Nietypowe rozwiązania: dom oparty o skarpę, salon na piętrze

Na działce Kasi i Maćka, od strony północnej, piętrzy się piaszczysta skarpa, na której rośnie sosnowy las. Od strony południowej parcela jest prawie zupełnie płaska - ma tylko łagodny spadek. Właściciele i autorzy projektu zrobili wszystko, żeby bryła budynku, rozrysowana na planie prostokąta i kwadratu zespolonych nieforemnym łącznikiem, podkreśliła i wykorzystała naturalne warunki środowiskowe.

Wyższą, dwukondygnacyjną część domu, obejmującą pomieszczenia mieszkalne, oparto o zbocze naturalnej wydmy. Ze względów widokowych, pomieszczenia dzienne ulokowano na piętrze, natomiast sypialnie - na parterze. Taka zamiana układu pomieszczeń i funkcji okazała się wspaniałym rozwiązaniem. Druga, jednokondygnacyjna część domu, z zapleczem gospodarczymi i garażowym, "rozlewa się" u podnóża skarpy.

Bryłę budynku zaprojektowano na planie prostokąta i kwadratu, zespolonych łącznikiem o nieforemnym kształcie. W bryle dwukondygnacyjnej, opartej o zbocze skarpy i przykrytej dwuspadowym dachem, umieszczono strefę mieszkalną. W jednokondygnacyjnej z płaskim dachem odwróconym - garażową i gospodarczą

Do poziomu parteru ściany zbudowano w technologii trójwarstwowej, na zewnątrz z cegły elewacyjnej w kolorze szarym. Dwuwarstwowe ściany na wysokości piętra pokryto jasnym tynkiem akrylowym. Drewno i stal użyto do budowy tarasu i schodów. Kolorystyka domu celowo jest stonowana

Działka na końcu ulicy, pod lasem

Ze względu na zamiłowanie Kasi do psów rasy husky syberyjski, para szukała w miarę dużej działki, najlepiej położonej pod lasem. W słabo zaludnionej okolicy chciała mieszkać również dlatego, żeby po przyjeździe z pracy w mieście, mogła się czuć jak na wakacjach i wypoczywać na świeżym powietrzu.

- W młodzieńczym uniesieniu, podczas wybierania działek nie kierowaliśmy się stopniem ich uzbrojenia, czy dobrą komunikacją, lecz po prostu wyglądem - opowiada Kasia. - Kiedy po blisko dwóch latach odwiedzania przeróżnych posesji, trafiliśmy na tę, wiedzieliśmy, że nareszcie poszukiwania dobiegły końca. Odpowiadało nam, że znajduje się na krańcu cichej, gruntowej uliczki, i że zamyka ją wydma z sosnowym lasem. Miejsce było tak dostojnie piękne, że nie przestraszyliśmy się braku jakiegokolwiek uzbrojenia, ani tego, że aż 80% parceli objęte jest zakazem zabudowy ze względu na chroniony teren leśny. Uroda miejsca wynagrodziła późniejsze liczne trudności budowlane.

Sama działka w 2007 r. kosztowała tylko 190 000 zł, ale na przykład za utwardzenie tłuczniem odcinka gruntowej drogi o długości 200 m zapłaciliśmy aż 15 000 zł. Musieliśmy zlecić wykonanie badań geotechnicznych, w celu dowiedzenia się, jakie jest podłoże na skrawku działki, odgórnie wytypowanym do zabudowy. Wyniki badań nie były pomyślne - teren u stóp skarpy miał zawieszone wody gruntowe już na głębokości 70 cm. Na poszerzone i wzmocnione ławy fundamentowe oraz spinającą je żelbetową płytę wydaliśmy około 50 000 zł więcej, w porównaniu ze standardowymi rozwiązaniami. Konieczne było ułożenie ciężkiej izolacji przeciwwilgociowej z papy termozgrzewalnej oraz odwodnienia wokół budynku, co również było kosztowne.

