Od stycznia 2025 roku zaczęły obowiązywać nowe zasady, dotyczące segregacji odpadów. Koniec z wyrzucaniem starych ubrań do zwykłego kosza, ponieważ nowe przepisy zabraniają wrzucania odzieży i innych tekstyliów do pojemnika z odpadami zmieszanymi. Jak segregować tekstylia i gdzie teraz powinny trafiać zużyte ubrania, wyroby włókiennicze i obuwie?
Nowe zasady segregacji odpadów 2025 - obowiązkowa segregacja tekstyliów
Od początku 2025 roku w Polsce weszła w życie nowelizacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 roku. Zmiany obejmują wydzielenie kolejnej frakcji odpadów selektywnych. Do tej pory w gospodarstwach domowych obowiązkowa była segregacja śmieci takich jak papier, szkła, tworzywa sztuczne, metal, sprzęt elektroniczny, czy baterie. I to się nie zmieniło, natomiast obecnie obowiązkowej segregacji podlegają również odpady tekstylne.
Nowy obowiązek - recykling tekstyliów i odzieży. Dlaczego należy segregować zużyte ubrania?
Zmiana ma na celu ograniczenie ilości odpadów tekstylnych, ale także wzbudzenie w społeczeństwach Unii Europejskiej większej świadomości i odpowiedniego podejścia do tematu konsumpcji. Zmianom towarzyszy również nowe pojęcie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, które wiąże się z dodatkowymi obowiązkami producentów, takimi jak m.in. wprowadzenie selektywnej zbiórki tekstyliów.
Obowiązek segregacji odpadów tekstylnych bezpośrednio dotyczy recyklingu odpadów i tym samym ograniczenia corocznie milionów ton odzieży i obuwia, które dotąd bezpowrotnie trafiały na śmietniska. Przetwarzanie tekstyliów bezpośrednio wpływa też na ograniczenie produkcji nowych tekstyliów, co jest korzystne dla środowiska naturalnego. Kupując tekstylia, wykonane z naturalnych włókien takich jak bawełna i len, nie tylko dbamy o swoje zdrowie, ale też zwiększamy szansę na ich skuteczny recykling.
Segregacja tekstyliów. Czego nie wyrzucisz do pojemnika z odpadami zmieszanymi?
Nowe zasady określają, że do pojemnika na odpady zmieszane nie można wyrzucać konkretnych tekstyliów. Do odpadów tekstylnych zaliczane są:
- odzież (także robocza),
- rękawiczki, czapki i szaliki,
- obuwie,
- firany i zasłony,
- koce, narzuty, pościel i prześcieradła,
- obrusy,
- ścierki i ręczniki,
- mopy tekstylne,
- poduszki i kołdry,
- galanteria skórzana (torby, paski, portfele),
- plecaki,
- pluszaki,
- wykładziny i dywany.
Gdzie wyrzucać zużyte buty, odzież i tekstylia według nowych zasad segregacji? PSZOKi w każdej gminie
Na portalu gov.pl Ministerstwo Klimatu i Środowiska zamieściło wpis:
"Zgodnie z przepisami przyjętymi w Polsce w 2019 roku, od 1 stycznia 2025 gminy mają obowiązek selektywnego zbierania odpadków tekstylnych. To oznacza, że w PSZOKach, a więc Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, będzie można oddać zużyte materiały tekstylne, odzież i obuwie. W każdej gminie powinien być przynajmniej jeden taki punkt".
Oznacza to, że po gruntownych porządkach w szafach zużyte tekstylia należy spakować w worki i zawieźć do najbliższego PSZOK (Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych). Gminy nie będą skłonne postawić nowych, dedykowanych pojemników na zbiórkę tekstyliów, ponieważ te są zbyt drogie. Dlatego właściciele domów, czy mieszkańcy bloków muszą samodzielnie zadbać o prawidłową utylizację starych ubrań, butów, czy innych tekstyliów.
Punk selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK) - co zrobić, jeśli go nie ma w mieście?
PSZOKi są podstawowym elementem systemu gospodarki odpadami, jednak nie zawsze znajdują się one blisko miejsca zamieszkania. Te, które działają, często przyjmują interesantów tylko w niektóre dni, a godziny są raczej uciążliwe dla osób pracujących. Warto wtedy skorzystać z innych inicjatyw, umożliwiających pozbycie się tekstyliów, którym można jeszcze podarować drugie życie.
