Schody na pięć sposobów

1. SCHODY ŻELBETOWE PŁYTOWE

To najczęściej wybierana przez inwestorów opcja. Tego typu konstrukcje powstają na etapie budowy stanu surowego. Schody żelbetowe są wytrzymałe, ognioodporne, nie skrzypią, mogą mieć rozmaity kształt (choć w przypadku bardziej skomplikowanych konstrukcji trudniej wykonać deskowanie - trzeba więc zatrudnić doświadczoną ekipę) i dowolne wykończenie.

Największą popularnością cieszą się schody żelbetowe, wylewane w deskowaniu na budowie. (fot. M. Szymanik)

Przy wykonaniu stropu, wyprowadzone z jego boku pręty łączy się ze zbrojeniem schodów. Element ten musi być zakotwiony również na dole - w fundamencie osadzonym w gruncie bądź w stropie niższej kondygnacji. Płytę tworzy się wylewając beton w pochylnym, podpartym od spodu deskowaniu. Beton nie może mieć zbyt rzadkiej konsystencji, aby nie wypływał z szalunku. W zależności od tego, jak umiejscowione są schody, ich boczne krawędzie zamyka się deskowaniem policzkowym z obu stron lub tylko z jednej - gdy przylegają do ściany.

Uwaga! Pierwszy i ostatni stopień muszą mieć tak dobraną wysokość, aby po ułożeniu warstw podłogowych nie różniły się wysokością od pozostałych.

Schody żelbetowe można wykończyć na różne sposoby. Najmniej kosztochłonnym rozwiązaniem jest zastosowanie farby do betonu (po wcześniejszym usunięciu wszystkich nierówności), ale efekty mogą pozostawiać wiele do życzenia.

Lepszym pomysłem jest ułożenie wykładziny dywanowej, którą przytwierdza się do podłoża specjalnym klejem. W innym wariancie schody wykańcza się płytkami ceramicznymi. Warto wybrać produkty antypoślizgowe, najlepiej z ryflowaną powierzchnią. Jednak najczęściej stosowanym materiałem wykończeniowym do schodów z betonu jest drewno. Mocuje się je do podłoża kołkami lub klejem do parkietu (od strony ściany należy umieścić materiał amortyzujący). Warto wybierać gatunki twarde i wytrzymałe, takie jak dąb czy jesion, albo drewno egzotyczne (merbau, tek, heban, jatoba), ale ma ono swoją cenę.

Koszty schodów żelbetowych

Za wykonanie prostej żelbetowej konstrukcji łączącej kondygnacje zapłacimy 1-2 tys. zł. Bardziej skomplikowane biegi mogą pochłonąć 4-5 tys. zł. Często jednak wykonawcy kalkulują koszt wykonania tego elementu razem ze stropem.

Ostateczny koszt zależy od wybranego wykończenia. W przybliżeniu można przyjąć, że za materiały na obłożenie 17-stopniowego biegu drewnem dębowym zapłacimy 2-3 tys. zł. W tej cenie, obok drewna, jest też preparat gruntujący, klej, lakier itp. Zastosowanie drewna egzotycznego podniesie cenę nawet o 50-100%. Tańsze będzie wykończenie takich stopni płytkami gresowymi. Za kafelki, zaprawę klejącą i spoinującą zapłacimy ok. 1 tys. zł.

Do tego trzeba doliczyć robociznę i koszt wykonania balustrady. Element ten, w zależności od materiału, kosztuje od 200 zł/m (gotowa balustrada stalowa z marketu budowlanego) do nawet 2 tys. zł/m (model ze szkła hartowanego na profilu ze stali nierdzewnej).

2. SCHODY DREWNIANE GOTOWE - PROSTE

Chętnie wybieraną alternatywą schodów żelbetowych są biegi z drewna. Materiał ten, ceniony za naturalność, pasuje w zasadzie do każdego wnętrza. Do ich produkcji wykorzystuje się najczęściej rodzime gatunki drewna - dąb, buk, jesion, klon, modrzew, sosnę czy świerk.

Schody gotowe można zamontować samodzielnie, także w istniejącym już budynku. (fot. Atrium)

Schody gotowe, oferowane np. w marketach budowlanych, mają modułową, samonośną konstrukcję. Zazwyczaj policzkową lub ze stopniami opartymi na belce centralnej (często wspornik ten wykonany jest z metalu). Modele drabiniaste, składające się z dwóch belek policzkowych i przymocowanych do nich stopnic, są przeważnie dość strome (kąt nachylenia do 60°), dlatego prowadzą raczej do rzadziej użytkowanych pomieszczeń, np. na strych.

Tego typu schody można łatwo (z instrukcją) zamontować we własnym zakresie - na etapie wykańczania domu. Wystarczy tylko przytwierdzić je do podłogi i stropu lub ściany za pomocą kołków rozporowych.

Koszty gotowych schodów drewnianych

Najtańsze gotowe schody drewniane kupimy już za 1,2-1,5 tys. zł (drewno sosnowe, szerokość 80 cm, 14 stopni, balustrada). Do tego trzeba jeszcze doliczyć koszt lakieru (ok. 200 zł). Bardziej efektowne konstrukcje kosztują 2-3 tys. zł. W sprzedaży można też znaleźć modele za 10 tys. zł, które zostaną dostarczone pod wskazany adres gratis.