Jednak mimo trudniejszej budowy, nadal nie zmienilibyśmy decyzji o wyborze działki. Dobrze się mam tu mieszka, chociaż musimy wszędzie dojeżdżać - nawet do sklepu, przedszkola. Najbardziej nas cieszy, że nareszcie mamy własny dom. Oboje z mężem wychowaliśmy się w domach jednorodzinnych, więc chcieliśmy, podobnie jak nasi rodzice, stworzyć dzieciom dobre warunki mieszkaniowe.

Widok od strony lasu. Budynek stoi równolegle do skarpy, ciągnącej się wzdłuż północnej części posesji. Dwukondygnacyjna bryła - dzięki prostocie kształtu, przemyślanemu doborowi materiałów i ich kolorystyki - wtapia się w naturalny krajobraz. Dwuspadowy dach pokryto blachą cynkowo-tytanową na rąbek stojący (fot. www.archinauci.pl)

Płyta tarasu o powierzchni 80 m2, z ryflowanego drewna świerkowego, nie została zadaszona. Część budynku, wystająca ponad szczyt skarpy, jest niska i powoduje, że nawet na północny taras dociera słońce. Budynek zaopatrzono w okna z bezpiecznymi szybami o współczynniku Ug = 1,0 W/(m2•K)

Projektowanie domu na skarpie

Kasia i Maciek od razu poprosili architektów o zaprojektowanie domu w nowoczesnym stylu. Powierzchnię użytkową wstępnie oszacowali na 200 m2 (myląc się o niecałe 50 m2).

Ze względu na ograniczenia dotyczące zabudowy, dom ustawiono równolegle do północnej części działki, wzdłuż piaszczystej skarpy. Aby maksymalnie wykorzystać miejsce, na którym można było budować, elewację z tarasem wypoczynkowym zaprojektowano w granicy ze strefą leśną, natomiast ścianę garażu - z sąsiednią działką.

Do zdobycia pozwoleń na wzniesienie budynku w takiej konfiguracji właściciele potrzebowali aż roku i trzykrotnego ponawiania próśb w ministerstwie infrastruktury. Kolejny rok zajęły standardowe czynności administracyjne. Wysiłek i cierpliwość zostały nagrodzone - ograniczenia lokalizacyjne na działce nie odbiły się negatywnie na wyglądzie i funkcjonalności domu. Autorzy projektu, w zgodzie z naturalną rzeźbą terenu, stworzyli prostą, ale jednocześnie ciekawą bryłę, która podoba się właścicielom i jest wygodna w użytkowaniu.

Projekt: na indywidualne zamówienie, Maciej Noszczak i Łukasz Górzyński Archinauci sp. z o.o.; Rzut parteru i rzut piętra

- Pomysł autora projektu, Macieja Noszczaka, dotyczący odwrócenia układu funkcyjnego na kondygnacjach w pierwszej chwili nas zaskoczył, ale szybko zrozumieliśmy, że wymaga tego ukształtowanie działki - opowiada Maciek. - Inni architekci proponowali typowy układ. Umieszczenie salonu, jadalni i kuchni na piętrze okazało się kluczowym rozwiązaniem, stanowiącym o oryginalności domu. Nie wyobrażamy sobie innego układu! Chodzenie po schodach nie męczy, bo z sypialni na parterze korzystamy tylko w nocy. Z salonu mamy wyjście na taras i szczyt skarpy. Natomiast z kuchni i z jadalni - wyjście na dach odwrócony nad garażem, kotłownią, holem wejściowym i pracownią Kasi. Wkrótce wykończymy go zielenią i drewnianymi deskami, więc zaczniemy pełniej korzystać z otwartego widoku na okolicę.

Podczas projektowania domu, ważnym wyznacznikiem dla projektanta było otoczenie pomieszczeń dziennych dużymi przeszkleniami oraz wzmocnienie w salonie stropu pod posadzką w taki sposób, żeby udźwignął wielkie akwarium, ważące ponad tonę, które planuję ustawić na granicy salonu i kuchni. Poprosiliśmy go również o przygotowanie wgłębienia dla wielkiej wanny w posadzce naszej sypialni na parterze. Wanna stoi teraz w oszklonym wykuszu. Żona chciała mieć w obrębie domu pracownię – projektant ulokował ją przy garażu. Budowę, systemem kolejnych ekip, rozpoczęliśmy w lipcu 2010 r., a zakończyliśmy w październiku 2012 r.

