Zmieniamy dom, kiedy zmieniają się nasze potrzeby

Najpierw Maria i Jurek przez 5 lat mieszkali w bliźniaku (połowa domu, którą zajmowali, miała powierzchnię 140 m2). Rodzina się powiększyła, Jurek podjął pracę na przeciwległym krańcu miasta, ale przede wszystkim pojawiły się plany budowy trasy szybkiego ruchu w odległości 100 m od posesji, dlatego w obawie przed nadmiernym ruchem samochodowym i hałasem postanowili się przenieść.

Drugi dom miał już pow. 200 m2, lecz okazało się, że jest nieco za duży i kosztował więcej, niż pierwotnie zakładali (w 2006 r. ceny działek i materiałów budowlanych zaczęły rosnąć). Lepiej było go sprzedać i wznieść trzeci, staranniej dopasowany do rodziny.

Coraz solidniejsze i bardziej przemyślane budowanie

Drugi dom sprzedali szybko, ale zanim to nastąpiło, para postarała się o uzbrojenie działki w pobliżu (została celowo kupiona po 103 zł/m2 tuż przed okresem największego boomu budowlanego jako inwestycja). Ostatecznie to na niej rozpoczęła się trzecia z kolei budowa.

Właściciele zrezygnowali z podpierających balkon słupów na ganku. Zmienili również kolorystykę, proponowaną przez autorów gotowego projektu. Dach przykryli czarną płaską dachówką betonową. Na fragmentach ścian ułożyli okładzinę z betonu imitującą łupany granit, a do jej barwy dopasowali kostkę na traktach komunikacyjnych. Kolor drewna ma podbitka z PVC oraz tynk, tworzący ramy wokół drzwi i okien.

- Bliźniak postawiliśmy z tanich materiałów, m.in. z gazobetonu, i przykryliśmy blachodachówką, bo tylko na takie było nas stać - opowiada Jurek. - Kolejny dom powstał z pustaków ceramicznych, miał na dachu ceramiczną dachówkę, a w bryle duży garaż. Niedługo po przeprowadzce syn wyjechał za granicę i stwierdziliśmy, że nie może to być dla nas dom docelowy, bo bez dzieci będzie kiedyś zbyt obszerny do mieszkania, sprzątania, utrzymania.

Znowu sięgnęliśmy po gotowy projekt z tej samej pracowni architektonicznej, z której zasobów czerpaliśmy wcześniej. Tym razem spodobała się nam zwarta bryła. Już wiemy, że idealnie dopasowaliśmy powierzchnię i układ pomieszczeń. Trzeci dom postawiliśmy tak jak poprzedni, z materiałów ceramicznych.

Dwukondygnacyjny dom ma zwartą bryłę, która obejmuje garaż na 1 samochód; została przykryta czterospadowym dachem z dwoma lukarnami i pięcioma oknami dachowymi. Elewacja frontowa jest skierowana na północ, a taras na południe i zachód. Wokół budynku biegną wygodne trakty komunikacyjne, utwardzone kostką betonową (urządzanie ogrodu jeszcze trwa).

- W drugim domu kuchnia miała pow. 8 m2 i była za mała - dodaje Maria. - Szukałam projektu z większą, obecna ma 11 m2 i to jest optymalne. Podobny rozmiar do poprzedniego ma za to salon i jadalnia. W nowym domu koniecznie chciałam mieć spiżarnię tuż przy kuchni oraz mniejszy pokój gościnny na parterze. Nie nalegałam na garaż na 2 samochody, bo przyzwyczailiśmy się parkować auta na podjeździe - sam garaż zawsze stawał się składem przeróżnych narzędzi. Uznałam, że skoro teraz powierzchnia użytkowa ma być mniejsza, to najlepiej kosztem przestrzeni gościnnej i garażowej.

