Kotły c.o.
Moc kotła dobiera się na podstawie obliczeń strat ciepła budynku (najlepiej, jeśli wykona je projektant instalacji c.o.). Straty te liczone są dla tzw. obliczeniowej temperatury zewnętrznej, która wynosi od -24 do -16°C (w zależności od strefy klimatycznej, w jakiej znajduje się dom). Tak niska temperatura w sezonie grzewczym (który trwa około 200 dni w roku), występuje tylko przez kilka, niekiedy kilkanaście dni. Średnia temperatura jest wyższa, co powoduje, że moc kotła nie będzie w pełni wykorzystywana. Dlatego zaleca się, aby nominalna moc kotła była mniejsza od obliczonego zapotrzebowania na ciepło o 10-15%. Zakup kotła o większej mocy, czyli przewymiarowanego, mija się z celem. Nie tylko koszt kotła będzie większy, ale i eksploatacja nie będzie ekonomiczna.
Podstawowym kryterium wyboru kotła jest rodzaj spalanego w nim paliwa. Od tego zależy rodzaj instalacji grzewczej (w systemie otwartym lub zamkniętym), jaką będziemy montowali w domu, wybór typu kotła (jedno- czy dwufunkcyjny) i późniejsze koszty eksploatacyjne. Kotły dzielimy na gazowe, olejowe i na paliwa stałe. Można także wybrać kocioł elektryczny lub model na szczególny rodzaj paliwa stałego, czyli biomasę. Jeżeli chcemy niewiele płacić za ogrzewanie, musimy zainwestować w nowoczesny kocioł o wysokiej sprawności. Zbytnia oszczędność na cenie kotła z reguły owocuje dużymi rachunkami za paliwo.
Na co warto zwrócić uwagę wybierając kocioł?
- Przed zakupem kotła warto poprosić o jego wycenę (razem z osprzętem i automatyką) przynajmniej kilka firm i porównać oferty. Często bowiem okazuje się, że ceny porównywalnych rozwiązań bardzo się różnią.
- Po dokonaniu wyboru warto też sprawdzić, gdzie znajduje się najbliższy punkt serwisowy. Jest to szczególnie ważne, gdy zdarzy się awaria kotła podczas dużych mrozów.
- Niezależnie od rzeczywistych potrzeb klienta, prawie każdy sprzedawca zaczyna od prezentacji najdroższych kotłów, o zbyt dużej mocy. Dlatego zawsze warto samemu obliczyć w przybliżeniu potrzebną moc kotła i poczytać o rodzajach i właściwościach.
- W nieautoryzowanych sklepach kotły bywają tańsze o ok. 5- 8%. Sprzedawcy jednak nie uprzedzają, że mają one znacznie krótszą gwarancję – aby była ważna, do kupującego musi przyjechać serwisant z firmy i podbić kartę gwarancyjną, co oczywiście kosztuje.
- Nawet u autoryzowanych przedstawicieli warto dopytać się o zasady gwarancji – zdarza się, że kocioł ma pięć lat gwarancji, ale pod warunkiem corocznych, płatnych przeglądów serwisowych.
Podgrzewacze
Pierwszym kryterium wyboru podgrzewacza jest sposób, w jaki chcemy podgrzewać wodę. Do wyboru mamy podgrzewacze elektryczne i gazowe. Dostępne są także podgrzewacze na olej opałowy i paliwo stałe. Są one jednak rzadko stosowane.
Podgrzewacz gazowy wymaga większych nakładów inwestycyjnych – musi być podłączony do komina, chyba że zdecydujemy się na urządzenie z zamkniętą komorą spalania.
Podgrzewacz elektryczny natomiast wymaga jedynie podłączenia do instalacji o napięciu 230 lub 400 V. Jednak z reguły podgrzewacz elektryczny jest droższy w eksploatacji niż gazowy. Niezależnie od rodzaju paliwa, możemy wybierać między podgrzewaczem pojemnościowym a przepływowym. Podgrzewacze pojemnościowe różnią się od przepływowych zasadą ogrzewania wody. Podgrzewacz pojemnościowy zbudowany jest ze zbiornika, w którym ogrzewana jest cała gromadzona w nim woda.
