Jak zrobić światło na schodach?

Jak zrobić światło na schodach?

Mam garaż wolno stojący z dodatkowym wejściem na bocznej ścianie. Niestety, jego oświetlenie jest bardzo niepraktyczne, bo główną lampę sufitową można włączyć lub wyłączyć tylko z jednego miejsca w pobliżu bramy garażowej. Co muszę zrobić, żeby zastąpić go dwoma włącznikami schodowymi? Jednym obok bramy i drugim przy bocznym wyjściu.

Streszczenie artykułu
Jak zastąpić jedno źródło światła w garażu wolno stojącym dwoma łącznikami schodowymi, które umożliwiają włączanie i wyłączanie światła z dwóch miejsc - przy bramie oraz bocznym wejściu? Wyjaśniamy różnice między zwykłym łącznikiem a łącznikiem schodowym, który ma dodatkowy zacisk i wymaga dwóch żył roboczych między łącznikami. Omawiamy także możliwość dodania łączników krzyżowych, które pozwalają na sterowanie oświetleniem z większej liczby miejsc. Prace powinny być wykonywane przy wyłączonym napięciu, a właściwe połączenie przewodów jest kluczowe dla bezpieczeństwa.

Włącznik, a prawidłowo łącznik schodowy, umożliwia zapalanie i gaszenie światła z dwóch miejsc. Co najbardziej przydaje się na schodach, w długich korytarzach, w pomieszczeniach z więcej niż jednym wejściem, takich właśnie jak opisany w pytaniu garaż.

Co ważne, stosując z łącznikami schodowymi również tzw. łączniki krzyżowe można zapalać i gasić światło z dowolnie dużej liczby miejsc. I to wykorzystując to samo okablowanie, bez układania nowych przewodów. A właśnie okablowanie, dokładniej liczba żył w przewodach ułożonych pomiędzy łącznikami oświetleniowymi ma tu kluczowe znaczenie.

Łącznik zwykły i schodowy

Najprostszy łącznik oświetleniowy, za pomocą którego możemy włączać jedno źródło światła (żyrandol czy kinkiet) przerywa (wyłączony) lub łączy (włączony) tylko jedną żyłę przewodu biegnącą od źródła zasilania do lampy. To tzw. żyła fazowa. Na schematach oznacza się ją literą L. Taki symbol jest też często umieszczony na zaciskach przyłączeniowych łączników oraz urządzeń elektrycznych. Taki najprostszy układ, czyli obecny stan, pokazuje Rysunek 1.

Rys. 1 Najprostszy łącznik schodowy - schemat
Rys. 1 Najprostszy łącznik umożliwia włączanie i wyłączanie oświetlenia z jednego miejsca. Przerywa on tylko jedną, fazową (L) żyłę przewodu.

Żeby lampa (źródło światła) działała, do oprawy musi być też doprowadzona żyła neutralna oznaczana N. Powinna być tam jeszcze żyła ochronna PE, której szczególnie w wielu starszych instalacjach, niestety nie ma. Żyły L, N oraz PE mogą być częścią jednego przewodu, wtedy wszystkie są widoczne w puszce z łącznikiem.

Często jednak doprowadzane są do lampy z jakiejś puszki rozgałęźnej. Co niestety, utrudnia zorientowanie się w układzie instalacji, dlatego lepiej tego rozwiązania unikać. Na rysunkach pokazujemy je jako doprowadzone z boku tylko po to, żeby schemat był bardziej czytelny. Ich łącznik schodowy nie rozłącza.

W najprostszym wariancie mamy łącznik z 2 zaciskami do przyłączenia przewodów oraz:

  • jedną żyłę fazową L doprowadzoną do łącznika;
  • jedną żyłę fazową biegnącą od łącznika do lampy.

Każdy łącznik schodowy ma zaś 3 zaciski, a układ jest nieco inny:

  • jedna żyła fazowa L doprowadzona od źródła zasilania do pierwszego łącznika;
  • dwie żyły pomiędzy pierwszym i drugim łącznikiem;
  • jedna żyła fazowa od drugiego łącznika do lampy.

Pojawia się więc dodatkowa, druga żyła pomiędzy łącznikami. Łącznik schodowy podaje napięcie alternatywnie na jedną z nich - nigdy na obie równocześnie. Układ połączeń łatwo zrozumiemy patrząc na Rysunek 2. Jednak równie dobrze można wykonać wariant jak na Rysunku 3, gdzie punktem wyjścia była puszka ze zwykłym łącznikiem (jak na Rysunku 1).

Rys. 2 Pomiędzy łącznikami schodowymi musimy mieć dwie żyły robocze przewodu - schemat
Rys. 2 Pomiędzy łącznikami schodowymi musimy mieć dwie żyły robocze przewodu.
Rys. 3 Łączniki schodowe można założyć wykorzystując zasilanie z istniejącej puszki - schemat
Rys. 3 Łączniki schodowe można założyć wykorzystując zasilanie z istniejącej puszki. Ważny jest tylko układ połączeń pomiędzy łącznikami.