Inspektor nadzoru koordynował ekipy, a my kontrolowaliśmy budowę tylko raz w tygodniu. Był rzetelny i pozwolił nam budować bez osobistego udziału. Dopilnował, żeby żelbetowe i murowane ściany zewnętrzne miały współczynnik przenikania ciepła U<0,30 W/(m2•K). Na etapie projektowania wiedzieliśmy już, że będziemy potrzebować studni i szamba, ponieważ w pobliżu nie ma sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Z powodu braku sieci gazowej, postanowiłem ogrzewać dom gazem płynnym i drewnem. Fachowcom od ogrzewania postawiłem zadanie spięcia ze sobą kilku instalacji grzewczych.

Strefa sypialniana zajmuje parter. Sypialnię właścicieli powiększono o oszklony wykusz. Już podczas budowy, w posadzce przygotowano wgłębienie pod dużą wannę (bez hydromasażu), a potem wykończono ją drewnem iroko. Wzdłuż południowej ściany ustawiono szafy, tworzące rodzaj garderoby. Z sypialnią zintegrowano właściwą łazienkę, z prysznicem i WC

W salonie można wypoczywać, paląc w kominku i patrząc na las. Głównie z tego powodu odwrócono układ funkcyjny pomieszczeń, umieszczając strefę dzienną na górnej kondygnacji. Ściankę z telewizorem wykonano z lakierowanej płyty MDF. Posadzki wyposażono w podłogówkę i wykończono matowym gresem

Jednociągowa zabudowa kuchenna jest wygodna dla dwóch osób. Miejsca na blacie brakuje tylko podczas większych przyjęć. Górne szafki kuchenne wykonano z płyty MDF polakierowanej na biało, dolne wykończono okleiną czarno-biały makassar

Domowe instalacje w domu na skarpie

W zimie właściciele ogrzewają dom kondensacyjnym kotłem i gazem płynnym, albo kominkiem z płaszczem wodnym i drewnem. Instalację grzewczą, z wodnym ogrzewaniem podłogowym i grzejnikami (zainstalowanymi w sypialniach i łazienkach), połączono z instalacją solarną (z pięcioma płaskimi kolektorami). W słoneczne dni, kolektory słoneczne przejmują podgrzewanie wody w układzie grzewczym i w buforze c.w.u. o pojemności 1000 l.

W części garażowo-gospodarczej budynku znajduje się kotłownia, w której najwięcej miejsca zajmuje bufor c.w.u. o pojemności 1000 l. Instalację grzewczą, z wodnym ogrzewaniem podłogowym i grzejnikami naściennymi, połączono z instalacją solarną z płaskimi kolektorami. W słoneczne dni 5 kolektorów słonecznych przygotowuje ciepłą wodę w buforze i ewentualnie wstępnie podgrzewa wodę w układzie grzewczym. W zimie główną funkcję grzewczą pełni kondensacyjny kocioł na gaz płynny i kominek z płaszczem wodnym, w którym właściciele palą drewnem. System grzewczy wspiera wentylacja mechaniczna z obrotowym rekuperatorem. Centrala wentylacyjna nie zmieściła się w kotłowni, dlatego zamontowano ją w przylegającym do kotłowni garażu

Koszty ogrzewania obniża wentylacja mechaniczna z obrotowym rekuperatorem, która oczywiście głównie odpowiada za wymianę powietrza w domu.

Podczas budowy ułożono rurociąg centralnego odkurzacza (właściciele jeszcze nie zamontowali jednostki centralnej) oraz przewodową instalację inteligentnego sterowania systemem grzewczym i alarmowym oraz oświetleniem. Kasia i Maciek są z niej zadowoleni, chociaż teraz żałują, że nie zastosowali nowocześniejszego systemu bezprzewodowego.

Redaktor: Lilianna Jampolska