W zależności od formy przestrzennej (układu i liczby biegów) wyróżniamy schody: jedno-, dwu- lub trójbiegowe: jednokierunkowe, łamane lub powrotne, zabiegowe, wachlarzowe i kręcone.
Z punktu widzenia pracy statycznej wyróżniamy schody:
- płytowe oparte na belkach spocznikowych (poprzecznych do biegu schodów) lub ścianach
- policzkowe oparte na belkach policzkowych (równoległych do biegu schodów) podpierających końce stopni
- wspornikowe zamocowane w ścianach lub w słupie (schody kręte) albo zamocowane w jednej środkowej belce policzkowej
- spiralne bezsłupowe.
Zależnie od materiału użytego do konstrukcji schody mogą być:
- żelbetowe – wykonywane z betonu i prętów zbrojeniowych, są ciężkie, więc nie nadają się do domów drewnianych. Do obłożenia stopni stosuje się najczęściej drewno, kamień, płytki ceramiczne, wykładziny dywanowe
- drewniane – zamawia się je u rzemieślnika wg indywidualnego projektu lub kupuje gotowe w hurtowniach budowlanych. W drugim przypadku schody są często przeznaczone do samodzielnego zamontowania i wykończenia (np. polakierowania). Konstrukcja schodów drewnianych składa się zwykle z dwóch belek policzkowych, w których osadzone są stopnie.
- metalowe (stalowe lub aluminiowe). Tradycyjne o konstrukcji policzkowej z kształtowników lub blach profilowanych ze stopnicami lub całymi stopniami wykonanymi z blach wytłaczanych. Mogą być też kręcone ze słupem nośnym zamocowanym do dolnego i górnego stropu, ze stopniami w kształcie klina zamocowanymi do umieszczonego centralnie słupa nośnego lub modułowe, w których pojedyncze moduły (wspornik ze stopnicą) nakłada się kolejno na siebie, łącząc je w całość aby powstał bieg schodów.
Gotowe schody strychowe mogą być drewniane lub metalowe. Drewniane mogą być wysuwane lub łamane. Są dostarczane już złożone w paczce, wytrzymują obciążenia nawet do 120 kg. Po złożeniu chowane są do zamykanej klapą skrzyni – są więc niewidoczne i nie zajmują miejsca. Skrzynia mocowana jest do belek stropowych. Natomiast schody strychowe metalowe mają zwykle konstrukcję nożycową.
Ważne przy wyborze schodów:
- Po schodach powinno się wygodnie chodzić każdemu domownikowi. Żeby tak było, należy zastanowić się jak będą z nich korzystać dzieci czy osoby starsze, a nawet czworonożni przyjaciele.
- Przy projektowaniu schodów, szczególnie żelbetowych, trzeba zwracać szczególną uwagę na wysokość pierwszego i ostatniego stopnia. Żeby wszystkie stopnie były równe i ostatni kończył się na równi z posadzką piętra, trzeba uwzględnić grubość wykończenia stopni i posadzek.
- Ze względu na bezpieczeństwo użytkowników stopnie schodów powinny być wykończone w wersji antypoślizgowej.
- Schody powinny być wykonane z materiałów odpornych na ogień, aby w przypadku pożaru domu mieszkańcy z wyższej kondygnacji mogli się bezpiecznie ewakuować na dół.
Balustrady schodowe
Balustrady pełne mogą być wykonane z żelbetu (wykonane w deskowaniu jak schody), wymurowane z lekkich materiałów ściennych lub wykonane jako lekka konstrukcja obłożona płytami gipsowo-kartonowymi, wiórowymi lub sklejką.
Balustrady ażurowe składają się ze słupków, poręczy i wypełnienia. Najczęściej mają konstrukcję drewnianą złożoną z różnorodnie rzeźbionych tralek i poręczy lub metalową wykonaną z rurek lub profili zamkniętych o różnym przekroju, z wypełnieniem: prętami metalowymi, elementami z kutego metalu, metalową siatką, linami stalowymi, blachą perforowaną, taflą ze szkła bezpiecznego lub płytą pleksi.
fot. Up Stair
Ile kosztują schody?
Schody żelbetowe płytowe
Za wykonanie prostej żelbetowej konstrukcji łączącej kondygnacje zapłacimy 1-2 tys. zł. Bardziej skomplikowane biegi mogą pochłonąć 4-5 tys. zł. Często jednak wykonawcy kalkulują koszt wykonania tego elementu razem ze stropem.
Ostateczny koszt zależy od wybranego wykończenia. W przybliżeniu można przyjąć, że za materiały na obłożenie 17-stopniowego biegu drewnem dębowym zapłacimy 2-3 tys. zł. W tej cenie, obok drewna, jest też preparat gruntujący, klej, lakier, itp. Zastosowanie drewna egzotycznego podniesie cenę nawet o 50-100%. Tańsze będzie wykonanie takich stopni płytkami gresowymi. Za kafelki, zaprawę klejącą i spoinującą zapłacimy ok. 1 tys. zł.
Do tego trzeba doliczyć robociznę i koszt wykonania balustrady. Element ten, w zależności od materiału, kosztuje od 200 zł/m (gotowa balustrada stalowa z marketu budowlanego) do nawet 2 tys. zł/m (model ze szkła hartowanego na profilu ze stali nierdzewnej).
Schody drewniane gotowe - proste
Najtańsze gotowe schody drewniane kupimy już za 1,2-1,5 tys. zł (drewno sosnowe, szerokość 80 cm, 14 stopni, balustrada). Do tego trzeba jeszcze doliczyć koszt lakieru (ok. 200 zł). Bardziej efektowne konstrukcje kosztują 2-3 tys. zł. W sprzedaży można też znaleźć modele za 10 tys. zł, które zostaną dostarczone pod wskazany adres gratis.
Schody drewniane na zamówienie
Ceny schodów drewnianych na zamówienie są bardzo zróżnicowane. Niektórzy producenci wyceniają osobno stopnie z konstrukcją i balustradę, inni kompletny produkt. Montaż może być już wliczony w cenę, albo pochłonie np. 15% wartości zamówienia. W zależności od kształtu, rozmiaru, użytych materiałów, i elementów dodatkowych, za tego typu biegi zapłacimy od 10 tys. do nawet ponad 100 tys. zł.
Schody szklane
Podobnie jak w omawianych poprzednio schodach drewnianych na zamówienie, również i w tym przypadku można spotkać się z bardzo zróżnicowanymi cenowo ofertami. Niektórzy producenci oferują same szklane stopnie (cena liczona jest za element lub m2), inni gotowe konstrukcje. Decydując się na schody szklane, trzeba się liczyć z wydatkiem przynajmniej 20 tys. zł. Do tej kwoty należy doliczyć koszt montażu.
Schody metalowe spiralne
Gotowe schody spiralne kupimy w markecie budowlanym już za 2-4 tys. zł. Za ich montaż zapłacimy kilkaset zł.
