Ekspertka ESG z firmy WIŚNIOWSKI, jednej z wiodących firm produkcyjnych w Małopolsce, podczas debaty w ramach inicjatywy Polska Moc Biznesu podkreśliła, że dostosowanie się do nowych regulacji to proces złożony i wieloetapowy. Zaostrzenie norm energetycznych oraz nacisk na neutralność węglową wymuszają wprowadzenie innowacyjnych materiałów przyjaznych środowisku. Są to produkty energooszczędne, powstające z odnawialnych surowców, które można poddać recyklingowi lub które są biodegradowalne.
Choć nowe przepisy wiążą się z dodatkowymi kosztami, jednocześnie otwierają drzwi do zwiększenia konkurencyjności na europejskim rynku, dając szansę firmom na wyróżnienie się w branży, która coraz bardziej stawia na ekologię i zrównoważony rozwój.Ekoustawy i europejski zielony ład: raportowanie na nowym poziomie
Według Karoliny Doruli-Mamali, kierownika projektu ESG w firmie WIŚNIOWSKI, ekoustawy powodują zmianę podejścia do projektowania i realizacji inwestycji budowlanych. „Zaostrzone normy energetyczne wymuszą stosowanie zaawansowanych technologii energooszczędnych, a neutralność węglowa stanie się standardem dzięki materiałom o niskiej emisji CO₂, takim jak beton niskoemisyjny czy recyklingowalne materiały budowlane. Rosnące wymagania w zakresie efektywności energetycznej oraz ograniczenia emisji CO₂ stanowią duże wyzwanie, zwłaszcza dla małych i średnich firm. Nowe regulacje co prawda generują dodatkowe koszty, które mogą utrudnić realizację projektów w zaplanowanym budżecie, ale również pozwalają na optymalizację tam, gdzie marnujemy zasoby”.
Wyzwanie czy szansa?
Eksperci debaty zauważają, że intensywność zmian legislacyjnych może być wyzwaniem, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Nowe przepisy wymagają nie tylko raportowania własnych działań, ale również analizowania całego łańcucha wartości, co dla wielu firm oznacza konieczność reorganizacji. Wiele firm może napotkać trudności w sprostaniu wymaganiom dyrektywy, co może prowadzić do sankcji lub utraty konkurencyjności. „Wyzwanie polega na tym, że sporo polskich przedsiębiorstw nie ma obecnie narzędzi ani danych, by precyzyjnie monitorować i raportować działania całego łańcucha dostaw. To wymaga nie tylko znacznej ilości czasu, ale także dodatkowych nakładów finansowych na budowę odpowiednich systemów” – wyjaśnia ekspertka WIŚNIOWSKI.
Z drugiej strony, proaktywne podejście do ESG może przynieść długoterminowe korzyści – od optymalizacji kosztów po zwiększenie atrakcyjności dla inwestorów. „Ekonomia idzie w parze z ekologią.” – podsumowuje Dorula-Mamala, wskazując, że inwestycje w zrównoważony rozwój to szansa na wyprzedzenie konkurencji i zdobycie nowych rynków, a optymalizacja procesów produkcyjnych oraz wdrożenie gospodarki o obiegu zamkniętym przyczyniają się do długoterminowych oszczędności, mimo początkowych wysokich nakładów.
Choć wprowadzenie nowych regulacji wynika z globalnych wyzwań związanych z ochroną klimatu i zrównoważonym rozwojem, ich realizacja nie jest pozbawiona kontrowersji i trudności. Ekspertka Karolina Dorula-Mamala podkreśla, że wiele firm obawia się, iż tempo oraz skala zmian legislacyjnych mogą negatywnie wpłynąć na ich działalność.
„Wprowadzenie regulacji takich jak CSRD rodzi pytania o ich wpływ na konkurencyjność firm, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Złożoność i kosztowność dostosowania się do nowych standardów raportowania mogą stanowić poważne obciążenie dla organizacji, które nie dysponują rozbudowanymi działami compliance czy zasobami technologicznymi” - wskazuje Karolina Dorula-Mamala.
Raportowanie w zgodzie z ekoustawami – szansa czy zagrożenie?
Nowe regulacje wymagają od firm szczegółowego raportowania zarówno jakościowych, jak i ilościowych danych, takich jak emisje gazów cieplarnianych, zużycie energii, gospodarowanie wodą czy realizacja polityki równościowej. Raporty te będą weryfikowane przez niezależnych audytorów, co zwiększy ich wiarygodność, ale jednocześnie podniesie koszty związane z procesem raportowania.
Obowiązek raportowania obejmującego cały łańcuch wartości to jedno z największych wyzwań dla przedsiębiorstw. Wymaga on większej przejrzystości działań i otwartości w relacjach z partnerami handlowymi. Choć taka praktyka może budować zaufanie, wiąże się także z obawami o bezpieczeństwo danych wrażliwych i informacji poufnych. Firmy, zwłaszcza te działające w konkurencyjnych branżach, mogą obawiać się, że ujawnianie szczegółowych danych stanie się narzędziem wykorzystywanym przez konkurencję.
Dodatkowym utrudnieniem jest globalizacja łańcuchów dostaw, która zmusza firmy do uwzględniania różnorodnych wymogów prawnych obowiązujących w różnych krajach. Współpraca z partnerami spoza Unii Europejskiej może być szczególnie trudna, gdyż dostęp do wymaganych danych często jest ograniczony. Mimo że przepisy unijne są jasno określone, różnice w regulacjach prawnych na poziomie międzynarodowym mogą komplikować spełnienie wymogów raportowania, szczególnie w przypadku mniej przejrzystych rynków.
Choć proces ten niesie ze sobą liczne wyzwania, stwarza także szansę na budowanie bardziej zrównoważonych i transparentnych łańcuchów wartości, co w dłuższej perspektywie może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności firm na rynku globalnym.
Nowe regulacje – szansa dla dużych graczy, wyzwanie dla mniejszych firm
Wprowadzenie rygorystycznych standardów związanych z ekoustawami i dyrektywą CSRD może stanowić poważne wyzwanie, zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorstw. Wysokie koszty związane z dostosowaniem się do wymogów oraz złożoność procedur mogą zniechęcić je do działania na rynkach objętych restrykcjami. W rezultacie może dojść do większej koncentracji rynku w rękach dużych graczy, którzy dysponują zasobami pozwalającymi na spełnienie wymagań regulacyjnych.
Niepokój budzi również ryzyko pojawienia się nierzetelnych praktyk raportowania. Aby obniżyć koszty, niektóre firmy mogą próbować omijać przepisy, co może prowadzić do nieścisłości w raportach oraz podważać wiarygodność całego systemu. Tego rodzaju działania nie tylko osłabiają zaufanie do rynku, ale także mogą prowadzić do nierównej konkurencji, gdzie uczciwe przedsiębiorstwa będą miały utrudnioną pozycję wobec tych, które nie przestrzegają norm.
W obliczu tych wyzwań kluczowe jest wprowadzenie skutecznych mechanizmów nadzoru i wsparcia, szczególnie dla mniejszych firm, które potrzebują więcej czasu i zasobów, aby dostosować się do nowych realiów. Zapewnienie jasnych zasad oraz egzekwowanie przejrzystości w raportowaniu mogą pomóc w zbudowaniu uczciwego i zrównoważonego rynku dla wszystkich uczestników.
źródło i zdjęcie: WIŚNIOWSKI