Wybieramy farbę do wnętrz - kluczowe parametry

Każdy może sięgnąć po unowocześnione farby standardowe, jak również po emulsje do zadań specjalnych, tablicowe, magnetyczne. Teoretycznie wybór nie jest trudny - wystarczy przeczytać karty techniczne i poznać ich cechy, a także przeznaczenie (np. warto dopasować klasę odporności na ścieranie, stopień połysku i zawartość lotnych związków organicznych).

Jednak w praktyce dla wielu właścicieli, wykańczających nowy dom lub remontujących stary, często kłopotliwe staje się dobranie rodzaju i kolorystyki powłok malarskich w taki sposób, aby złożyły się na harmonijną i modną aranżację, a zarazem były funkcjonalne.

W takim przypadku pomocą służą architekci wnętrz, którzy w ramach usługi przygotowują wizualizację i wykaz potrzebnych farb. Inwestor ma wtedy pewność, że do pomieszczeń trafią właściwe preparaty.

Malowanie elektrycznym pistoletem natryskowym

Pistolet pozwala na malowanie różnymi farbami: olejnymi; akrylowymi; emulsyjnymi; podkładowymi, a także impregnatami, bejcami, lazurami.

Opisy parametrów na karcie technicznej farb wewnętrznych

Ma ją każda farba. Kupujący powinni wziąć po uwagę trzy podstawowe parametry.

Klasa odporności na ścieranie określana jest w skali od I do V, z tym że tylko klasa I i II obejmują preparaty o wysokiej wytrzymałości na szorowanie na mokro. Te oznaczone III są dostatecznie odporne na ścieranie na sucho, natomiast IV i V - są zupełnie pozbawione tej cechy.

Stopień połysku producenci najczęściej charakteryzują jako głęboki mat, mat (satyna), połysk średni (półmat) i połysk. Niektórzy do farb satynowych używają określenia eggshell (skojarzenie powłoki ze skorupką jaja).

Stopień połysku wiele znaczy podczas użytkowania i pielęgnacji powłoki - matowe maskują nierówności ściany, lecz są mniej odporne na ścieranie. Natomiast z połyskiem - mniej się brudzą i łatwiej się je myje, mają intensywniejsze kolory, powiększają pomieszczenia. Najlepszy efekt uzyskuje się, stosując je na powierzchniach gładkich, wręcz odradza się aplikację na nierównych, ponieważ uwypuklają wszelkie niedoskonałości podłoża.

Zawartość LZO (lotnych związków organicznych) jest ściśle regulowana przepisami i normami. Tego rodzaju związki negatywnie wpływają na zdrowie ludzi i zwierząt oraz środowisko naturalne, dlatego warto kupować wyroby całkowicie ich pozbawione, ewentualnie z niedużą kontrolowaną domieszką, hypoalergiczne, z atestami i certyfikatami. Obecność i stężenie LZO jest szczególne istotne w przypadku zastosowania farb w pokojach dzieci, seniorów, alergików, bowiem niektóre takie związki latami się uwalniają.

Rodzaje wewnętrznych farb standardowych

Trudno je pominąć, podczas planowania wykańczania lub odświeżania pomieszczeń. Do malowania ścian i sufitów przeznacza się farby wodorozcieńczalne, czyli emulsyjne i dyspersyjne, ponieważ są trwałe, odporne na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne, prawie bezzapachowe i przyjazne dla środowiska, cechuje je dobra przyczepność do podłoża. Przykrywa się nimi tynk, beton, cegły, płyty g-k.

Farby wodorozcieńczalne dzielą się na kilka rodzajów o różnym spoiwie, użytym w procesie produkcji. W efekcie każda z nich ma odmienne właściwości i przeznaczenie. Spoiwem w wyrobach akrylowych są żywice poliakrylowe, w lateksowych - kauczuk, w winylowych - polichlorek lub polioctan winylu. Wytwarza się również farby mieszane, łączące cechy kilku spoiw, np. akrylowo-lateksowe, winylowo-lateksowe. Warto dodać, że fabrycznie wzbogaca się preparaty wodne domieszkami, które np. zwiększają efektywność krycia, przyczepność, paroprzepuszczalność, trwałość barwy, odporność na wilgoć, wodę, mycie, szorowanie.