Natomiast łącznik krzyżowy ma aż 4 zaciski. Zakładamy go pomiędzy łącznikami schodowymi, na obie żyły przewodów. Równie dobrze możemy ich założyć kilka. Każdym z nich można włączyć lub wyłączyć oświetlenie. Przy tym określenie "pomiędzy" należy rozumieć tylko w kontekście układu połączeń elektrycznych, nie zaś miejsca, w którym znajdzie się sam łącznik. Pokazujemy to na rysunku 4.

Rys. 4 Łączniki krzyżowe dodajemy żeby włączać i wyłączać oświetlenie z większej liczby miejsc - schemat
Rys. 4 Łączniki krzyżowe dodajemy żeby włączać i wyłączać oświetlenie z większej liczby miejsc.

Uwaga! Wszelkie prace należy wykonywać przy wyłączonym napięciu. Porażenie prądem może być śmiertelne w skutkach. Żyłę PE, w charakterystycznej, żółto-zielonej izolacji należy przyłączyć do zacisku oprawy oznaczonego w ten sam sposób lub graficznym symbolem uziemienia.

W starych instalacjach, bez wyłączników różnicowoprądowych i ze wspólną żyłą ochronno-neutralną PEN zamiast osobnych N oraz PE, żyłę PEN należy najpierw przyłączyć do zacisku PE, a dopiero potem, krótkim przewodem (tzw. mostkiem) do zacisku N. Takie rozwiązanie jest bezpieczniejsze w razie uszkodzenia.

Jarosław Antkiewicz

FAQ Pytania i odpowiedzi
  • Jakie oświetlenie ma obecnie użytkownik garażu?

    Użytkownik garażu ma obecnie jedno źródło światła, które można włączyć lub wyłączyć tylko z jednego miejsca, znajdującego się w pobliżu bramy garażowej.
  • Co trzeba zrobić, aby zainstalować dwa włączniki schodowe w garażu?

    Należy zainstalować łączniki schodowe, które umożliwiają włączanie i wyłączanie światła z dwóch miejsc. Trzeba także zapewnić odpowiednie połączenia między nimi za pomocą dwóch żył przewodów.
  • Jakie są podstawowe różnice między zwykłym łącznikiem a łącznikiem schodowym?

    Zwykły łącznik ma dwa zaciski i pozwala na włączanie światła z jednego miejsca. Łącznik schodowy ma trzy zaciski i umożliwia włączanie i wyłączanie światła z dwóch miejsc, wykorzystując dodatkową żyłę między łącznikami.
  • Jakie połączenia są potrzebne między łącznikami schodowymi?

    Między łącznikami schodowymi muszą być poprowadzone dwie żyły robocze, które umożliwią przesyłanie napięcia alternatywnie na jedną z nich.
  • Czy można dodać więcej punktów sterowania oświetleniem?

    Tak, można dodać więcej punktów sterowania oświetleniem, instalując łączniki krzyżowe między łącznikami schodowymi. Pozwala to na włączanie i wyłączanie światła z dowolnej liczby miejsc.
  • Czytaj więcej Czytaj mniej
Jarosław Antkiewicz
Jarosław Antkiewicz

Człowiek wielu zawodów, instalator z powołania i życiowej pasji. Od kilkunastu lat związany z miesięcznikiem i portalem „Budujemy Dom”. W swojej pracy najbardziej lubi znajdywać proste i praktyczne rozwiązania skomplikowanych problemów. W szczególności propaguje racjonalne podejście do zużycia energii oraz zdrowy rozsądek we wszystkich tematach związanych z budownictwem.

W wolnych chwilach, o ile nie udoskonala czegoś we własnym domu i jego otoczeniu, uwielbia gotować albo przywracać świetność klasycznym rowerom.

Komentarze

Najlepiej pozostawić diodę tak jak była podłączona firmowo. W łącznikach schodowych mamy najczęściej jeden zacisk po jednej stronie łącznika oraz dwa zaciski po przeciwnej stronie łącznika. Dioda podświetlająca jest zaś przyłączona do zacisków po przeciwnych stronach. 
Łączniki schodowe i krzyżowe z podłączoną neonówką nie będą świecić prawidłowo. Układ aktualnych połączeń jest zmienny i związany z położeniem  styków drugiego łącznika. Funkcjonalnie lepszy będzie układ z przekaźnikiem bistabilnym i przyciskami z podświetleniem.
Ja miałem podobna sytuację i dokładnie przy włącznikach schodowych. Dioda się nie świeciła i nie świeci. Podobny lub identyczny problem był omawiany na forum stricte branżowym. https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic2827177.html
Wiecej na Forum BudujemyDom.pl
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz