Utwardzony taras ziemny prawidłowo wykonany jest bardzo trwały. Spośród wszystkich rodzajów tarasów, ten daje największe możliwości uformowania kształtu. Jego obrys może być nawet nieregularny, przez co świetnie wtopi się w naturalistyczny, „nieuporządkowany” ogród.
Taras betonowy jest najbardziej popularny, daje też najszersze możliwości wykończenia powierzchni. Po wytyczeniu zarysu przyszłego tarasu, trzeba w jego obrębie wybrać wierzchnią warstwę ziemi. Powstałe zagłębienie wypełnia się podbudową, a na niej układa się podsypkę. Taras betonowy na tak przygotowanym podłożu nie wymaga hydroizolacji, a jego płyta konstrukcyjna nie musi być zbrojona. Niezbędne są natomiast dylatacje. Konieczne też będzie wykonanie kształtującej spadek warstwy wyrównawczej, która zapewni odwodnienie powierzchni.
Taras drewniany też jest łatwy do wykonania. Wymaga zrobienia punktowego fundamentu, ale za to nie trzeba usuwać wierzchniej warstwy ziemi. Ponieważ deski, którymi wykończony będzie taras są lekkie, wystarczy wymurowanie słupków fundamentowych i ścianek oporowych z bloczków betonowych.
Miejsce na taras - wybierając miejsce dla tarasu musimy się zastanowić, w jakim celu i o jakich porach dnia będziemy najczęściej z niego korzystali. Jeśli rano, to powinien znaleźć się od strony wschodniej. Jeśli zaś wieczorem, wykorzystując słońce aż do ostatniego promienia – skierujmy go na południowy zachód lub zachód. Najczęściej taras jest „pod chmurką”, ale warto zadaszyć chociaż część, bo to pozwoli na siedzenie na świeżym powietrzu nawet w czasie deszczu.
fot. Probet Dasag
Koszty budowy tarasu
1. Kostka betonowa
To jeden z najczęściej spotykanych materiałów na posesjach. Kostka jest stosowana do wykonywania traktów pieszych i podjazdów dla samochodów. Bardzo dobrze sprawdza się też na tarasach. Ma przystępną cenę, jest oferowana w szerokiej gamie wzorów i kolorów. Dzięki temu można łatwo dopasować nawierzchnię do stylistyki budynku.
W porównaniu do tradycyjnego sposobu wykonywania tarasów, polegającego na wylaniu betonowej płyty, technologia z wykorzystaniem kostki jest stosunkowo prosta, tańsza i mniej czasochłonna. Układa się ją bowiem bezpośrednio na gruncie, na solidnej podbudowie. Właśnie od prawidłowości wykonania tego elementu zależy stabilność całej konstrukcji i żywotność tarasu. Kluczowe jest dokładne zagęszczenie kolejnych warstw podbudowy.
Prace zaczynamy od wytyczenia terenu pod taras i usunięcia humusu. Podłoże musi być utwardzone, ale przepuszczalne. W celu oddzielenia podbudowy kostki od gruntu rodzimego, układamy na nim pasy geowłókniny. Na tak przygotowanym podłożu usypujemy ok. 20 cm warstwę żwiru lub kruszywa łamanego (frakcja 4-31 mm), a następnie ok. 5 cm warstwę piasku. Obie starannie zagęszczamy. Po wyrównaniu podłoża można przystąpić do układania kostki, dobijając brzegi elementów gumowym młotkiem (w ten sam sposób układa się płyty tarasowe). Fugi wypełnia się drobnym piaskiem. Ostatnim krokiem jest ubicie nawierzchni przy użyciu wibratora płytowego z nałożoną nakładką (żeby nie uszkodzić kostek).
Przy założeniu, że taras będzie miał powierzchnię 20 m2 (4 x 5 m), szacunkowa ilość i koszt materiałów (robocizna jest zawsze wyceniana indywidualnie), potrzebnych do wykonania go w tej technologii, będą następujące:
- geowłóknina - 20 m2 x 3 zł/m2 = 60 zł;
- żwir - 10 t x 60 zł/t = 600 zł;
- piasek - 2 t x 30 zł/t = 60 zł;
- kostka betonowa - 20 m2 x 40 zł/m2 = 800 zł.
Łącznie: ok. 1520 zł
2. Płytki ceramiczne
Wylanie betonowej płyty i wykończenie jej płytkami ceramicznymi to technologia stosowana od lat. Mimo, że świetnie znana wykonawcom, wielu z nich wciąż popełnia błędy. Efektem jest odspajająca się od podłoża posadzka. Aby tego uniknąć, trzeba zastosować odpowiednie materiały i starannie prowadzić roboty budowlane.
Po wytyczeniu i wyrównaniu terenu, usypujemy warstwę piasku i dokładnie zagęszczamy podłoże. Następnie wylewamy betonową płytę o grubości ok. 10 cm. Należy zastosować beton o klasie co najmniej C12/15. Kolejnym krokiem jest umieszczenie hydroizolacji - w postaci papy lub folii. Następnie tworzy się warstwę wyrównawczo-spadkową o grubości co najmniej 4 cm, wykorzystując beton lub masę posadzkową. Jak wspomniano, taras musi mieć min. 2% spadek, dlatego jeśli sama płyta betonowa nie ma takiego nachylenia, to należy odpowiednio ukształtować kolejną warstwę. Bardzo ważne jest ułożenie izolacji podpłytkowej z elastycznej zaprawy wodoszczelnej lub płynnej folii. Zapobiega ona wnikaniu przez spoiny i mikropęknięcia wody w betonowe podłoże oraz przenikaniu pod kafelki wilgoci z gruntu. Na tak przygotowanym podłożu układa się płytki. Zaprawę nakłada się zębatą pacą - zarówno na podłoże jak i na kafelki. Jeżeli klej nie będzie rozprowadzony równomiernie, pod posadzką zostaną puste przestrzenie, w których będzie zatrzymywać się woda. Po usunięciu nadmiaru kleju, który pojawi się po dociśnięciu płytek do podłoża, można przystąpić do fugowania. Fugi powinny mieć min. 5 mm szerokości.
Zarówno zaprawa klejowa, jak i fuga, muszą być elastyczne. Pomoże to zniwelować naprężenia konstrukcji, które powstają na skutek zmian temperatury. Z tego samego powodu należy wybrać płytki o niezbyt dużych rozmiarach - o boku 20-30 cm.
- piasek - 2 t x 30 zł/t = 60 zł;
- beton klasy C12/15 - 2 m3, 270 zł/m3 = 540 zł;
- hydroizolacja - 20 m2 x 50 zł/m2 - 1000 zł;
- warstwa spadkowa - beton klasy C12/15 0,8 m3 x 270 zł/m3 - 270 zł;
- elastyczna zaprawa uszczelniająca - 20 m2 x 40 zł/m2 = 800 zł;
- elastyczna zaprawa klejąca - 20 m2 x 6 zł/m2 = 120 zł;
- płytki gresowe mrozoodporne - 20 m2 x 60 zł/m2 = 1200 zł;
- elementy wykończeniowe (fuga elastyczna, silikon uszczelniający itp.) - 300 zł.
Łącznie: ok. 4290 zł
3. Powłoka z farby lub żywicy
Wykonanie tarasu na betonowej płycie, pokrytego płytkami, jest stosunkowo drogie i - jak wspomniano - obarczone sporym ryzykiem popełnienia błędów wykonawczych. Zdecydowanie tańsze, prostsze i mniej pracochłonne jest wykończenie płyty specjalną farbą do betony. Estetyka takiego wariantu jest dyskusyjna, ale warto go rozważyć, gdy nie chcemy wydawać zbyt wiele.
Tego typu farby są szczelne i antypoślizgowe. Pokryta nimi powierzchnia może mieć różne kolory. Podczas prac niepotrzebne są żadne specjalistyczne narzędzia - farbę nanosi się zwykłym, szerokim pędzlem. Ważne, aby płyta była odpowiednio przygotowana - oczyszczona, równa (trzeba wypełnić ewentualne ubytki) i zagruntowana specjalnym preparatem do gruntowania betonu.
- piasek - 2 t x 30 zł/t = 60 zł;
- beton klasy C12/15 - 2 m3 x 270 zł/m3 = 540 zł;
- hydroizolacja - 20 m2 x 50 zł/m2 = 1000 zł;
- warstwa spadkowa - beton klasy C12/15 - 0,8 m3 x 270 zł/m3 = 270 zł;
- preparat gruntujący do betonu - 20 m2 x 10 zł/m2 = 200 zł;
- farba do betonu - 20 m2 x 10 zł/m2 = 200 zł.
Łącznie: ok. 2270 zł
Innym sposobem na wykończenie betonowej płyty jest pokrycie jej powłoką z żywicy. W tym przypadku nie musimy się obawiać o efekt. Tego typu posadzki nie tylko świetnie się prezentują, ale są też idealnie równe, wytrzymałe (są odporne na promienie UV) i bardzo łatwe w pielęgnacji. Występują w wielu wariantach kolorystycznych. Niestety ich wykonanie nie jest proste - wymaga zatrudnienia doświadczonej ekipy, dysponującej specjalistycznymi narzędziami. Posadzki cienkowarstwowe nakłada się techniką malarską o dwóch lub trzech warstwach grubości 0,5-1 mm. Produkty grubowarstwowe (samorozlewne), na które składa się kilka warstw lakieru podkładkowego i nawierzchniowego o grubości 2-5 mm, rozprowadza się za pomocą pac, a następnie roluje wałkiem kolczastym w celu odpowietrzenia. Z kolei w posadzkach grubowarstwowych (szpachlowych) grubsza warstwa, często zawierająca kruszywa, jest rozprowadzana i zacierana ręcznie lub mechanicznie.