Od kilku lat najmodniejsze na ścianach są różne odcienie szarości. (fot. Beckers)

Do pomieszczeń suchych przeznacza się farby akrylowe. Charakteryzuje je duża wydajność, dobre krycie, łatwo nimi malować, szybko schną, mają niską cenę.

Do pomieszczeń tzw. mokrych, czyli o okresowo podwyższonej wilgotności powietrza, lepiej zastosować odmianę farb akrylowych w postaci wyrobów lateksowych lub winylowych.

Farby lateksowe są nieco droższe od zwykłych akrylowych, ale tworzą powłokę trwalszą, elastyczniejszą i bardzo odporną na wilgoć, ścieranie, uszkodzenia mechaniczne. Można je wiele razy myć, a nawet szorować na mokro albo sucho.

Farby winylowe różnią się od lateksowych głównie tym, że są odporne na mocne szorowanie. Natomiast znoszą mycie oraz wytrzymują uszkodzenia mechaniczne. Również uzyskuje się z nich powłokę elastyczną, trwałą i świetnie przylegającą, poza tym łatwo się je aplikuje i szybko schną.

Farby przeznaczone do malowania ścian w łazienkach są odporne na wilgoć. (fot. Dulux)

Inna klasyfikacja dotyczy przypisania rodzajów farb do użytku w konkretnych domowych pomieszczeniach:

• do salonu i sypialni - akrylowe o wysokiej paroprzepuszczalności, zapewniające tzw. mikrooddychanie ścian i równą powłokę (dzięki zwiększonej zdolności krycia, przyczepności i elastyczności);
• do kuchni, łazienki, pralni - lateksowe, winylowe, silikonowe, silikatowe z dodatkiem środków bakteriobójczych i o podwyższonej odporności na wodę, tłuszcz, szorowanie;
• do sypialni i pokojów dzieci - farby, które łatwo umyć (np. lateksowe) i, najlepiej ze Znakiem Ekologicznym E lub rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne;
• do wiatrołapu, korytarza, klatki schodowej - znoszące ścieranie i uszkodzenia mechaniczne, np. lateksowe, winylowe, akrylowo-winylowe;
• do pomieszczeń technicznych i gospodarczych - tańsze wyroby akrylowe i winylowe.

Jednym ze sposobów na optyczne powiększenie pomieszczenia jest pomalowanie sufitu na biało, a ścian na kontrastujący z nim kolor (fot. Śnieżka)

Rodzaje farb wewnętrznych z efektem specjalnym

Spektakularny wynik gwarantują farby dekoracyjne, zawierające np. kwarc, dolomit, drobinki aluminium, brokat, włókna celulozy lub bawełny. Uzyskane z nich powłoki doskonale imitują powierzchnię kamienia, betonu, metalu, aksamitu, drewna itp. Słowem tworzą warstwy o dowolnej strukturze i różnym stopniu połysku, np. głęboki mat, pełny połysk (obecnie popularne są odcienie złota, srebra, miedzi, perły).

Efekt łał zapewni pomalowanie ścian transparentną farbą z brokatem albo hologramami, które uwidocznią się w promieniach słońca albo po zapaleniu lamp.

Natomiast dzięki farbie fosforyzującej naniesione na ścianach wzory lub napisy mogą świecić w ciemności, nadając aranżacji nowe oblicze (wyroby zawierają pigmenty absorbujące promienie świetlne, a żeby spełniały swoje zadanie, wystarczy zastosować je jako wierzchnią warstwę).

Jeśli na ścianach wcześniej położono zwykłe powłoki akrylowe, lateksowe, winylowe, również można je ozdobić w prosty sposób - przykryć je lakierem, bejcą, bądź woskiem. Spowoduje to np. wzmocnienie połysku, pogłębienie koloru, powiększenie optyczne pomieszczenia, ochroni powierzchnię przed kurzem, zabrudzeniami.

