Dlaczego warto zastosować w domu wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła?

Parametry domu: dwukondygnacyjny z pełnym piętrem i garażem; powierzchnia 200 m2 (parter 120 m2, piętro 80 m2). Ponieważ od razu zakładaliśmy ukrycie kanałów wentylacji w suficie podwieszonym, wysokość pomieszczeń wynosi na parterze 2,85 m, a na piętrze 2,70 m.

 

Opis instalacji:

• centrala typu obrotowego, o wydajności 700 m3/h przy ciśnieniu 250 Pa i o sprawności powyżej 80%; czerpnie i wyrzutnie powietrza z aluminium, ø 200 mm; 

   

• szczelne przepustnice ø 200 mm ze sprężyną powrotną, sterowane napięciem 24 V poprzez centralę (w przypadku braku prądu przepustnice zamykają się same, odcinając powietrze zewnętrzne od całej instalacji – nie dopuszczają do tzw. zimnych przedmuchów);

   

• wodna nagrzewnica kanałowa zasilania z kotła kondensacyjnego, ø 250 mm, regulowana zaworem trójdrogowym z siłownikiem, dodatkowa pompa o mocy 5 W na tzw. krótkim obiegu; 

   

• chłodnica (3,5 kW) na bezpośrednie odparowanie zasilania z agregatu skraplającego on-off o takiej samej mocy; 

   

• tłumiki akustyczne – nawiew zapewnia kulisa JTH z uwagi na trzykrotnie mniejsze opory powietrza, niż w normalnych rozwiązaniach;

   

• wywiew – standardowy tłumik o dł. 900 mm. 

W budynku ułożono 2 pionowe ciągi główne z kanałami o Ø 200 mm, wykonanymi z blachy stalowej ocynkowanej. Jedynie podłączenia do puszek rozprężnych oraz zaworów powietrznych ułożono z elastycznych odcinków przewodów izolowanych o dł. 50 cm – żeby łatwiej było je podłączyć i by dobrze tłumiły hałas. Odchodzą od nich rozgałęzienia na przewody prostokątne, bądź okrągłe ø 125 mm. Przewody poziome mają ø 125 mm, a w przypadku dłuższych ciągów do dwóch nawiewników wykonane są z kanałów prostokątnych o tej samej wysokości, bez ramek. Podyktowane to było obniżonym sufitem podwieszonym oraz ociepleniem kanałów izolacją o gr. 20 mm.

 

W salonie i w sypialniach zastosowano nawiewniki szczelinowe o dł. 1 m (każdy w oddzielnej skrzynce rozprężnej). Wyciągi realizowane są przez zawory powietrzne umieszczone w 3 łazienkach, 3 garderobach oraz kuchni. Dodatkowo w wiatrołapie doprowadzono nawiew powietrza, aby stworzyć w tym pomieszczeniu nadciśnienie – są tu drzwi do garażu i nie chciano, aby zapachy spalin przedostawały się do części mieszkalnej – rozwiązanie sprawdza się doskonale. Centralę wentylacyjną zamontowano na nieużytkowym poddaszu, dobrze ocieplonym – nawet przy temperaturze zewnętrznej -20°C, na strychu jest około +12°C.

Centrala wentylacyjna znajduje się na ogrzewanym nieużytkowym strychu	Przewody z izolacją Klimafix o gr. 20 mm i chłodnica w ocieplonej obudowie

Decyzja: ponieważ od kilkunastu lat pracuję w branży wentylacyjno-klimatyzacyjnej, do wentylacji mechanicznej nie trzeba było mnie przekonywać. Projekt instalacji wykonałem sam, natomiast zrealizowała go zaprzyjaźniona firma instalacyjna.

 

Założenia do projektu:

• uzyskanie wymiany powietrza na poziomie 0,5–1,0 (kubatura budynku 600 m3);

   

• instalacja niewidoczna dla osób niewtajemniczonych;

   

• chłodzenie powietrza latem – nie chcieliśmy wiszących na ścianie "pudełek" tylko obniżenia temperatury wewnętrznej w okresie największych upałów – przy zew. temp. powyżej 30°C temperatura wewnątrz około 25°C jest wystarczająca, aby odczuwać zdecydowaną różnicę (przy takich wartościach stosuję nawiew do pomieszczeń w przedziale 16–18°C);
• współpraca z okapem kuchennym;

   

• odzysk ciepła przez wymiennik obrotowy – brak w nim odprowadzenia skroplin, brak zamarzania/szronienia wymiennika;

   

• zastosowanie dodatkowej nagrzewnicy wodnej – obniża koszty eksploatacji. Wybrałem wymiennik obrotowy, który pracuje cały czas ze sprawnością ponad 80%, niezależną od zewnętrznych warunków temperaturowych. Wymiennik się nie szroni w ujemnej temperaturze, nie ma odpływu skroplin ani nie występują negatywne skutki procesu odszraniania, pojawiające się podczas eksploatacji wymienników krzyżowych i przeciwprądowych. 