Według projektu na poddaszu miała znajdować się pralnia, lecz wolałam przerobić ją na czwartą sypialnię, a pralnię urządziłam w kotłowni. Dzięki temu znowu zaoszczędziliśmy trochę powierzchni. Układ pomieszczeń nie wymagał innych poprawek - jest kompaktowy i ma dobrze poprowadzoną komunikację - ale zależało mi na lepszym doświetleniu jadalni przez okna w wykuszu. Poprosiliśmy więc znajomych architektów o przeprojektowanie wykuszu - teraz tworzą go duże okna, które nie zostały przedzielone murowanymi słupami i jest wśród nich również okno przesuwne, dające dodatkowe wyjście na taras.

Z pomocą architektów zmieniliśmy jeszcze wygląd elewacji. Celowo użyliśmy trwałych materiałów o nowoczesnym wyglądzie, które nie płowieją na słońcu, i które łatwo się myje. Podczas budowy i wykańczania działaliśmy w taki sposób, żeby utrzymanie domu w dobrym wyglądzie nie było kłopotliwe.

Projekt: Dom w tymianku - wersja termo, lustrzane odbicie, arch. Barbara Mendel, Archon+; adaptacja projektu Krzysztof Ernest Iżel i Seweryn Grobelny; Rzut parteru i rzut parteru po zmianach

Budynek w wersji termo i z pianką PUR w dachu

Właściciele przyznają, że wznosząc dom, mniej przejmowali się teraźniejszymi kosztami jego budowy (do tej pory wydali ok. 800 000 zł), natomiast z rozmysłem podejmowali zabiegi ułatwiające obsługę stałych elementów i gwarantujące oszczędności w kosztach utrzymania (tego rodzaju działanie docenią ewentualni kupcy nieruchomości).

Choć nie wykluczają postawienia mniejszego domu po odejściu najmłodszej córki, nie mają pewności, że rzeczywiście tak uczynią. A skoro tak, to w trosce o dobrą termoizolację obecnego budynku celowo kupili projekt w wersji termo, czyli m.in. ze ścianami zaizolowanymi styropianem o gr. 20 cm. Nie spodziewali się, że ze względu na okresowo podmokły grunt będą zmuszeni przygotować niestandardowe i droższe fundamenty. Ich zaletą okazała się natomiast łatwa do ułożenia izolacja termiczna i przeciwwilgociowa.

Niezadaszony taras, wykonany metodą na sucho i utwardzony kostką z betonu identyczną jak na ścieżkach, od południa do zachodu oświetla słońce. Maria chciała, żeby światło docierało w głąb salonu i jadalni, dlatego poprosiła o przeprojektowanie wykuszu. Tworzą go teraz same okna (w tym przesuwne), których nie przedzielają murowane słupki. Przeszklenia są "ciepłe" - mają ramy z czterokomorowego PVC i 3 szyby.

- Geodeta, po przeprowadzeniu badań geotechnicznych, zalecił nam płytę fundamentową opartą na betonowych słupach, a nie na ławach - mówią właściciele. - Wylaliśmy z betonu 13 słupów, zaś zbrojoną płytę ociepliliśmy ze wszystkich stron styropianem o gr. 20 cm. Choć takie fundamenty kosztowały 50 000 zł, jesteśmy z nich zadowoleni. W następnym domu znowu wybierzemy płytę!

Rozmyślnie unikaliśmy stosowania ocieplenia z wełny mineralnej, ponieważ w dwóch poprzednich miejscach zamieszkania robotnicy ułożyli ją niestarannie. Na poddaszu czuło się to podczas wiatru. Czterospadowy dach ociepliliśmy natryskowo otwartokomórkową pianką PUR o gr. 20 cm. Na pewno weszła w każdy zakamarek, bo teraz nie ma żadnego przewiewu. Bardzo dokładnie zabezpieczyliśmy przed wilgocią balkony. Uczulamy na ten element!

Elewacja tylna. Dom stoi na otwartym terenie i cały dzień tonie w słońcu, więc m.in. dlatego właściciele wykończyli elewacje trwałymi materiałami - tynkiem silikatowym, specjalnym tynkiem imitującym bale odciskane szablonem, okładziną betonową. Szczegóły wykończenia zaprojektowali dla nich architekci adaptujący gotowy projekt. Z zewnątrz budynek wygląda teraz nowocześnie. Zdaniem domowników, ten element szczególnie się udał.