- piasek - 2 t x 30 zł/t = 60 zł;
- beton klasy C12/15 - 2 m3 x 270 zł/m3 = 540 zł;
- hydroizolacja - 20 m2 x 50 zł/m2 = 1000 zł;
- warstwa spadkowa - beton klasy C12/15 - 1 m3 x 270 zł/m3 = 270 zł;
- preparat gruntujący do betonu - 20 m2 x 10 zł/m2 = 200 zł;
- posadzka żywiczna wielowarstwowa (preparat gruntujący, żywica, lakier) - 20 m2 x 100 zł/m2 = 2000 zł.
Łącznie: ok. 4070 zł
4. Drewno
To materiał, który niezmiennie cieszy się dużym zainteresowaniem. Jest ceniony przede wszystkim za naturalność. Będzie służył przez lata, pod warunkiem, że nie zapomnimy o jego regularnej konserwacji.
Taras z drewna wymaga oparcia na solidnych podstawach. Jednym z wariantów jest posadowienie go na betonowej płycie. To rozwiązanie jest jednak drogie i pracochłonne - dobrym wyborem będzie wykonanie punktowych podpór z betonu (o przekroju np. 20 x 20 cm) lub wykorzystanie bloczków fundamentowych.
Betonowe podpory ustawia się na równym podłożu, co 1 m. Do nich, za pomocą kotew, bądź kątowników, mocuje się drewniane legary. Ich przekrój należy dostosować do rozstawu podpór i grubości desek tworzących powierzchnię tarasu. Legary trzeba rozdzielić od betonu papą lub używając odpowiednich mocowań stalowych (najczęściej w kształcie litery U), ponieważ w zetknięciu z wilgotnym betonem uległoby korozji biologicznej. Kolejnym krokiem jest mocowanie desek tarasowych. Nie należy stosować elementów szerszych niż 15 cm, ponieważ mogłyby się wypaczyć. Deski przytwierdza się do legarów za pomocą wkrętów ze stali nierdzewnej, ocynkowanych lub fosfatowanych, albo łączników typu click. Aby ułatwić odprowadzanie wody z powierzchni i poprawić wentylację, należy nie tylko pamiętać o nachyleniu powierzchni tarasu od ściany budynku do ogrodu, ale też zastosować między deskami szczeliny o szerokości ok. 1 cm.
Żywotność tego typu tarasu w dużej mierze zależy od rodzaju drewna użytego do budowy. Najbardziej odporne na wilgoć, korozję biologiczną i ścieranie się są egzotyczne gatunki, takie jak bangkirai czy lapacho. Niestety, są znacznie droższe od drewna europejskiego, dlatego inwestorzy często wybierają rodzimy świerk czy sosnę. Innym wariantem jest zastosowanie drewna modrzewiowego albo tzw. termojesionu. To polski jesion, poddany obróbce termicznej w temperaturze ok. 200oC. Dzięki temu zabiegowi staje się bardziej wytrzymały i mniej nasiąkliwy.
Aby zwiększyć odporność drewna na wilgoć i korozję biologiczną, impregnuje się je przemysłowo, albo pokrywa samodzielnie impregnatem, olejem itp.
- betonowe podpory - 10 szt. x 20 zł/szt. = 320 zł;
- legary i elementy montażowe - 500 zł;
- deski tarasowe świerkowe - 20 m2 x 60 zł/m2 = 1200 zł.
Łącznie: ok. 2020 zł
5. Kompozyt
Innym, zyskującym coraz większą popularność pokryciem tarasowym, są panele kompozytowe WPC (Wood Plastic Composite). Wytwarza się je z włókien drzewnych i PCV. Dzięki temu połączeniu, z wyglądu przypominają drewno, ale jednocześnie są odporne na trudne warunki atmosferyczne - deszcz, śnieg i silne nasłonecznienie. Na etapie produkcji są szczotkowane, dzięki czemu ich wierzchnia warstwa jest antypoślizgowa. Panele WPC są oferowane jako gładkie lub ryflowane, czyli z rowkami. Kupuje się je w zestawie do samodzielnego montażu.
Przeznaczone pod nie podłoże musi być stabilne i równe. Może być to płyta betonowa lub teren wyłożony kostką betonową. Pierwszym krokiem jest przymocowanie do nawierzchni - za pomocą wkrętów - legarów. Najczęściej rozstawia się je co ok. 30 cm, ale parametry zawsze muszą być zgodne z instrukcją producenta. Następnie na wspornikach umieszcza się klipy montażowe, a w nie wpina profile. Ostatni etap to zamontowanie elementów wykończeniowych - listew i zaślepek.
- żwir - 10 t x 60 zł/t = 600 zł;
- beton klasy C12/15 - 2 m3 x 270 zł/m3 = 540 zł;
- legary i elementy montażowe - 850 zł;
- kompozytowe deski tarasowe - 20 m2 x 200 zł/m2 = 4000 zł.
Łącznie: ok. 5990 zł