- Kontenery na tekstylia PCK - jest ich aż 28 tysięcy w całym kraju. Można wrzucić do nich tekstylia i obuwie w dobrym stanie, czyli zdatne do ponownego użycia. Zostaną one przekazane potrzebującym. Ważne, aby buty połączyć w pary. Warto przypomnieć, że kontenery PCK nie są to kosze na odpady, bo wiele osób tak je traktuje, wrzucając różnego typu śmieci. Można też zawieźć wypraną odzież do najbliższego punktu PCK lub Caritas.
- EKOzwroty w INPOST - tekstylia w dobrym stanie, które mogą jeszcze komuś się przydać, można w ramach EKOzwrotu nadać bezpłatnie w paczkomacie InPost. Program przy wsparciu Fundacji Odzyskaj Środowisko z powodzeniem funkcjonuje już od 2021 roku, obejmując najpierw sprzęt elektryczny i elektroniczny. Aby skorzystać z tej opcji, należy spakować tekstylia, zarejestrować przesyłkę przez aplikację mobilną lub stronę internetową, napisać kod na paczce i następnie nadać paczkę w paczkomacie.
- Ubraniomaty - stworzone dla inicjatywy Ubrania do oddania. Można zyskać rabaty od partnerów za oddaną odzież, a obsługa urządzenia (pojemnika z kodem QR) jest bardzo intuicyjna. Znajdują się w Warszawskim Westfieldzie Arkadia, Krakowie, Gdyni, Wrocławiu oraz Piotrkowie Trybunalskim i zyskują coraz większą popularność.
- Schroniska dla zwierząt - zawsze chętnie przyjmą koce, poduszki i kołdry, szczególnie przed zimą, kiedy czworonożni przyjaciele potrzebują większej ochrony przed zimnem.
- Instytucje wspomagające potrzebujących - można zapytać o możliwość oddania odzieży w pobliskim domu samotnej matki, domu dziecka, czy noclegowni dla osób w kryzysie bezdomności.
- Sklepy charytatywne - pod nazwą charity shop funkcjonują już od dawna na całym świecie, ale i w Polsce znajdziemy ich całkiem sporo.
Mobilny PSZOK - zbiórki tekstyliów
Mobilne PSZOKi działają już na terenie wielu miejscowości w ramach regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach. W wyznaczonych dniach i godzinach mobilny pojazd zostaje podstawiony w określone miejsce, a pracownik firmy odbiera od mieszkańców posegregowane odpady, w tym tekstylia. MPSZOKi z powodzeniem działają nie tylko w dużych miastach takich jak Warszawa i Poznań, ale także na Śląsku w Siemianowicach Śląskich, czy Mysłowicach.
Zawsze warto sprawdzić, czy aktualnie w pobliskiej lokalizacji nie odbywa się mobilny odbiór odpadów selektywnych. W Warszawie mobilne PSZOKi pojawią się w każdej dzielnicy dwa razy w tygodniu (w środę i soboty).
Co grozi za brak segregacji ubrań?
Za niezastosowanie się do nowych zasad właścicielowi nieruchomości grozi kara finansowa w wysokości ustalanej przez samorząd. Za nieprawidłową segregację i wrzucenie tekstyliów do pojemnika na śmieci może nastąpić podwyższenie opłat za wywóz śmieci od 200 proc. do 400 proc.! Choć od karania lepsza jest edukacja, tej w wielu miejscach brak. Dużo osób nie wiem o nowym obowiązku segregacji tekstyliów, zarówno tych, które nadają się do ponownego użytku, jak i tych zniszczonych.
Segregacja tekstyliów 2025: podsumowanie
Wymóg bardziej ekologicznego stylu życia stał się już znakiem naszych czasów. Również ubrania mogą zyskać drugie życie, co bezpośrednio przekłada się na ochronę środowiska, ale też pomoc potrzebującym. Wyroby włókiennicze, które już nie nadają się do użytku, bezwzględnie należy oddać do punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
Fot. otwierająca: Adobe Stock
Skomentuj
