9-16 minut 
Systemy ocieplania i termorenowacji 
22 533 19 33 
Burakowska 14 01-066 Warszawa, kampus biurowy FOREST 
Kluczem do zrozumienia, dlaczego para wodna skrapla się w przegrodzie, jest fizyka budowli. To dziedzina, która zajmuje się ochroną Twojego domu przed dwoma największymi wrogami: utratą ciepła i zabezpieczeniem przed wilgocią. Choć wydaje się, że są to dwa odrębne zagadnienia, w rzeczywistości są ze sobą nierozerwalnie połączone. Wilgoć i kondensacja są bezpośrednią konsekwencją utraty ciepła.
Dla każdego inwestora priorytetem powinno być zapewnienie, by konstrukcja budynku utrzymywała ciepło wewnątrz, jednocześnie pozwalając na kontrolowaną wymianę powietrza. Kiedy ciepłe, wilgotne powietrze z wnętrza domu napotyka na swojej drodze powierzchnię o zbyt niskiej temperaturze – czyli poniżej tzw. punktu rosy – natychmiast dochodzi do kondensacji.
Jeśli dzieje się to na powierzchni ściany, widzimy mokre plamy i pleśń. Jeśli skraplanie zachodzi wewnątrz przegrody, problem jest ukryty, ale równie destrukcyjny, prowadząc do zawilgocenia materiałów izolacyjnych i obniżenia ich skuteczności.
Mostki cieplne - główny winowajca zimnych punktów
Skąd biorą się te zaskakująco zimne miejsca na ścianach, które prowokują kondensację? Odpowiedź brzmi: mostki cieplne. Są to zlokalizowane punkty lub linie w obudowie budynku, przez które ciepło ucieka znacznie szybciej niż przez resztę, dobrze izolowanej przegrody. Mostki cieplne to nic innego jak luki w izolacyjnej tarczy Twojego domu.
Definiujemy je za pomocą dwóch kluczowych współczynników, które opisują intensywność strat ciepła:
- Liniowy współczynnik przenikania ciepła (ψ): Opisuje straty ciepła wzdłuż linii. Idealnym, a zarazem najczęściej spotykanym, przykładem jest połączenie płyty balkonowej ze ścianą zewnętrzną. Płyta balkonowa, jeśli nie jest odpowiednio oddzielona termicznie, działa jak ogromny radiator, wysysając ciepło z całej ściany wzdłuż swojej krawędzi.
- Punktowy współczynnik przenikania ciepła (χ): Dotyczy strat w konkretnym punkcie. Typowy przykład to metalowa kotwa, która przebija warstwę izolacji na wylot.
W mostkach cieplnych strumień ciepła przestaje być prosty i jednowymiarowy, jak w jednorodnej ścianie. Staje się trójwymiarowy i intensywny, co oznacza, że ciepło odpływa w każdym kierunku, schładzając znaczną część przyległej konstrukcji – nie tylko sam punkt mostka. Właśnie to punktowe lub liniowe wychłodzenie obniża temperaturę powierzchni wewnętrznej poniżej punktu rosy, tworząc idealne warunki dla rozwoju pleśni i zagrzybienia.
Praktyczna wskazówka: Pamiętaj, że nawet niewielka zmiana konstrukcyjna w pobliżu mostka cieplnego, na przykład inna grubość izolacji przyłączonej ściany, może znacząco zmienić wartość ψ , czyli zmniejszyć lub zwiększyć straty ciepła i ryzyko kondensacji. Mostek cieplny schładza obszar, nie tylko punkt.
Jak walczyć z ucieczką ciepła?
Walka z kondensacją musi rozpocząć się na etapie projektowania. Nie wystarczą obliczenia jednowymiarowego współczynnika U. Aby precyzyjnie ocenić ryzyko w mostkach cieplnych, konieczne jest obliczanie dwu- i trójwymiarowego przepływu ciepła.