Budowa i instalacje

W stosunku do dwóch poprzednich budów, właściciele zmienili sposób działania, bowiem przetestowali, że im mniej ekip, tym mniej poprawek. Dawniej prowadzili roboty, zatrudniając wiele ekip, obecnie - wybrali tylko dwie. Pierwsza wzniosła dom, druga - wykończyła go (tylko niektóre prace montażowe, np. okien i drzwi, realizowały ekipy producentów). Budowa każdego z trzech domów trwała 1,5 roku, ponieważ same formalności zajmowały ok. pół roku.

Ze względu na dostęp do miejscowej sieci gazowej, system grzewczy w domu opiera się na gazie ziemnym i kondensacyjnym kotle z zasobnikiem c.w.u. o poj 140 l. W instalacji działa podłogówka, obejmująca połowę podłóg w budynku oraz grzejniki. Mając świetnie zaizolowany dom, a także szczelne okna, Maria i Jurek pierwszy raz zdecydowali się na wentylację mechaniczną. W gotowym projekcie zostały uwzględnione kanały dla niej (podczas budowy właściciele tylko nieznacznie je przemieścili), lecz odłożyli kupno centrali. Podobnie postąpili z centralnym odkurzaczem - na razie przygotowali rurociąg z dwoma gniazdami i automatyczną szufelką, jednostkę centralną dodadzą w przyszłości.

Salon i jadalnia zajmują razem pow. 31 m2. Są skierowane na południe i zachód, zatem nie brakuje w nich światła. Doświetla je m.in. większy i bardziej przeszklony wykusz (w porównaniu z planowanym początkowo). Maria i wykonujący meble kuchenne na zamówienie stolarz zaprojektowali drewniany portal wokół żeliwnego wkładu kominkowego z grawitacyjnym sposobem rozprowadzania ciepła. Obudowa wokół drzwiczek kominka jest z kamienia.

Na wczesnym etapie urządzania pomieszczeń właściciele współpracowali z architektką wnętrz, lecz później samodzielnie je zagospodarowali, ponieważ wiedzieli czego konkretnie oczekują. O krótką konsultację prosili jedynie wtedy, kiedy woleli się upewnić, że wybrane elementy będą spójne z resztą wystroju. Kolorystyka pomieszczeń jest podobna do zewnętrznej. Króluje biel i ciepły odcień naturalnego drewna, które przełamują tkaniny w szarym kolorze. Całą połączoną strefę dzienną obejmuje wodne ogrzewanie podłogowe. Posadzkę nad nim wykończono płytami gresu, imitującymi deski z bielonego dębu.

Maria i Jurek są bardzo zadowoleni z wielkości kuchni i jej urządzenia. Znajduje się ona w północnej strefie budynku (ma okna skierowane na zachód i północ) - co sprawia, że nie nagrzewa się od słońca. Zabudowa w kształcie litery U, z drewnianymi frontami i blatami, jest pojemna, lecz mimo to przydaje się spiżarnia tuż przy kuchni (o pow. 1,68 m2).

- Podsumowując stawianie trzech domów, możemy ocenić, że najlepszym jest obecny - opowiadają właściciele. - Ma świetną lokalizację, bo stoi na terenie z luźną zabudową. Powstał z solidnych i trwałych materiałów. Ma nowoczesne instalacje, w tym kilka podnoszących wartość budynku, oraz optymalną wielkość. Nie jest kłopotliwy w obsłudze i drogi w utrzymaniu.

Dwubiegowe schody ze spocznikiem mają długi dolny bieg i krótki górny. Wykończono je drewnem dębowym, identycznym jak na podłogach na poddaszu. Drzwi z drewna sosnowego pomalowano białym matowym lakierem.

Redaktor: Lilianna Jampolska