Przy wyborze kotła gazowego, konsument stoi przed dylematem wyboru między zaufanymi markami a kosztami inwestycji, które mają znaczenie w perspektywie wieloletniego użytkowania.
Ten artykuł demistyfikuje złożoność wyboru, prezentując kluczowe aspekty, na które należy zwrócić uwagę: od efektywności energetycznej, poprzez typ montażu, aż po innowacyjność rozwiązań kondensacyjnych.
Ponadto, eksplorujemy wpływ komory spalania i sposobu przygotowania ciepłej wody użytkowej na codzienne życie. Przybliżamy również, jak moc kotła wpływa na efektywność grzewczą, zapewniając czytelnikom kompleksowy przewodnik, który pomoże w wyborze idealnego urządzenia do ich domów.
Kotły gazowe nadal popularne
Charakterystykę kotłów zaczynamy od najczęściej kupowanych obecnie urządzeń. Modele gazowe są podstawowym wyborem właścicieli domów z dostępem do sieci gazowej. Ich popularność wynika przede wszystkim z tego, że są bardzo łatwe i niekłopotliwe w obsłudze, a gaz dostępny jest w przystępnej cenie. W ostatnich latach co prawda odczuwalnie wzrosły, ale dotyczy to wszystkich paliw.
Podobnie jak w przypadku sprzętu AGD, podstawowym kryterium wyboru jest zaufanie do danej marki i cena. Urządzenia renomowanych producentów są często droższe, ale warto pamiętać, że kocioł kupuje się z reguły raz na wiele lat. Lepiej więc wydać nieco więcej na sprawdzony sprzęt, ale mieć pewność, że posłuży dłużej, a w razie awarii nie będzie problemów z serwisem. Markowe kotły często objęte są też dłuższym okresem gwarancji. Istotnym parametrem jest również klasa efektywności energetycznej (te same kryteria należy brać pod uwagę przy wyborze pozostałych typów kotłów).
Ze względu na sposób montażu, kotły gazowe dzielą się na dwa typy - wiszące i stojące. Te pierwsze ważą mniej i są niewielkich rozmiarów, dlatego łatwo je wpasować w rząd wiszących szafek kuchennych. Jeżeli jednak mają zasobnik, zajmują więcej miejsca.
Modele stojące mają przeważnie wbudowany zasobnik c.w.u., dlatego też są większe od kotłów wiszących. Ze względu na ich rozmiary i wagę, nie nadają się do zamocowania na ścianie. Jeżeli o zasobniku mowa - ważna jest jego pojemność. Dobiera się ją indywidualnie, uwzględniając przewidywane zużycie wody (zależy od liczby domowników i ich zwyczajów), a także pojemność wanny czy wydajność prysznica.
Kotły gazowe dzielą się na tradycyjne (konwencjonalne) i kondensacyjne. W naszym redakcyjnym zestawieniu produktów (na końcu tego artykułu) znalazły się tylko te drugie, bo one dominują obecnie w sprzedaży. Są bardziej wydajne od konwencjonalnych, gdyż w większym stopniu wykorzystują ciepło pochodzące ze spalanego paliwa. W urządzeniach kondensacyjnych para wodna, która jest jednym z produktów spalania, ulega skropleniu, dzięki czemu można odzyskać zawartą w niej energię cieplną. W kotłach niekondensacyjnych para wodna wraz z zawartym w niej ciepłem ulatuje po prostu przez komin. Stąd bierze się sprawność kotłów kondensacyjnych przekraczająca 100%. Jednak jest to tylko efekt specyficznego sposobu jej obliczania. Tradycyjnie bowiem w rachunkach z góry pomijano ciepło zawarte w parze wodnej, a kocioł kondensacyjny to ciepło pozyskuje.
Jeśli chodzi o sam proces spalania, urządzenia grzewcze zasilane gazem mogą mieć otwartą lub zamkniętą komorę spalania. Wszystkie obecnie produkowane kotły kondensacyjne mają komorę zamkniętą. Natomiast komora otwarta pobiera niezbędne do spalania powietrze z pomieszczenia, w którym zainstalowano kocioł. Takie urządzenie wymaga bardzo sprawnego systemu wymiany powietrza. Nie może to być wentylacja mechaniczna, bo wentylator mógłby spowodować odwrócenie ciągu w kominie i cofnięcie spalin do wnętrza. Ze względów bezpieczeństwa taki kocioł lepiej umieścić w wydzielonej kotłowni, wyposażonej w wentylację grawitacyjną. Minimalna kubatura takiego pomieszczenia to 8 m³.
Jednak zgodnie z prawem wszystkie kotły gazowe można instalować również w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stały pobyt ludzi, takich jak kuchnia, łazienka, korytarz czy przedpokój, o ile spełniają pozostałe wymogi, np. odnośnie wentylacji. Co ważne, pomieszczenie nie może być niższe niż 2,2 m lub 1,9 m - o ile dom wzniesiono przed 2002 r.
Kotły z komorą zamkniętą są znacznie bezpieczniejsze w użytkowaniu. Mają wbudowany wentylator, dlatego zapewniają zasysanie z zewnątrz niezbędnego do spalania powietrza oraz odprowadzanie tamże spalin. Działają niezależnie od wentylacji w pomieszczeniu - w takim wariancie nie trzeba więc rezygnować z mechanicznego systemu wymiany powietrza.
Kolejny ważny podział związany jest ze sposobem przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.). Modele jednofunkcyjne podgrzewają wodę zgromadzoną w zbiorniku, na który trzeba wygospodarować miejsce. Dzięki tzw. pętli cyrkulacyjnej, czyli możliwości podłączenia kilku kranów, ciepła woda będzie przez cały czas krążyć w obiegu. Takie urządzenia dobrze sprawdzają się w większych domach, gdzie c.w.u. pobiera się w wielu oddalonych od kotła punktach.
Kotły dwufunkcyjne zajmują mniej miejsca, bo nie mają zasobnika - c.w.u. podgrzewają na bieżąco, tylko w razie potrzeby. Są polecane przede wszystkim do domów, w których wszystkie punkty poboru wody znajdują się blisko kotła, a równocześnie nie korzysta się z niej w bardzo dużej ilości, np. do zasilania dwóch pryszniców.
Połączeniem tych dwóch typów są modele dwufunkcyjne z zasobnikiem, który ma niewielką pojemność (np. 50 l). Kocioł zaczyna podgrzewać c.w.u. przepływowo dopiero wtedy, gdy skończy się ta z zasobnika. Można do niego podłączyć pętlę cyrkulacyjną.
Jaka powinna być moc kotła?
Jednym w ważniejszych kryteriów wyboru każdego kotła jest jego moc. Powinna ona odpowiadać faktycznemu zapotrzebowaniu na ciepło. Parametr ten określony jest w projekcie domu. Natomiast w przypadku modernizacji budynku warto poradzić się doświadczonego instalatora.
Jeśli chodzi o urządzenia gazowe, standardem jest moc 12-24 kW (modele jednofunkcyjne) oraz 17-27 kW (dwufunkcyjne). Odpowiednia moc kotła na paliwa stałe w dobrze ocieplonym budynku to kilkanaście kW. W przypadku modeli elektrycznych, w nowym lub niedawno zbudowanym domu wystarczy urządzenie o mocy 8-12 kW.
Dowiedz się więcej o kotłach na gaz ➡️ Na co zwracać uwagę przy wyborze kotła gazowego?
Redakcja BD
fot. otwierająca: BOSCH HOME COMFORT