W podgrzewaczach przepływowychpodgrzewana jest tylko woda przepływająca przez urządzenie. Zaletą podgrzewaczy pojemnościowych jest komfort korzystania z nich. Wadą jest powolne wychładzanie wody w nawet najlepiej izolowanym zbiorniku, a w związku z tym starty energii na ponowne podgrzanie wody.
Na co warto zwrócić uwagę wybierając podgrzewacz gazowy?
- Termy powinny mieć zabezpieczenie przed wypływem gazu z urządzenia (jeśli brak jest płomienia na palniku) oraz czujnik ciągu kominowego uniemożliwiający wypływ gazu do pomieszczenia (w przypadku zakłócenia ciągu i niewłaściwego odprowadzania spalin do komina).
- Podgrzewacze pojemnościowe, jako urządzenia pracujące pod ciśnieniem, muszą być zabezpieczone przed jego nadmiernym wzrostem zaworem bezpieczeństwa.
Na co zwrócić uwagę wybierając podgrzewacze elektryczne?
- Wydajność podgrzewacza przepływowego (dm³/min) zależy od jego mocy oraz różnicy temperatury wody dopływającej i wypływającej z niego. Producenci podają jej wartość przy różnicy ΔT=35°C, czyli dla temperatury wody dopływającej wynoszącej 10°C, temperatura wody wypływającej wynosi 45°C.
- Regulacja temperatury w podgrzewaczu przepływowym może być hydrauliczna (im więcej wody pobiera się, tym niższa jest jej temperatura), skokowa (w miarę potrzeb włączane są kolejne stopnie grzałki) lub elektroniczna (moc grzewcza jest płynnie dostosowywana do ilości przepływającej wody, tak aby została utrzymana jej odpowiednia temperatura).
- W podgrzewaczu pojemnościowym ważna jest wzajemna relacja między pojemnością zbiornika, jego mocą i czasem podgrzewania wody do żądanej temperatury – im większa jest moc grzałki, a mniejsza pojemność podgrzewacza, tym krótszy jest czas ogrzania zgromadzonej w zasobniku wody.
- Bardzo ważna jest też izolacja termiczna zbiornika.
Ile kosztują kotły gazowe?
Kotły gazowe w porównaniu do innych urządzeń grzewczych są dość tanie. Najtańsze kotły niekondensacyjne z otwartą komorą spalania kupimy już za 2000-3000 zł. To praktycznie zawsze urządzenia dwufunkcyjne, więc nie wydajemy nic na zasobnik. Kotły kondensacyjne są przynajmniej o 1000 zł droższe, co daje przynajmniej 3000-4000 zł. Jednak obiektywnie patrząc nie jest to wcale duża różnica, jeżeli uwzględnić ich wyższą sprawność i wyższe bezpieczeństwo użytkowania. Trzeba od razu zastrzec, że mówimy tu o prostych modelach, bardziej zaawansowane mogą kosztować 2-3 razy tyle. To czy warto je kupić zależy przede wszystkim od stopnia skomplikowania instalacji grzewczej.
Najprostrzy kocioł jednofunkcyjny kosztuje prawie tyle, co odmiana dwufunkcyjna. Trzeba jednak znaleźć miejsce na duży i ciężki zasobnik c.w.u., co oznacza wydatek 1000-2000 zł, zależnie od wielkości i tego czy jest to produkt firm niezależnych, czy dostarcza go wytwórca kotła. Różnica cen może być pozorna, bo akcesoryjny zasobnik zwykle łatwiej jest podłączyć.
Potrzebny będzie jeszcze regulator temperatury mierzący temperaturę w pomieszczeniu (automatyka pokojowa) lub na zewnątrz(automatyka pogodoa). Jednak obecnie to też nie jest duży wydatek. Nawet bezprzewodowy regulator kupimy już za ok. 250 zł. Oczywiście automatyka bywa kilkukrotnie droższa, szczególnie ta dostarczana przez samych producentów kotłów, bogata w funkcje, pozwalająca np. na bezproblemową współpracę kotła z kolektorami słonecznymi, dopasowana do skomplikowanych instalacji z wieloma biegami itp.