W sprzedaży dostępne są też farby z rozmaitymi dodatkami, np. z metalicznymi cząstkami. (fot. Śnieżka)

Wyrazista faktura powstaje po użyciu farby strukturalnej. Przeważnie kładzie się ją najwyżej na jednej przegrodzie, albo tylko na jej fragmencie (zaleca się nie przesadzać z tego rodzaju ozdobą, gdyż chropowata powierzchnia z głęboką fakturą zbiera kurz). Do aplikowania takich wyrobów przygotowano wiele narzędzi.

Ogólnie ujmując, do nanoszenia gęstych mas malarskich używa się pac zębatych, kielni, grzebieni, szczotek, natomiast do rzadkich - pędzli, wałków, gąbek, szmatek. Poszczególne techniki nakładania wyrobów odpowiednio nazwano. Do niedawna najpopularniejszą z nich była tzw. przecierka (farbę rozcierano pędzlem, gąbką lub szmatką), obecnie modne są struktury szczotkowane (powłokę aplikuje się kolistymi ruchami przy użyciu szczotki ryżowej) oraz z fakturą na grzebień (wykorzystując pacę zębatą). Właściwości ścian zmienią się po naniesieniu powłoki tablicowej, magnetycznej, projekcyjnej.

Farba tablicowa tworzy matową powierzchnię bardzo odporną na zmywanie, po której można rysować i pisać kredą lub specjalnymi pisakami do tablic. Niekoniecznie musi być ona czarna, choć taka jest typowa - występuje jeszcze w kolorze grafitowym, granatowym, czerwonym. To wyrób idealny do pokrycia ściany w pokoju dziecięcym oraz w kuchni. Farba jest gęsta, lecz łatwo się ją aplikuje. Do osiągnięcia pożądanego efektu potrzeba kilku warstw.

Farba magnetyczna, zgodnie z nazwą, przyciąga magnesy z karteczkami i ozdobami. Dzieje się tak za sprawą dodania do niej drobinek żelaza, wyraźniej przy kilku warstwach. Ale uwaga - z reguły jest to masa typu podkładowego, więc tę wierzchnią tworzy się z farby np. akrylowej, lateksowej, a jeśli będzie to wyrób tablicowy, wtedy osiąga się efekt 2 w 1.

Ściana pomalowana farbą magnetyczną to dobry pomysł na dekorację w pokoju do pracy. (fot. Benjamin Moore)

Farba projekcyjna, nałożona na fragment ściany, umożliwia oglądanie filmów z rzutnika bez używania specjalnego ekranu. Obraz na takiej powłoce ma dobre parametry, podwyższony kontrast, wiernie odwzorowane barwy. Zwykle oferowana w kolorze białym, szarym, czarnym, w komplecie z odpowiednią bazą. Oba wyroby stosuje się na gładkie białe podłoże.

Malowanie ścian wewnętrznych

Nowe tynki mineralne, gładzie gipsowe oraz powierzchnie z płyt g-k powinno się zagruntować specjalistycznym preparatem. Zapobiega to powstawaniu przebarwień na ścianach, wysysaniu wilgoci z farby i skutecznie ułatwia jej układanie.

Przy odnawianiu pomalowanych przegród, powinno się usunąć poprzednie powłoki farb, zaszpachlować ubytki i przeszlifować papierem ściernym. W celu zlikwidowania osadów tłuszczu, nikotyny i sadzy, powierzchnię należy umyć wodą z detergentem. Jeśli mimo to nie znikną, trzeba zastosować specjalną farbą izolującą (inaczej przebarwienia mogą przebijać spod nowej warstwy farby).

Emulsje gęste, przeznaczone do jednokrotnego malowania, nanosi się przy pomocy wałka (rozprowadza się nim farbę równomiernie, bez smug, w odróżnieniu od korzystania z pędzla).

Rzadsze, przewidziane do dwukrotnego malowania, można nakładać wałkiem i pędzlem. Ale uwaga, ze względu na kapanie i rozchlapywanie się, trudniej je zaaplikować.

Lilianna Jampolska
fot. otwierająca: fot. Kaem (Hardy))