Licznik rejestrujący zużycie energii elektrycznej przez instalację wentylacji mechanicznej	Jednostka zewnętrzna połączona z chłodnicą, zamontowana na północnej ścianie domu

Kryteria doboru modelu centrali:

• wydatek przepływu powietrza o 1,1-krotności kubatury domu z uwagi na chęć schłodzenia jego wnętrza w okresie letnim; przy krotności 0,5 byłoby to prawie niezauważalne; w dużym uproszczeniu – montując klimatyzator, dobiera się go na zasadzie 1 kW mocy urządzenia na 10 m2 powierzchni chłodzonego pomieszczenia; ilość powietrza, która oddaje ten chłód, to z reguły 300–700 m3 przy mocy chłodniczej 2,5–3,5 kW;

   

• spręż dyspozycyjny – powietrze w mojej instalacji, które wydmuchuje centrala, musi pokonać opory czerpni powietrza, sieci kanałów, tłumika, nawiewników oraz dodatkowej nagrzewnicy wodnej i chłodnicy na bezpośrednie odparowanie, które nie są często montowane w tego typu instalacjach – stąd wymóg ciśnienia min. 200 Pa;

   

• wykorzystanie funkcji OVR centrali – urządzenie jest połączone przez stycznik dwużyłowym przewodem beznapięciowym z okapem kuchennym; gdy uruchomiony zostaje okap, centrala przełącza się automatyczne w tzw. tryb kitchen – wentylator wyciągowy schodzi do minimum, a nawiewny pracuje na 100%. Mamy wtedy zrównoważony przepływ powietrza w całym budynku – tyle powietrza, ile jest nawiewane, jest też wyciągane, przy czym w sypialniach i salonie panuje nadciśnienie, a w samej kuchni duże podciśnienie, dzięki temu zapachy z gotowania nie rozchodzą się po całym domu;

   

• zastosowanie silników EC – mają płynną regulację wydatku, a mój model możliwość niezależnej regulacji nawiewu jak i wyciągu dowolnej ilości powietrza w przedziale 20–120%;

   

• stosując nagrzewnicę wodną, centrala musi mieć możliwość sterowania siłownikami zamykającymi przepustnice, w przypadku zaistnienia zagrożenia zamarznięcia czynnika grzewczego;

   

• wskaźnik zabrudzenia filtra (funkcja CAV Consatnt Air Volume) – moja centrala pracuje zawsze z optymalnym zaprogramowanym wydatkiem, niezależnie od stopnia jego zanieczyszczenia.

Nawiewniki szczelinowe o dł. 1 m, umieszczone w salonie i w sypialniach między oknem i podwieszanym sufitem, są niewidoczne	Zawór wyciągowy w łazience

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła - porady i przestrogi:

• Dlaczego nie zastosowałem wymiennika gruntowego GWC? Podstawowe pytanie, to czemu służy taki wymiennik – podgrzewa powietrze zewnętrzne w okresie zimowym do temperatury bliskiej 0°C, dzięki czemu chroni wymiennik przed szronieniem, a w okresie letnim schładza powietrze nawet o 10ºC. W przypadku wymiennika obrotowego, nie musimy go chronić przed szronieniem, a w lecie w mojej instalacji chłodu dostarczy agregat skraplający

   

• Centrala pracuje 24 godziny na dobę przez 365 dni w trybie AUTO. Program 1 działa w trybie nocnym – od godz. 22 do 6 przy 35% wydatku nominalnego, czyli około 250 m3/h. Program 2 w trybie dziennym – z wydatkiem 60% około 450 m3/h. To w zupełności wystarcza. W okresie letnim, gdy temperatura zewnętrzna wzrasta powyżej 30°C, uruchamiam program 3 na 100%, czyli 700 m3/h. Dla podanych ustawień centrala przez dobę zużywa około 1500 W, co przy koszcie energii 0,65 zł/kWh wynosi około 1 zł dziennie.

   

• Do tej pory tylko raz wymieniałem filtry, pomimo że nie było jeszcze takiej sygnalizacji na sterowniku.

   

• Uważam, że warto zastosować w domu wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, ponieważ podwyższa komfort życia w budynku – zawsze mamy dopływ powietrza zewnętrznego w ustalonej przez nas ilości. Nie ma uczucia duszności, braku tlenu. Nigdy nie otwieramy okien, żeby wietrzyć, więc izolujemy się od kurzu, pyłu i hałasu z zewnątrz. W domu nie ma much ani innych owadów. Podczas kąpieli w wannie lub pod prysznicem, na lustrze i szybach okien nie wykrapla się para wodna. Korzystając z kominka, mamy równomiernie rozprowadzone ciepłe powietrze – nie ma ciepłej "poduszki" na piętrze.

   

  Koszty wykonania mojej instalacji (z uwagi na jej złożoność) były wyższe niż standardowe, jednak można opierać się na bardzo ogólnej zasadzie, iż koszt montażu wraz z materiałami to równowartość zastosowanej centrali.

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła - koszty instalacji:

• montaż i instalacja 25 000 zł. 

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła - koszty eksploatacji

• wymiana dwóch filtrów EU5 230 zł; 
• zużycie energii elektrycznej w okresie 1.04–26.10 wyniosło 491 kW, co kosztowało 320 zł, z czego około 315 kW to prąd zużyty do napędu wentylatorów, a 176 kW – przez agregat schładzający.

Lilianna Jampolska