Obecnie produkowane klimatyzatory, poza podstawową funkcją chłodzenia pomieszczeń w ciepłe dni, umożliwiają również ich ogrzewanie. W tej funkcji nowoczesne urządzenia klimatyzacyjne pracują jak pompa ciepła, a więc pobierają energię z powietrza zewnętrznego i przekazują ją w postaci ciepła do pomieszczenia. Dzięki rozbudowanym funkcjom mogą więc zapewniać komfortową temperaturę w domu zarówno latem, w okresach przejściowych, jak i w sezonie grzewczym.
Czy klimatyzator poradzi sobie z ogrzewaniem pomieszczeń mroźne dni? Czy takie rozwiązanie będzie tańsze od ogrzewania gazowym kotłem kondensacyjnym?
Klimatyzator vs. kocioł kondensacyjny - porównanie kosztów
Do porównania opłacalności ogrzewania pomieszczeń wykorzystano nowoczesny klimatyzator typu split Vitoclima 200 firmy Viessmann oraz kocioł kondensacyjny Vitodens 200-W.
Z uwagi na to, że miesiące letnie w naszym kraju stają się coraz bardziej upalne rozważałem montaż klimatyzacji w moim domu - mówi Adam Matusiakiewicz - doradca handlowy w firmie Viessmann. Mimo, że wcześniej nie brałem pod uwagę ogrzewania klimatyzacją, ponieważ mam w kotłowni kilkunastoletni kondensacyjny kocioł Vitodens 200-W (rocznik 2005), który dotychczas okazał się niezawodnym urządzeniem grzewczym, byłem bardzo ciekaw porównania jego danych technicznych z Vitoclimą 200. Jak się okazało Vitoclima 200 grzeje taniej niż mój sprawdzony kocioł.
W przypadku klimatyzatora Vitoclima 200 o mocy 2,7 kW koszt prądu wynosi 0,65 zł/kWh. Koszt 1 kWh z gazu dla kotła kondensacyjnego o wysokiej sprawności to 0,24 zł. Aby więc klimatyzator Vitoclima wytwarzał ciepło taniej od kotła powinien pracować ze współczynnikiem efektywności COP wyższym niż 2,71 (0,65 : 0,24 = 2,71).
Według tabeli pokazującej pomiary COP dla klimatu chłodnego, czyli takiego jaki panuje w naszym kraju, klimatyzator Vitoclima 200 przy -7/ -8°C będzie pracował z COP wynoszącym 2,85 i mocą grzewczą 1670 W.
Wynika z tego, że dla temperatury powyżej -8°C, a być może nawet jeszcze niższej (tabela tego nie pokazuje), Vitoclima 200 będzie ogrzewała taniej, niż pracujący w domu pana Adama kocioł kondensacyjny. W temperaturach lekko dodatnich, czyli takich jakie panują przez większość sezonu grzewczego, różnica w kosztach ogrzewania będzie wyraźnie odczuwalna.
Współczynnik COP klimatyzatora nie uwzględnia jednak energii pobieranej na rozmrażanie parownika (tzw. defrost). Uwzględnia go natomiast parametr sezonowego COP, czyli tzw. SCOP. Przyjmując średnioroczne, całosezonowe SCOP dla Vitoclimy 200 na poziomie 3,2, średni koszt jednej kilowatogodziny ciepła z klimatyzatora wyniósłby około 0,20 zł przy cenie prądu 0,65 zł/kWh. Oznacza to, ogrzewanie tańsze o około 15% od ogrzewania kotłem kondensacyjnym!
Czy można ogrzewać dom klimatyzatorem przez cały rok?
Nowoczesne klimatyzatory Vitoclima 200 i 300 umożliwiają pracę grzewczą nawet przy temperaturze zewnętrznej dochodzącej do -15°C. Vitoclima 300 zaopatrzona jest ponadto w grzałki, które uzupełniają ewentualne niedobory mocy urządzenia.
Wybierając klimatyzator również na potrzeby ogrzewania pomieszczeń należy jednak pamiętać, że moce i parametry podawane dla chłodzenia (czyli 2,7 kW w przypadku omawianej Vitoclimy 200) nie są mocami grzewczymi dla temperatur obliczeniowych ogrzewania. Oznacza to, że dobierając klimatyzator do celów grzewczych, trzeba sprawdzić jego parametry dla ogrzewania, w tym moc, z jaką będzie pracował w temperaturze ujemnej.
Oczywiście sprawność klimatyzatora Vitoclima przy temperaturze poniżej -10 stopni będzie wyraźnie niższa, niż kotła gazowego, jednak liczba dni z taką temperaturą w sezonie grzewczym jest niewielka. Co najważniejsze ogrzewanie klimatyzacją z pewnością nie pozwoli domownikom wówczas zmarznąć i zapewni tańsze ogrzewanie niż samym prądem.
Ile kosztowałoby ogrzewanie klimatyzacją?
Kocioł gazowy pana Adama, którego przykładem się posługujemy, ogrzewa dom zlokalizowany pod Wrocławiem. Według danych pogodowych dla Wrocławia z ostatnich lat średnia temperatura powietrza w sezonie grzewczym wynosiła 8,2°C, a najniższa chwilowa temperatura -18,8°C.
