9-16 minut 
Elementy ceramiczne 
22 514 20 20 
Plac Konesera 8 03-736 Warszawa 
Technologia wznoszenia ścian
Wybór technologii i budulca na ściany to pierwszy etap myślenia o własnym domu. Informacja ta poniekąd przesądza o architekturze budynku i wyglądzie elewacji. Systemy murowane oznaczają najwięcej możliwości na zaprojektowanie w zasadzie każdej bryły i wykończenie jej dowolnym materiałem. Technologie drewniane, szczególnie te z bali, narzucają styl architektoniczny budynku i wykończenie elewacji.
Zwolennicy nowoczesnych, prostych form wybierają na ogół jeden z trzech najpopularniejszych budulców: ceramikę poryzowaną, beton komórkowy, silikaty. Amatorzy tradycyjnych dworków i górskich chat realizują budowę w jednej z dwóch technologii drewnianych - szkieletowej lub z bali.
Skuszą się na nią również inwestorzy, którym zależy na szybkiej przeprowadzce. W postawionym w ten sposób domu można bowiem zamieszkać po 3–4 miesiącach od rozpoczęcia budowy, co w przypadku murowania ścian oznacza zwykle co najmniej rok.
Wprawdzie można nieco ten proces przyspieszyć, ale zalecane przerwy (pozwalające na osuszenia konstrukcji ścian z wilgoci technologicznej oraz wyschnięcie spoin, tynków i posadzek) na ogół wydłużają cykl budowy przynajmniej do roku.
Nie należy skracać tego czasu, bo niewysuszone mury mogą być przyczyną pojawienia się wilgoci także we wnętrzach. Oczywiście, w wyborze materiału pomoże architekt, jeśli zdecydujemy się na indywidualny projekt.
Kupując wersję katalogową, mamy już określony rodzaj ścian i materiał, z jakiego mają powstać, ale adaptując projekt do warunków konkretnej działki, architekt może, po uprzednim dokonaniu niezbędnych obliczeń, to zmienić. Wszystkie wyliczenia – dotyczące termoizolacyjności, nośności i wytrzymałości przegród – robione są bowiem w odniesieniu do konkretnego budulca o odpowiednich parametrach.
Ściany murowane dzielimy na:
1. Jednowarstwowe
Ściany jednowarstwowe najczęściej buduje się z pustaków z ceramiki poryzowanej lub z bloczków z betonu komórkowego (lekkich odmian). Stosuje się przy nich klejowe zaprawy cienkowarstwowe albo ciepłochronne. Pustaki z powierzchnię czołową profilowaną na pióro i wpust można murować bez wypełniania spoin pionowych. Skraca to nie tylko czas, ale również obniża koszty związane z zużyciem zaprawy.
Spoiny pionowe wypełnia się jedynie wtedy, gdy trzeba wmurować przycięte elementy. Można też wykorzystywać do tego celu piankę poliuretanową. Ściany jednowarstwowe osiągają wymagane przepisami U maks. = 0,23 W/(m2•K), ale problemem w tej technologii są mostki termiczne, czyli fragmenty o niższej niż reszta ściany termoizolacyjności - nadproża okien i drzwi oraz wieńce stropowe.
Nie należy w tej technologii wykonywać tradycyjnych nadproży żelbetowych, lecz zastosować elementy systemowe, oferowane przez producentów pustaków i bloczków. Przegrody wzniesione jako jednowarstwowe zwykle wykańcza się tynkiem tradycyjnym lub cienkowarstwowym.
Stawia się je z elementów o grubości 42-48 cm. Przy budowaniu z pustaków z ceramiki poryzowanej z kanałami wypełnionymi wełną mineralną, wymogi ciepłochronności spełniają ściany o grubości tylko 30 cm.
2. Dwuwarstwowe
Takie ściany stawia większość Polaków, budujących obecnie własny dom. Ściana nośna murowana jest z elementów o grubości 18-25 cm wykonanych z takich materiałów, jak beton komórkowy, pustaki ceramiczne tradycyjne i poryzowane, bloczki wapienno-piaskowe. Ciepłochronność tych materiałów ma drugorzędne znaczenie, ponieważ na przenikalność cieplną przegrody decydujący wpływ ma ocieplenie.
