Poniżej najważniejsze informacje dotyczące prawidłowego montażu tych łączników przeznaczonych głównie do instalacji sanitarnych, grzewczych, gazowych i solarnych (w zależności od zastosowanego typu O-ringa).
Instrukcja montażu w zakresie średnic 12-54 mm
Zaleca się przechowywać kształtki w opakowaniu aż do momentu montażu, aby uchronić je przed zabrudzeniem i wyschnięciem nasilikonowanych o-ringów.
1. Cięcie rury na długość
• Używaj obcinaka krążkowego.
• Sprawdź, czy rura jest obcięta pod kątem prostym.
• Sprawdź, czy rura zachowała swój kształt i nie jest uszkodzona.
2. Gratowanie
• Gratuj rurę wewnętrznie i zewnętrznie.
• Tam, gdzie to możliwe, należy skierować rurę w dół, aby zapobiec przedostawaniu się opiłków do wnętrza rury.
• Sprawdź, czy wewnętrzne i zewnętrzne powierzchnie końcówek rur są gładkie i wolne od zadziorów i ostrych krawędzi.
Uwaga: Upewnij się, czy powierzchnia rury jest wolna od głębokich rys lub zadrapań.
3. Sprawdzanie łącznika
• Sprawdź, czy łącznik jest odpowiedniej średnicy do rury.
• Sprawdź prawidłowe osadzenie o-ringu.
• Dobrą praktyką jest dodanie niewielkiej ilości środka smarnego Conex Bänninger do pierścieni uszczelniających, aby ułatwić wkładanie rury.
(MPABPSOIL100ML)
4. Zaznaczenie głębokości wsunięcia łącznika
• Rurę należy całkowicie wsunąć w złączkę aż do oporu.
• Aby zmniejszyć ryzyko przemieszczenia o-ringu, obracaj złączkę (jeżeli to możliwe) jednocześnie wsuwając ją na rurę.
• Zaznacz pisakiem głębokość wsunięcia łącznika.
• Przed zaprasowaniem upewnij się, czy rura nie wysunęła się z łącznika.
5. Zaprasowanie łącznika
• Upewnij się, czy instalacja jest prawidłowo ułożona przed zaprasowaniem.
• Upewnij się, że do zaciskarki włożona jest szczęka o odpowiednim rozmiarze.
• Szczęka musi być przyłożona prostopadle do łącznika.
• Karb łącznika musi być ułożony dokładnie w rowku szczęki.
• Naciśnij i przytrzymaj przycisk włączenia zaciskarki do końca procesu zaciskania.
• Zaprasowanie jest zakończone, gdy szczęki są całkowicie zamknięte.
• Połączenie jest gotowe po jednym pełnym cyklu pracy zaciskarki. Nie zaprasowuj łącznika więcej niż jeden raz.
6. Oznaczenie wykonanego połączenia
• Oznacz pisakiem gotowe połączenie.
• Umożliwia to łatwą kontrolę przed próbą ciśnieniową i izolacją.
Narzędzia
Do zacisku złączek należy stosować zaciskarkę o odpowiedniej sile docisku. Minimalna siła docisku to 32kN, wartość maksymalna 36kN - jest to warunek dający pewność, że w zakresie średnic do 54 mm będą do dyspozycji dostateczne rezerwy siły zaciskania. Zbyt duża siła zacisku może spowodować uszkodzenie połączenia (łącznika), a także uszkodzenie samej szczęki. Rekomendowane są zaciskarki i szczęki zaciskowe REMS z profilem "V". Tabele kompatybilności urządzeń znajdują się na stronach producentów łączników, jak również samych narzędzi.
Zastosowanie nieodpowiednich szczęk np. profil M nie zapewni odpowiedniego połączenia z rurą i szczelności instalacji.
Wydłużenie termiczne
Współczynnik rozszerzalności liniowej miedzi wynosi 16,8 x 10-6°C. Na przykład rura miedziana o długości 10 m, niezależnie od jej rozmiaru, grubości ścianki lub stanu twardości, wydłuży się o 10,8 mm przy wzroście temperatury o 60°C. Prawidłowo zainstalowane rury muszą mieć możliwość przesunięcia, aby skompensować wydłużenie termiczne. W przeciwnym razie w rurociągu powstaną naprężenia, które mogą prowadzić do rozerwania połączeń i/lub pękania rur. Oczywiście wielkość i częstotliwość takich zmian długości będzie determinować żywotność złącza lub uszkodzenie rury. W przypadku rur w instalacjach grzewczych proste przebiegi rur wraz z licznymi zmianami kierunku, które zwykle występują, powodują automatyczne skompensowanie wydłużeń termicznych. Jednak w przypadku długich prostych odcinków rur, przekraczających 10 m, należy uwzględnić dodatkową kompensację. Szybkim, ekonomicznym i skutecznym sposobem kompensacji rozszerzalności cieplnej jest zaprojektowanie w instalacji kompensatora U kształtnego wykonanego z łączników.
Elementy kompensacji
Tam gdzie rury miedziane przechodzą przez ściany, podłogi i sufity, powinny mieć możliwość przemieszczania się w wyniku rozszerzania lub kurczenia się. Można to zapewnić przepuszczając rurę przez tuleję lub rurkę o większej średnicy zamocowaną na całej grubości ściany, podłogi, sufitu lub za pomocą elastycznych złączy po obu stronach ściany. Jeżeli techniki kompensacji wydłużenia rury, takie jak zastosowanie kompensacji naturalnej lub U-kształtnej, będą niewystarczające do kompensowania dużych wydłużeń może być konieczne zastosowanie kompensatorów typu mieszkowego.
Kompatybilność rur
Złączki miedziane typu Press mogą być stosowane z rurami twardymi, półtwardymi i miękkimi zgodnymi z normą PN-EN 1057 o grubości ścianki podanej poniżej:
Grubość ścianki rury (mm) |
Średnica |
Rura miękka - R220 |
Rura półtwarda - R250 |
Rura twarda - R290 |
12 |
0,6 |
- |
0,8 |
1,0 |
1,0 |
- |
15 |
1,0 |
- |
0,8 |
1,0 |
1,0 |
- |
18 |
1,0 |
- |
0,8 |
1,0 |
1,0 |
- |
22 |
1,0 |
- |
0,9 |
1,0 |
1,0 |
- |
28 |
- |
1,2 |
0,9 |
1,2 |
1,0 |
1,5 |
35 |
- |
- |
1,2 |
- |
1,0 |
1,5 |
42 |
- |
- |
1,2 |
- |
1,0 |
1,5 |
54 |
- |
- |
1,2 |
- |
1,2 |
2,0 |
W przypadku łączenia miękkich rur miedzianych należy użyć tulei wzmacniającej. Zastosowanie rur o zbyt malej grubości ścianki może spowodować uszkodzenie połączenia i brak szczelności instalacji.
Aby wykonać prawidłowe połączenie dodatkowo należy zwrócić uwagę także na:
- odpowiednie odstępy od elementów konstrukcyjnych (wymagane miejsce do zaprasowania),
- odpowiednią głębokość włożenia rury,
- minimalną odległość między łącznikami (ewentualnie od istniejącego połączenia lutowanego).
Szczegółowe Informacje w w/w zakresie dostępne są w katalogach i broszurach technicznych producenta.