Biorąc pod uwagę te dane i zakładając wartość współczynnika SCOP na poziomie 3,2 uzyskalibyśmy średnioroczny koszt 1 kWh ciepła dla ogrzewania klimatyzatorem Vitoclima 200 na poziomie 0,20 zł, przy 0,24 zł dla kotła kondensacyjnego.
Ogrzewanie przy dużych mrozach
Wielu inwestorów zadaje sobie pytanie, co jednak gdy temperatura powietrza spadnie poniżej -15°C? Wówczas można wspomagać się np. grzejnikami elektrycznymi lub kominkiem.
Wyposażając budynek w fotowoltaikę, zapewniamy sobie dostęp do darmowego prądu, który mógłby zasilać klimatyzator (zarówno latem, jak i zimą) oraz wspomniane grzejniki, w sytuacji spadku temperatury poniżej -15°C. Niestety instalacje fotowoltaiczne nie są jeszcze tak popularne w naszych domach, a kominki pełnią głównie funkcje dekoracyjne.
Między innymi dlatego ogrzewanie podłogowe z kotłem gazowym lub pompą ciepła jeszcze długo będzie trudne do zastąpienia klimatyzacją. Choć oczekiwania wobec komfortu cieplnego nie często popychają właścicieli domów jednorodzinnych w kierunku takiego sposobu ogrzewania, to w biurach, sklepach czy domkach letniskowych jest on coraz popularniejszy.
Vitoclima może utrzymywać stałą temperaturę +8°C, co jest bardzo dobrym rozwiązaniem właśnie w domach weekendowych. Dzięki temu, że została wyposażona m.in. w WiFi, przed wyjazdem do takiego domku wystarczy kliknąć w aplikację i włączyć ogrzewanie, aby po krótkiej nawet podróży wejść do ogrzanych wnętrz.
Klimatyzacja w praktyce
Vitoclima zagościła w moim domu, głównie z uwagi na potrzebę chłodzenia pomieszczeń latem - dodaje pan Adam. Postanowiłem jednak wykorzystać jej potencjał grzewczy i w październiku uruchomiłem klimatyzator z funkcją grzania. Urządzenie bez problemu ogrzewało pokoje dzieci oraz sypialnię. Myślę, że nadwyżki energii wyprodukowane przez naszą domową instalację fotowoltaiczną spożytkuję właśnie na ogrzewanie wnętrz Vitoclimą.
Planując montaż klimatyzacji, zwłaszcza w sypialni trzeba mieć jednak na uwadze, że nawet przy minimalnych obrotach wentylatora jednostka wewnętrzna odrobinę szumi i wywołuje delikatny ruch powietrza. Osobiście przywykłem już do cicho szumiącej (w trybie SLEEP) Vitoclimy, choć zwykle przeszkadzają mi w nocy jakiekolwiek dźwięki. Jednak przyjemny chłód w upalne noce okazał się celem wartym poświęceń.
Ogrzewanie klimatyzacją kontra smog
Obecnie podejmowanych jest wiele kroków w walce ze smogiem. Jednak minie jeszcze wiele lat, zanim kotły węglowe trafią zasłużenie na złomowiska. Można jednak szybciej ulżyć klimatowi w czasie pierwszych ochłodzeń. Zamiast "przepalać" w kopciuchu, czyściej, taniej i wygodniej jest ogrzać dom klimatyzacją.
W okresach przejściowych kotły węglowe uzyskują szczególnie niskie sprawności, marnując nawet połowę wytworzonej energii. Nie ma też co liczyć na jakikolwiek komfort, ponieważ temperatury w pomieszczeniach błyskawicznie przekraczają 24-25°C. Znaczne gradienty temperatur dziennych narażają domowników na przeziębienia, a samo ogrzewanie węglowe na wdychanie zanieczyszczeń. Koszt ogrzewania klimatyzatorem Vitoclima z pewnością nie będzie wyższy, niż koszt spalonego w takie dni węgla, a pozostałe zalety klimatyzatora są bezdyskusyjne.
Warto wiedzieć
Ogrzewanie całego domu klimatyzacją najlepiej jest wykonać w wersji multisplit, czyli stosując systemem Vitoclima 300. Wykorzystuje on jedną jednostkę zewnętrzną powiązaną z kilkoma jednostkami wewnętrznymi, zawieszonymi w nawet pięciu różnych pomieszczeniach.
Taki system można zainstalować w porównywalnej cenie do nowoczesnej kotłowni gazowej. Jeżeli jednak dodamy do niej ogrzewanie podłogowe, koszt takiego systemu grzewczego będzie wyższy od wersji ogrzewania tylko klimatyzacją.
Decydując się na ogrzewanie klimatyzatorem, zakup i montaż urządzeń warto zaplanować poza sezonami: grzewczym i letnim. Można wówczas liczyć na okazyjne ceny i znaczne rabaty.
Źródło i zdjęcia: Viessmann