym (wewnętrznym) czujnikiem temperatury. Każda w pełni automatycznie będzie dobierać optymalne parametry pracy.

Wszystkie współpracują z narzędziami w chmurze Smart Cloud i Service Cloud. Pierwsza - Aquarea Smart Cloud - przeznaczona jest dla użytkownika, zapewniając mu możliwość bieżącego monitorowania i zmiany ustawień pompy, także zdalnie, za pomocą smartfona. Natomiast druga - Aquarea Service Cloud - zapewnia wsparcie ze strony fachowego serwisu. Instalator może np. przeprowadzić zdalną diagnostykę urządzenia i w razie potrzeby zmienić nawet zaawansowane parametry pracy. Dzięki temu często da się uniknąć wzywania go fizycznie na miejsce. A jeżeli mimo wszystko okaże się to konieczne, to przyjedzie już zorientowany w sytuacji i przygotowany.

Co wybrać?

Czy da się wskazać rodzaj pomp najlepszy pod każdym względem? Nie, o czym producenci dobrze wiedzą. Zróżnicowaną ofertę budują zaś właśnie po to, żeby jak najlepiej dostosować ją do odmiennych potrzeb poszczególnych użytkowników. Dlatego przede wszystkim zastanówmy się co dla nas jest najważniejsze - kompaktowy rozmiar (All in One), możliwość połączenia z dowolnie dużym zasobnikiem wody (klasyczny split), czy może jak najmniejsza ingerencja w instalację c.o, którą już mamy (monoblok)?

Jarosław Antkiewicz