Do tego służą rygorystyczne normy, takie jak PN-EN ISO 10211, które regulują, jak należy obliczać wspomniane współczynniki. To nie jest tylko akademicka teoria; profesjonalne obliczenie temperatury powierzchni jest absolutnie kluczowe dla oceny ryzyka kondensacji.
Bez tego, nie mamy pewności, czy wilgoć nie pojawi się po oddaniu budynku do użytku. Możesz wykorzystać dostępne na rynku kalkulatory mostków cieplnych do szybkiej weryfikacji, ale w przypadku skomplikowanych połączeń wymagaj od projektanta szczegółowych obliczeń.
Jak uszczelnić termicznie dom?
Na szczęście, inżynierowie budownictwa znaleźli skuteczne sposoby na termiczne "odcięcie" zimnych, wystających elementów konstrukcyjnych, takich jak balkony, od reszty budynku.
Innowacyjne elementy nośnej izolacji termicznej
Kluczem jest stosowanie nośnych elementów izolacji termicznej. Działają one jak termiczna bariera, która zamyka drogę ucieczki ciepła, jednocześnie przenosząc obciążenia konstrukcyjne, czyli łącząc balkon ze stropem. Elementy te, często z grubą warstwą izolacji (np. 80 mm lub 120 mm), sprawiają, że trójwymiarowy, chaotyczny strumień ciepła z mostka cieplnego przekształca się w efektywny, jednowymiarowy przepływ, a temperatura wewnętrznej powierzchni ściany pozostaje bezpiecznie powyżej punktu rosy.
Takie rozwiązania są niezbędne w przypadku:
- Balkonów wspornikowych: Gdzie elementy izolacyjne muszą przenosić duże siły bez dodatkowego podparcia.
- Balkonów podpartych: Gdzie również konieczne jest termiczne oddzielenie płyty od reszty konstrukcji.
- Połączeń narożnych i renowacji: Specjalne warianty pozwalają na termiczną modernizację nawet istniejących płyt balkonowych.
Izolacja termiczna dla ścian i słupów
Technologia skutecznie redukująca mostki cieplne została przeniesiona także na inne newralgiczne punkty budynku:
- Ściany żelbetowe i słupy: Stosuje się nośne elementy termoizolacyjne, które redukują straty ciepła na połączeniu tych elementów z płytami stropowymi i fundamentowymi. To daje projektantom większą swobodę projektowania i optymalizuje ekonomiczność całego rozwiązania.
- Ściany murowane: Dostępne są również specjalne, nośne i hydrofobowe elementy izolacji cieplnej do redukcji mostków termicznych na połączeniach w ścianach z cegły.
Eliminując mostki cieplne, nie tylko oszczędzasz na ogrzewaniu, ale przede wszystkim podnosisz temperaturę powierzchni wewnętrznej przegrody, co jest najskuteczniejszym i podstawowym mechanizmem zabezpieczania przed wilgocią oraz zapobiegania kondensacji.
Poradnik
Nie pozwól, by kondensacja zniszczyła Twój dom
Kondensacja pary wodnej w przegrodzie nie jest przypadkiem. Jest to sygnał, że w Twoim budynku istnieją mostki cieplne, które drastycznie schładzają fragmenty konstrukcji. Pamiętaj: pleśń i grzyb to widoczne konsekwencje niewłaściwej izolacji i ucieczki ciepła.
Walka z tym zjawiskiem wymaga profesjonalnego podejścia i wykorzystania nowoczesnych technologii – od precyzyjnych obliczeń 2D i 3D przepływu ciepła, aż po montaż specjalistycznych, nośnych elementów izolacji termicznej na kluczowych połączeniach konstrukcyjnych, takich jak balkony czy słupy.
Tylko w ten sposób zapewnisz swojemu domowi trwałą ochronę przed wilgocią i utrzymasz zdrowy klimat wewnątrz. Inwestycja w eliminację mostków cieplnych to inwestycja w przyszłość i wartość Twojej nieruchomości.
źródło i zdjęcia: Schöck Sp. z o. o. Biuro handlowe Warszawa
Fotografia otwierająca: AdobeStock
