9-16 minut 
Oświetlenie 
Teolin 18B 92-701 Łódź 
Oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne – czym naprawdę się różnią
Z perspektywy projektowej oświetlenie awaryjne jest pojęciem nadrzędnym. Obejmuje wszystkie systemy oświetleniowe, które uruchamiają się w momencie zaniku zasilania podstawowego. Jego zadaniem jest zapewnienie światła w sytuacjach awaryjnych, niezależnie od tego, czy chodzi o bezpieczne zakończenie pracy, czy opuszczenie budynku.
Oświetlenie ewakuacyjne stanowi wyspecjalizowaną część oświetlenia awaryjnego. Jego funkcja jest jednoznaczna – umożliwić szybką i bezpieczną ewakuację ludzi.
To właśnie ten typ instalacji podlega najbardziej rygorystycznym wymaganiom normowym i prawnym, ponieważ bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo użytkowników obiektu.
Oświetlenie awaryjne zapasowe – kiedy jest niezbędne
Oświetlenie awaryjne zapasowe stosuje się tam, gdzie nagły brak światła mógłby doprowadzić do zagrożenia ludzi, mienia lub ciągłości procesów technologicznych. Dotyczy to między innymi obiektów medycznych, takich jak sale operacyjne, centrów sterowania i dyspozytorni, zakładów przemysłowych oraz laboratoriów.
W takich miejscach światło awaryjne pozwala na kontrolowane zakończenie pracy lub utrzymanie kluczowych procesów do czasu przywrócenia zasilania.
Czas działania i poziom natężenia światła w tym przypadku dobiera się do specyfiki wykonywanych czynności, przy czym minimalny czas pracy systemu wynosi jedną godzinę.
Oświetlenie ewakuacyjne jako element bezpieczeństwa budynku
Oświetlenie ewakuacyjne projektuje się z myślą o drogach ewakuacyjnych, strefach otwartych oraz miejscach szczególnego ryzyka. Jego zadaniem jest nie tylko oświetlenie przestrzeni, ale również jednoznaczne wskazanie kierunku ewakuacji.
Zgodnie z normą PN-EN 1838 minimalne natężenie światła na drogach ewakuacyjnych musi wynosić 1 lx, a system powinien uruchomić się w ciągu kilku sekund od zaniku zasilania.
W praktyce oznacza to, że oprawy ewakuacyjne muszą osiągnąć co najmniej 50% wymaganej mocy w czasie do 5 sekund i pełne parametry w ciągu 60 sekund.
Gdzie oświetlenie ewakuacyjne jest wymagane przepisami
Zgodnie z rozporządzeniami technicznymi oświetlenie ewakuacyjne jest obowiązkowe w obiektach, w których brak światła mógłby zagrozić życiu ludzi. Dotyczy to przede wszystkim budynków użyteczności publicznej o dużej powierzchni, sal przeznaczonych dla ponad 200 osób, obiektów handlowych, kin, teatrów oraz muzeów.
Obowiązek ten obejmuje również drogi ewakuacyjne, takie jak korytarze pozbawione światła dziennego, klatki schodowe w budynkach wysokich, tunele czy szpitale.
W obiektach przemysłowych i magazynowych szczególnie istotne jest zastosowanie opraw o podwyższonej odporności na pył i wilgoć, które zachowują pełną funkcjonalność w trudnych warunkach środowiskowych.
Kluczowe wymagania techniczne według norm
Projektując systemy oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego, należy bezwzględnie uwzględnić normy PN-EN 1838 oraz PN-EN 50172. Określają one nie tylko wymagane natężenie światła, ale również czasy załączenia i minimalny czas pracy na zasilaniu awaryjnym.
Dla dróg ewakuacyjnych wymagane jest minimum 1 lx, dla stref otwartych 0,5 lx, natomiast w strefach wysokiego ryzyka nawet 15 lx. Są to wartości, które mają zapewnić orientację w przestrzeni i ograniczyć ryzyko paniki.
Poradnik
Zasilanie awaryjne – systemy autonomiczne i centralne
Najczęściej stosowanym rozwiązaniem są oprawy autonomiczne, wyposażone we własne akumulatory. Ich zaletą jest prostota montażu, niezależność poszczególnych punktów świetlnych oraz łatwość testowania. Sprawdzają się szczególnie w mniejszych i średnich obiektach.
W dużych budynkach coraz częściej stosuje się systemy centralne z jedną baterią zasilającą wiele opraw. Takie rozwiązanie ułatwia konserwację, umożliwia zaawansowany monitoring i bywa bardziej ekonomiczne przy rozległych instalacjach.
Dlaczego technologia LED dominuje w oświetleniu awaryjnym
Nowoczesne oprawy LED stały się standardem w oświetleniu awaryjnym i ewakuacyjnym. Wynika to z ich wysokiej trwałości, niskiego poboru energii oraz natychmiastowego załączania.
Dłuższy czas pracy na baterii i stabilne parametry świetlne przez cały okres eksploatacji sprawiają, że LED-y znacząco przewyższają tradycyjne źródła światła.
Dodatkowym atutem są funkcje autotestu i możliwość integracji z systemami zarządzania budynkiem, co znacznie ułatwia spełnienie obowiązków związanych z regularnymi przeglądami.
Dobór opraw do konkretnych przestrzeni
Wybór opraw powinien zawsze wynikać z charakteru przestrzeni. W korytarzach najlepiej sprawdzają się oprawy z optyką korytarzową, zapewniające równomierne oświetlenie całej drogi ewakuacyjnej.
W dużych, otwartych pomieszczeniach stosuje się oprawy o szerokim kącie świecenia, które ograniczają ryzyko dezorientacji. Z kolei w halach produkcyjnych i magazynach kluczowe znaczenie mają oprawy hermetyczne o wysokim stopniu ochrony IP.
Oświetlenie awaryjne jako element kompleksowego bezpieczeństwa
Prawidłowo zaprojektowane i wykonane oświetlenie awaryjne oraz ewakuacyjne to jeden z fundamentów bezpieczeństwa budynku. Odpowiedni dobór opraw, zgodność z normami oraz regularna kontrola systemu pozwalają nie tylko spełnić wymagania prawne, ale przede wszystkim chronić życie i zdrowie użytkowników obiektu.
Inwestycja w sprawdzone rozwiązania i profesjonalne doradztwo to realne wsparcie dla każdej inwestycji – od małego biura po rozbudowany obiekt użyteczności publicznej.
źródło i zdjęcia: Onninen