Poradnik
Tworzy ono jednorodną warstwę na ścianie i pokrywa wszystkie miejsca potencjalnych mostków termicznych (spoiny poziome i pionowe, nadproża, wieńce). W technologii tej ryzyko występowania mostków cieplnych jest praktycznie wyeliminowane. Warstwa ociepleniowa – z wełny mineralnej lub styropianu – może być zamontowana na ruszcie i osłonięta np. drewnianą okładziną. Najczęściej jednak mocuje się ją do ścian klejem.
Efektywność termoizolacji zależy od jej grubości. Z uwagi na ryzyko pęknięć tynku i odspajania się go od podłoża, stosuje się materiały o maksymalnej grubości 25 cm, choć wystarczające i optymalne pod względem ekonomicznym jest 20 cm. Przy typowych materiałach na warstwę konstrukcyjną pozwala to uzyskać przenikalność cieplną na poziomie od 0,13 do 0, 20 W/(m2•K).
W przypadku ścian z paroprzepuszczalnego betonu komórkowego zaleca się zastosowanie wełny mineralnej, która w dużo większym stopniu przepuszcza parę wodną niż styropian. Pozostałe materiały mogą być ocieplane w dowolny sposób.
Na termoizolację wykorzystuje się styropian (biały lub szary) oznaczony słowem „fasada”, a w miejscach narażonych na długotrwałe zawilgocenie, np. w obrębie cokołów, styropian „hydro” lub polistyren ekstrudowany XPS.
Wełna mineralna stosowana do ocieplenia ścian to na ogół płyty fasadowe, maty wybiera się do izolacji poddaszy. Ocieplenie wykańcza się tynkiem tradycyjnym, albo częściej cienkowarstwowym, oblicówką drewnianą bądź dowolną okładziną, np. imitującą cegłę, kamień, drewno. Grubość gotowej ściany dwuwarstwowej zwykle przekracza 40 cm.
3. Trójwarstwowe
Ściany murowane w tej technologii składają się z trzech warstw: nośnej, grubości 18,8-30 cm (z pustaków ceramicznych lub bloczków wapienno-piaskowych); ocieplenia (z wełny mineralnej albo styropianu, w warstwie grubości ok. 20 cm); ściany osłonowej (elewacyjnej) o grubości 8-12 cm (z cegły klinkierowej bądź silikatowej).
Mur trójwarstwowy ma dużą odporność ogniową i zdolność do stabilizacji temperatury wewnątrz domu. Elewacja murowana jest bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne, niż tynk położony na ociepleniu. Taka przegroda wymaga szerszego fundamentu, bo ściany mają grubość minimum 46,8 cm. W ścianach trójwarstwowych ocieplonych wełną mineralną pomiędzy nią a murem osłonowym tworzy się szczelinę wentylacyjną.
Dzięki temu termoizolacja jest chroniona przed deszczem i wiatrem, a wilgoć pochodząca z wnętrza domu może swobodnie odparowywać. W ścianach z termoizolacją ze styropianu szczelina nie jest potrzebna – materiał sam jest wystarczającą barierą przed parą wodną. Wznoszenie takich przegród można przeprowadzić jednoetapowo – układając od razu część nośną, ocieplenie i elewację.
Robi się tak zwykle przy zastosowaniu styropianu i przy elewacji przeznaczonej pod tynk. W metodzie dwuetapowej – do postawionej ściany nośnej mocuje się (kotwami z talerzykami dociskowymi) płyty z wełny mineralnej, następnie muruje warstwę elewacyjną z 3 cm szczeliną wentylacyjną, a w dolnych rzędach cegieł umieszcza się puszki z otworami – umożliwiającymi cyrkulację powietrza i odprowadzanie wilgoci.
Autor: Joanna Dąbrowska
Zdjęcia: wienerberger