3. SCHODY DREWNIANE NA ZAMÓWIENIE

Większość inwestorów wybiera modele dostępne na zamówienie. Takie rozwiązanie daje dużo większe możliwości niż w przypadku schodów gotowych, oferowanych w szerokiej sprzedaży. Przede wszystkim to producent dopasuje parametry schodów do pomieszczenia - a nie na odwrót.

Schody na zamówienie mogą mieć dowolny kształt. Bardzo efektownie wyglądają np. modele wachlarzowe, ale potrzeba na nie dużo przestrzeni. (fot. Domański)

Do punktu sprzedaży najlepiej udać się więc z projektem domu. Montażu dokonuje przeważnie wyspecjalizowana ekipa, co ogranicza ryzyko popełnienia błędu na tym etapie. Schody na indywidualne zamówienie to także większa swoboda wyboru konstrukcji i materiału, z jakiego wykonane będą biegi.

Obok najpopularniejszych modeli policzkowych i z belką nośną, oferowane są np. bardzo modne ostatnio schody dywanowe, w których stopnie i podstopnie połączone są ze sobą przy krawędzi. Taki sposób wykonania sprawia, że wyglądają tak, jakby powstały z jednego kawałka drewna. Zamiast drewna rodzimego, można zastosować gatunki egzotyczne - merbau, heban, jatobę czy mahoń. Jest nie tylko trwalsze, ale także świetnie się prezentuje.

Schody na zamówienie mogą mieć niemal dowolny kształt. Inwestorzy z zasobnym portfelem mogą się zdecydować choćby na efektowne biegi wachlarzowe, które będą ozdobą każdego wnętrza. Można je wyposażyć np. w ręcznie kute balustrady. Takie rozwiązanie świetnie sprawdzi się w otwartych wnętrzach.

Koszty schodów drewnianych na zamówienie

Ceny schodów drewnianych na zamówienie są bardzo zróżnicowane. Niektórzy producenci wyceniają osobno stopnie z konstrukcją i balustradę, inni kompletny produkt. Montaż może być już wliczony w cenę, albo pochłonie np. 15% wartości zamówienia. W zależności od kształtu, rozmiaru, użytych materiałów i elementów dodatkowych, za tego typu biegi zapłacimy od 10 tys. do nawet ponad 100 tys. zł.

4. SCHODY SZKLANE

Ich nazwa może być nieco myląca, ponieważ tego typu schody mają zazwyczaj konstrukcję ze stali, a szklane są tylko stopnie, czasami też balustrada. Oczywiście elementy wsporcze mogą być prawie niewidoczne, dzięki czemu biegi dodadzą lekkości każdemu wnętrzu.

Takie konstrukcje świetnie prezentują się szczególnie w nowoczesnych, minimalistycznych przestrzeniach mieszkalnych. Stosuje się w nich przezroczyste lub mleczne szkło hartowane - kilka warstw połączonych jest specjalną folią, co gwarantuje bezpieczne użytkowanie. Powierzchnia może być pokryta warstwą antypoślizgową (np. wykonaną metodą sitodruku). Schody szklane powstają na zamówienie, mogą mieć więc kształt idealnie dopasowany do wnętrza.

Biegi szklane świetnie pasują do nowoczesnych, minimalistycznych wnętrz. (fot. Hartglass)

Koszty schodów szklanych

Podobnie jak przy omawianych poprzednio schodach drewnianych na zamówienie, również i w tym przypadku można spotkać się z bardzo zróżnicowanymi cenowo ofertami. Niektórzy producenci oferują same szklane stopnie (cena liczona jest za element lub m²), inni gotowe konstrukcje. Decydując się na schody szklane, trzeba się liczyć z wydatkiem przynajmniej 20 tys. zł. Do tej kwoty należy doliczyć koszt montażu.

5. SCHODY METALOWE SPIRALNE

Metal to materiał plastyczny, z którego można łatwo wykonać schody o dowolnej konstrukcji. Nic więc dziwnego, że większość z nich ma spiralny kształt.

Takie rozwiązanie to propozycja przede wszystkim dla inwestorów dysponujących ograniczoną ilością miejsca. Jak wspomniano, schody spiralne nie są zbyt wygodne w użytkowaniu. Nie da się po nich przenieść np. większych mebli. Sprawdzają się więc w szczególnych przypadkach, np. jako droga na rzadziej użytkowane poddasze.

Ponieważ metal przenosi drgania, a stąpanie po nim potęguje odgłos kroków, lepiej zdecydować się na schody ze stopniami wykończonymi drewnem, które zdecydowanie lepiej tłumi dźwięki.

Decydując się na schody z metalu, warto wybrać model, w którym całe stopnie lub ich fragmenty będą wykonane z innego materiału (np. drewna), który lepiej tłumi dźwięki. (fot. Rintal)

Koszty schodów spiralnych

Gotowe schody spiralne kupimy w markecie budowlanym już za 2-4 tys. zł. Za ich montaż zapłacimy kilkaset zł.

Norbert Skupiński
fot. otwierająca: pixabay.com / Martinschuschi